Новогреческий язык. Греческие народные сказки и легенды

Σαν πέρασαν τα τρία χρόνια, ο Διαμαντής θυμήθηκε το χρέος του. Παρήγγειλε ένα μπαστούνι σκαλιστό, κούφιο από μέσα, με χρυσή λαβή. Έβαλε μέσα τις εκατό λίρες, βίδωσε καλά τη λαβή και το 'στειλε μ' ένα καράβι στα χέρια του άρχοντα, πίσω στην πατρίδα του.

Πολλοί ναύτες του καραβιού το ζήλεψαν κι είπαν, να το κλέψουν, μα στάθηκε αδύνατο. Το μπαστούνι γλιστρούσε απ' τα χέρια τους και χανόταν.

Μόνο σαν το πήρε ο άρχοντας στα χέρια του (только когда её взял богач в руки свои), στάθηκε το μπαστούνι (остановилась трость) κι ακούμπησε πάνω του (и встала над ним). Το πήρε, λοιπόν (её взял, итак), το 'βαλε σε μια γωνιά (её положил = поставил в угол) και το καμάρωνε δίχως να ξέρει (и ею любовался, не зная) από ποιον είναι και τι θησαυρό έχει μέσα (от кого /она/ и какое сокровище имеет внутри).

Πέρασαν είκοσι χρόνια από τη μέρα εκείνη (прошли двадцать лет с дня того). Γέρασε ο άρχοντας (постарел богач), γέρασε κι ο Διαμαντής (постарел и Диамантис) και πήρε την απόφαση (и принял решение) να πάει πίσω στην πατρίδα του (и поехал обратно на родину свою). Κανένας δεν τον γνώριζε (никто его не узнал). Όταν έφυγε ήταν νέος και κουρελής (когда уехал, был молодой и оборванец; το κουρέλι – тряпка; лохмотья) και τώρα γύρισε γέρος και πλούσιος (и теперь вернулся старый и богатый). Τράβηξε προς το σπιτικό του άρχοντα (направился к дому богача).

Μόνο σαν το πήρε ο άρχοντας στα χέρια του, στάθηκε το μπαστούνι κι ακούμπησε πάνω του. Το πήρε, λοιπόν, το 'βαλε σε μια γωνιά και το καμάρωνε δίχως να ξέρει από ποιον είναι και τι θησαυρό έχει μέσα.

Πέρασαν είκοσι χρόνια από τη μέρα εκείνη. Γέρασε ο άρχοντας, γέρασε κι ο Διαμαντής και πήρε την απόφαση να πάει πίσω στην πατρίδα του. Κανένας δεν τον γνώριζε. Όταν έφυγε ήταν νέος και κουρελής και τώρα γύρισε γέρος και πλούσιος. Τράβηξε προς το σπιτικό του άρχοντα.

– Ώρα καλή (час добрый /пожелание благополучия, дай тебе Бог здоровья/), άρχοντα μου, του είπε (богач мой, – ему сказал).

Ώρα καλή και σ' εσένα (дай Бог здоровья и тебе /σ' εσένα = σε εσένα/), ξένε, αποκρίθηκε ο άρχοντας (чужестранец, – ответил богач).

Άργησα πολύ να γυρίσω (/я/ замешкался очень вернуться) γιατί ήθελα να έχω κι αυτό (потому что хотел бы иметь и это) – έδειξε το κεφάλι του (показал на голову свою) – και τούτο – έδειξε την τσέπη του (и это – показал на карман свой).

Δε σε καταλαβαίνω, ξένε (/я/ тебя не понимаю, чужестранец). Όμως αυτά που είπες (однако то, что говоришь) κάτι μου θύμισαν απ' τα παλιά (что-то мне напомнило из давних /времён/), απόρησε ο άρχοντας (удивился богач; απορώ – удивляться, недоумевать).

Πήρες κάποτε ένα μπαστούνι σκαλιστό (получил /ты/ некогда трость резную), με χρυσή λαβή (с золотой рукояткой), που μόνο στα δικά σου χέρια στάθηκε ακίνητο (которая только в твоих руках остановилась неподвижно) και το κράτησες; (и её взял?) τον ρώτησε ο Διαμαντής (его спросил Диамантис).

Ώρα καλή, άρχοντα μου, του είπε.

Ώρα καλή και σ' εσένα, ξένε, αποκρίθηκε ο άρχοντας.

Άργησα πολύ να γυρίσω γιατί ήθελα να έχω κι αυτό – έδειξε το κεφάλι του – και τούτο – έδειξε την τσέπη του.

Δε σε καταλαβαίνω, ξένε. Όμως αυτά που είπες κάτι μου θύμισαν απ' τα παλιά, απόρησε ο άρχοντας.

Πήρες κάποτε ένα μπαστούνι σκαλιστό, με χρυσή λαβή, που μόνο στα δικά σου χέρια στάθηκε ακίνητο και το κράτησες; τον ρώτησε ο Διαμαντής.

Πήρα, μα εσύ πώς το ξέρεις; (получил, но ты как это знаешь?) Ποιος είσαι και μιλάς έτσι παράξενα; (кто /ты/ и говоришь так странно?) Τότε ο Διαμαντής πλησίασε (тогда Диамантис приблизился), πήρε το μπαστούνι και το άνοιξε (взял трость и её открыл). Έβγαλε από μέσα τις εκατό λίρες (извлёк из середины её сто лир) και τις έδωσε στον άρχοντα (и их дал богачу).

– Με γνώρισες τώρα, άρχοντα μου; (меня узнал теперь, богач мой?) Εγώ το χρέος μου σε το γύρισα στην ώρα μου (я долг мой тебе вернул в час мой = в срок) κι ας έλεγες εσύ πως έχασες τις λίρες σου (и пусть говорил ты, что потерял лиры твои). Με τις εκατό λίρες που μου δάνεισες (со ста лирами, которые /ты/ мне одолжил) έβγαλα θησαυρό ολάκερο (добыл /я/ сокровище огромное). Και με το θησαυρό έβγαλα κι άλλα κι άλλα (и с сокровищем сделал и другие и другие /деньги/) κι έγινα πιο πλούσιος κι από σένα (и стал более богатым и по сравнению с тобой). Γιατί είχα κι απ' αυτό – μυαλό (потому что имел и здесь – разум) – κι από τούτο – χρήμα (и здесь – деньги).

Πήρα, μα εσύ πώς το ξέρεις; Ποιος είσαι και μιλάς έτσι παράξενα; Τότε ο Διαμαντής πλησίασε, πήρε το μπαστούνι και το άνοιξε. Έβγαλε από μέσα τις εκατό λίρες και τις έδωσε στον άρχοντα.

Με γνώρισες τώρα, άρχοντα μου; Εγώ το χρέος μου σε το γύρισα στην ώρα μου κι ας έλεγες εσύ πως έχασες τις λίρες σου. Με τις εκατό λίρες που μου δάνεισες έβγαλα θησαυρό ολάκερο. Και με το θησαυρό έβγαλα κι άλλα κι άλλα κι έγινα πιο πλούσιος κι από σένα. Γιατί είχα κι απ' αυτό – μυαλό – κι από τούτο – χρήμα.