Читаем Описание Московии полностью

Hanc civitatem et arcem Basilius magnus Moscoviae Dux, saepius et gravissime oppugnabat, nunquam tamen vi eam capere potuit, donec Michael Glinski ex Principum Russiae nobili stemmate et familia ortus, qui quondam summam rerum, apud Alexandrum Regem Poloniae, in magno Ducatu tenebat, ad praedictum Basilium (seditione in Lithuania excitata, regnante Sigismundo Rege Poloniae) profugit, et arcem Smolensko denuo cum ingentibus Moscorum copiis, acerrime obsedit, quam tormentis bellicis obstinate, sed frustra oppugnabat, et cum eam vi capere non posset, praefectis militum largitionibus corruptis, per deditionem arce cum civitate potitus est, atque ab hoc tempore in potestate Magni Ducis Moscoviae perseverat.

Civitas ipsa in vallo sita est, collibus undique et sylvis vastissimis, ex quibus pellium diversarum multitudo provenit, cingitur: distat autem Smolensko a Moscovia 80 miliaribus Polonicis.

Drohobus, a Moscovia 72 miliaribus a Smolensko 18 distat, ad Boristenem cum oppido ejusdem nominis sita est.

Hugra, fluvius profundus et lutosus, non longe a Drohobus in sylva quadam oritur, et inter Colugam, et Vorotiniam Occam influit.

Hic autem fluvius Moscorum, et Lithuanorum dominum, quondam dislimitabat.

Wyzma, castrum et oppidum ligneum, ad fluvium ejusdem nominis extructum est, qui haud procul inde in Boristenem ingreditur. Distatque a Moscovia 46 miliaribus: a Mosajsko 26 a Drohobus 18.

Sed quia hic frequenter Boristenis fluvii praeclari, mentio intercidit, pauca de fontibus ejus subjiciam. Boristenes, Fluvius juxta pagum quendam, Dnepersko-dictum fontes suos habet, unde ab incolis Moscovitis, et caeteris Ruthenis Dnepr sive Dneper appellatur. Sic autem cursum suum Boristenes dirigit. Primum Wiezmam Meridiem versus alluit, indeque cursu in Orientem verso, Drohobusch, Smolensko, Orsa, Dubrovna, et Mohilow praeterlabitur. Inde tandem in meridiem tendens, Kioviam Russiae olim metropolim, Circassos, et tandem per Campestria deserta fluens Oczakow, castrum et civitatem Tartarorum Praecopensium, 40 miliaribus a Circas, attingit, indeque in pontum Euxinum exoneratur, cujus tam vasta ostia sunt, ut procul spectantibus maris formam praeferant.

An autem Dnepr fluvius praedictus, a Latinis congruo nomine Boristenes appellaretur, absurdum mihi videtur: nam hic a fontibus suis Dnepersko dictis, Dnepr vulgo a Moscis, Ruthenis, Lithuanis, Polonis et caeteris omnibus Sauromatis vocatur. Vocabulum quoque Dnepr, a Borystene multum discrepat, sed mihi videtur Berezinam fluvium (qui Borisow arcem et alias plures alluens in fluvium supra dictum Dnepr exoneratur), Boristenem antiquitus appellatum esse. Nam id vocabuli sonus, et ipsa congruentia vocis indicat.

Этот город и кремль очень часто и усиленно осаждал князь Московии Василий, но однако ни разу не смог взять его силой, пока не перешел к нему Михаил Глинский28. Он происходил из древнего знатного рода русских князей, имел большое значение в великом княжестве у польского короля Александра, затем, при короле польском Сигизмунде, устроил восстание в Литве и бежал к ранее упомянутому Василию. Он снова с огромным московским войском подверг ожесточенной осаде кремль Смоленск; упорно, но тщетно он воевал против него, применяя осадные машины; когда ему не удалось одолеть кремль в бою, он прибег к подкупу полководцев и овладел кремлем и городом после их сдачи; с этого времени он остался под властью великого князя Московии.

Сам город расположен на возвышенности, окружен со всех сторон холмами и огромными лесами, которые изобилуют разными пушными зверями; находится же Смоленск в восьмидесяти польских милях от Московии.

Дорогобуж, расположенный на Борисфене, с городком того же названия, отстоит от Московии на семьдесят две мили, а от Смоленска на восемнадцать.

Угра, река глубокая, но тинистая, начинается неподалеку от Дорогобужа в каком-то лесу и впадает в Оку между Калугой и Воротынью. Именно эта река являлась когда-то пограничной между владениями Московии и Литвы.

Вязьма — деревянная крепость и городок, построена на реке с тем же названием, которая невдалеке оттуда впадает в Борисфен. Она отстоит от Московии на сорок миль; от Можайска на двадцать шесть и от Дорогобужа на восемнадцать.

Но так как здесь часто упоминается знаменитая река Борисфен, я добавлю несколько слов об ее истоках. Река Борисфен берет начало возле какого-то селения, называемого Днеперском, поэтому и называется московитскими жителями и другими русскими Днепр или Днепер. Течение же свое Борисфен направляет так: сначала он с юга омывает Вязьму, оттуда поворачивает к востоку и течет мимо Дорогобужа, Смоленска, Орши, Дубровны и Могилева. Устремляясь оттуда на юг, он протекает мимо Киева, древней столицы Руссии, Черкасс и, наконец, через Дикое Поле; подходит в сорока милях от Черкасс к Очакову, крепости и городу перекопских татар, и оттуда впадает в Понт Эвксинский; устье его настолько обширно, что напоминает по форме море, если смотреть издали.

Перейти на страницу:

Похожие книги