Читаем Описание Московии полностью

Отстоит этот город от Новгорода Великого на тридцать шесть миль к западу, а от Великих Лук и от столицы Ливонии Риги на шестьдесят миль.

Нетруден водный путь из Псковии в Балтийское море, но пороги недалеко от Ивангорода и крепости Нарва на границах Ливонии являются препятствием там, где двумя милями ниже река Нарва, приняв многочисленные притоки, впадает в море.

Это государство князь Московии захватил из-за измены священнослужителей происшедшей ранее упомянутого года; жителей вывел в Московию, а на их место поселил московитов; совершенно уничтожил свободу псковичей, за которую они ревностно сражались много лет, и присвоил себе его титул.

DUCATUS NOVOQRODIAE MAQNAE

Novogrodiae magnae Principatus amplissimus olim, ex totius Russiae Ducatibus erat. Cujus imperium Rurik Varegus sorte sibi oblatum, imprimis administrabat, et tandem post eum successores ejus latissime ad Graeciam usque imperium suum extendebant. Et tunc temporis amplissimam ditionem in quinque partes distributam habebat. Imperiumque suum Orientem, Meridiem, et Septentrionem versus, magna ex parte extendens, Lithuaniam Phinlandiam, Swetiam, et Nordwegiam ipsam attingebat.

Est autem in hoc principatu civitas ingens et ampla Nowogrodia magna appellata, gentiliter Nowogrod wielki dicitur. Eam Wolchow fluvius navigabilis interfluit, qui ex limen lacu duobus werst supra civitatem emergens in alium lacum (Novogrodia magna interlapsa), Ladoga dictum, exoneratur: triginta sex Polonicis miliaribus emensis.

Porro limen lacus supra Novogrodiam duobus werst situs, in longitudinem decem octo miliaribus Polonicis, in latitudinem vero duodecim patet, duosque praeter alios celebriores fluvios excipit, Lowat, et Scholona dictos, unum vero emittit, Volchow dictum, qui Novogrodiam interfluit.

Distat autem Novogrodia Occidentem aestivalem versus a Moscovia centum viginti miliaribus, a Pskovia triginta sex, ab Ivanow Gorod, et Vielikie Luki quadraginta.

In hac civitate erat olim quoddam idolum Perun appellatum, hoc in loco, quo nunc est monasterium, Perunski monaster ab idolo eodem dictum. Hoc idolum a Novogrodensibus praecipue cultu latriae adorabatur: habebat autem formam hominis lapidem ignitum manu tenentis, similem fulmini. Nam Perun Ruthenis et Polonis fulmen significat. In hujus laudem et honorem ignis ex quercubus, qui perpetuo die nocteque arderet, construebatur. Quod si negligentia ministrorum, ad hoc officium obeundum designatorum, ignem extingui contingeret, tunc capitis poena plectebantur.

Currente anno Domini 1470 cum Theophilus Archiepiscopus Novo-grodiae, sua auctoritate totam ditionem Novogrodiensem gubernaret, Regi Poloniae Casimiro tunc temporis magno Duci Lithuaniae tributa persolvens, Joannes Basilii Moscorum Dux Novogrodiensem principatum, gravi acerrimoque bello per septem perpetuos annos pressit, ipsamque civitatem Novogrodiam saepius obstinate oppugnabat. Tandem anno Domini 1477 ad fluvium Scholona dictum Novogrodenses bello superavit, eosque ad deditionem civitatis et totius regionis compulit, et locum tenentem suum illis constituit. Cum autem nondum absolutum se imperium in Novogardensis habere intellexisset, auxilio praedicti Theophili Archiepiscopi, in Novogardiam armata manu venit, sub praetextu religionis conservandae, quasi cives quosdam a Ruthenico ritu, ad Romanam Ecclesiam deficere volentes, cohibere proposuisset, hacque simulatione Novogrodiam ingressus, incolas ad miserrimam servitutem redegit, cives, mercatoresque omnes, bonis omnibus (parte unicuique quarta relicta) spoliavit, ipsumque Archiepiscopum proventibus omnique auro et argento privavit, et alium Episcopum (parva duntaxat reddituum portione illi concessa), in locum ejus constituit.

КНЯЖЕСТВО НОВГОРОДА ВЕЛИКОГО

Государство Новгорода Великого некогда было самым обширным из всех русских княжеств. Власть над ним сначала получил по жребию варяг Рюрик, а наследники его расширили свою державу до самой Греции33. Для того времени Новгород имел обширнейшие владения, разделенные на пять частей, и держава его, вытягиваясь далеко на восток, юг и север, граничила с Литвой, Финляндией, Швецией и с самой Норвегией.

Есть в этом государстве значительный большой город, называемый Новгородом Великим, а по-туземному Nowogrod wielki. В двух верстах от города из озера Ильмень берет начало судоходная река Волхов и, протекая через Новгород Великий, впадает в другое озеро, называемое Ладогой; длина реки тридцать шесть польских миль.

Озеро Ильмень, расположенное в двух верстах от Новгорода, тянется в длину на восемнадцать польских миль, а в ширину на двенадцать; в него впадают две довольно известных реки — Ловать и Шелонь, а вытекает упомянутый Волхов, пересекающий Новгород.

Отстоит же Новгород к юго-западу от Московии на сто двадцать миль, от Псковии на тридцать шесть, от Ивангорода и Великих Лук на сорок.

Перейти на страницу:

Похожие книги