Новогреческий язык. Греческие народные сказки и легенды

Σας παρακαλώ, λέει, να μείνω κι εγώ εδώ χάμου (вас прошу, – говорит, – пусть останусь и я тут на земле).

Βάλτε τον, λέει, να κοιμηθεί (оставьте его, говорит, спать).

Εκείνου το μάτι του δούλευε (его глаз работал = следил) πού θα κοιμηθούν οι υπηρέτριες (когда заснут служанки), πού και πού (когда и когда)…

Σας παρακαλώ, λέει, να μείνω κι εγώ εδώ χάμου.

Βάλτε τον, λέει, να κοιμηθεί.

Εκείνου το μάτι του δούλευε πού θα κοιμηθούν οι υπηρέτριες, πού και πού…

Το 'χε η μάνα του δώσει όμως φάρμακα (его мама ему дала, однако, снадобья /лекарства/), ένα βουλοκέρι (сургуч), που να τους αποκοιμίσει (которым чтобы их усыпить) και να μην ξυπνάνε (и чтобы не проснулись). Κι εκεί που αποκοιμήθηκαν (и там, где заснули), όλοι κόκαλο, κι εκείνη μαζί (все замершие / онемевшие, и она с /ними/), σηκώθηκε αυτός (поднялся он). Απόξω τον περίμεναν άνθρωποι με άλογα (снаружи его ждали люди с лошадьми), καβάληκε, την πήρε στην ποδιά του (сел верхом, её положил: "взял" перед собой; η ποδιά – склон /горы/).

Το 'χε η μάνα του δώσει όμως φάρμακα, ένα βουλοκέρι, που να τους αποκοιμίσει και να μην ξυπνάνε. Κι εκεί που αποκοιμήθηκαν, όλοι κόκαλο, κι εκείνη μαζί, σηκώθηκε αυτός. Απόξω τον περίμεναν άνθρωποι με άλογα, καβάληκε, την πήρε στην ποδιά του.

Τόπο τον τόπο (место за местом /проезжая/), πήγε στη μάνα του (приехал к маме своей), χαρά πλια (радость уже), την έβαλε στο κρεβάτι (её /царевну/ положил на кровать). Τρεις μέρες δεν είχε ανασηκωθεί η κοπέλα (три дня не поднималась девушка). Απέ την τρίτη μέρα άρχισε να ζωντανεύει (с третьего дня начала оживать).

Στον τόπο της Θοδώρας δεν είχανε κοκόρια (в месте Тодоры не имели петухов = там, где жила Тодора, не было петухов), στου Κυριαζή είχανε και λαλάγανε (в /месте/ Кирьязиса имели, и /петухи/ пели). Άκουσε κείνη έναν κόκορα που λάλησε και λέει (услышала она петуха, который пел, и говорит):

Τόπο τον τόπο, πήγε στη μάνα του, χαρά πλια, την έβαλε στο κρεβάτι. Τρεις μέρες δεν είχε ανασηκωθεί η κοπέλα. Απέ την τρίτη μέρα άρχισε να ζωντανεύει.

Στον τόπο της Θοδώρας δεν είχανε κοκόρια, στου Κυριαζή είχανε και λαλάγανε. Άκουσε κείνη έναν κόκορα που λάλησε και λέει:

– Σαν του κερατά του Κυριαζή (как негодяя Кирьязиса; ο κερατάς – мошенник; подлец) τα κοκορόπουλα λαλάνε (петушки поют).

Αυτός πλια δε βάσταξε απ' τη χαρά του (он уже не выдерживал от радости его) και της λέει (и ей говорит):

– Να το 'ξερες, κυρά μου (знай, госпожа моя), πως σ' έχω στην αγκαλιά μου (что тебя имею в объятиях моих)!

Κάνει έτσι (делает так), ανοίγει τα μάτια της (открывает глаза её), μόλις είδε τον Κυριαζή (едва увидела Кирьязиса), μουγκάθηκε απ' την ντροπή (онемела от стыда; ο μουγγός – немой; глухой) κι απ' τη σκασίλα της γιατί την έκλεψε (и от огорчения своего, потому что её украл = и от огорчения из-за того, что он её украл; η σκάση / σκασίλα – большое горе, сильная неприятность).

Σαν του κερατά του Κυριαζή τα κοκορόπουλα λαλάνε. Αυτός πλια δε βάσταξε απ' τη χαρά του και της λέει:

Να το 'ξερες, κυρά μου, πως σ' έχω στην αγκαλιά μου!

Κάνει έτσι, ανοίγει τα μάτια της, μόλις είδε τον Κυριαζή, μουγκάθηκε απ' την ντροπή κι απ' τη σκασίλα της γιατί την έκλεψε.

Αρχινάει εκείνος (начинает тот):

– Χρυσή μου! Καλή μου! (золотая моя! милая моя!)

Την έκανε γυναίκα του (её сделал женой его = своей), ένας χρόνος πέρασε (год прошёл), εκείνη μουγκή (та = она немая).

Βρε, αμάν, βρε (эй, сжалься: "пощада", эй), 'γώ θα σε λατρεύω (я буду тебя обожать)! η πεθερά της, τίποτα (/говорит/ тёща её, /она же/ ничего)…

Λοιπόν, του λέει η μάνα του (итак, – ему говорит мать его), παιδάκι μου (деточка моя), τι να την κάνουμε τώρα τη μουγκή; (что с ней будем делать теперь, с немой?) Να παντρευτείς, να πάρεις άλλη (женись, возьми /в жёны/ другую). Σα βασιλόπουλο που είσαι (как царевичу, который /ты/ есть = тебе, как царевичу), δε σου πρέπει η μουγκή (тебе не подобает немая).

Αρχινάει εκείνος:

– Χρυσή μου! Καλή μου!

Την έκανε γυναίκα του, ένας χρόνος πέρασε, εκείνη μουγκή.

– Βρε, αμάν, βρε, 'γώ θα σε λατρεύω! η πεθερά της, τίποτα…

– Λοιπόν, του λέει η μάνα του, παιδάκι μου, τι να την κάνουμε τώρα τη μουγκή; Να παντρευτείς, να πάρεις άλλη. Σα βασιλόπουλο που είσαι, δε σου πρέπει η μουγκή.

Αποφασίζει πλια να παντρευτεί (решает уже жениться). Της το είπε της

Θοδώρας πως θα παντρευτεί (сказал Тодоре, что женится), μα εκείνη δε μίλαγε καθόλου (но она не говорила вовсе). Φτιάνει φόρεμα νυφικό της δεύτερης (шьёт: " изготовляет" платье свадебное второй /другой невесте/), φτιάνει κι εκείνης το ίδιο (шьёт и той /царевне/ такое же), λαμπάδες, λούσα (свечи, наряды), ό, τι έφτιασε στην άλλη βασίλισσα κι εκείνης (то, что сделал для другой царицы, /сделал/ и ей).

Αποφασίζει πλια να παντρευτεί. Της το είπε της Θοδώρας πως θα παντρευτεί, μα εκείνη δε μίλαγε καθόλου. Φτιάνει φόρεμα νυφικό της δεύτερης, φτιάνει κι εκείνης το ίδιο, λαμπάδες, λούσα, ό,τι έφτιασε στην άλλη βασίλισσα κι εκείνης.