Читаем Описание Московии полностью

Они не отличаются одеждой от светских, только носят черную круглую шапочку, прикрывающую темя. Волосы они отращивают до плеч; все носят палки с изогнутыми рукоятками, называемые посохами, на которые опираются.

Русские по своему календарю отмечают очень много религиозных праздников, но не в те дни, в которые римляне. Праздник Троицы они отмечают во второй день Пятидесятницы, а в восьмой — отправляют праздник Всех Святых. Праздника же тела Христова по обычаю римской церкви они не чтут.

Знатные люди по окончании богослужения проводят праздничные дни в попойках и пирушках. Горожане и ремесленники обычно принимают участие в отправлении религиозных обрядов, а закончив их, занимаются домашней работой и прочими делами, говоря, что праздновать и предаваться безделью — привилегия господ.

Среди прочих святых они больше всего чтут Николая угодника и воздают ему почти божеские почести: строят особые храмы, названные его именем, и рассказывают о его многочисленных чудесах.

В их святцах находятся также некоторые римские папы, которых они почитают святыми. Прочих же, бывших после их раскола (когда они отделились от римлян), они проклинают, считают закоренелыми еретиками и называют отступниками. Ведь на седьмом Вселенском Соборе, который был при папе Адриане61, говорят, было решено, чтобы то, что было постановлено на предыдущих синодах, на будущее оставалось истинным, решенным, принятым и постоянным, и чтобы никто после этого не мог под страхом предания анафеме ни устраивать другого собора, ни примыкать к таковому.

Известно, что на этих семи соборах были следующие римские папы, которых русские почитают как святых и считают достойными престола святого Петра, так как с ними одинаково мыслили: на первом синоде папу Сильвестра, на втором Дамаса, на третьем Целестина, на четвертом Льва, на пятом Вигилия, на шестом Орфания, на седьмом Адриана; и говорят, что все соборы и синоды после семи названных — ославлены, прокляты, извращены и постыдно преданы ереси.

Erat quidam Metropolitanus Russiae Isidorus nomine, qui sedem suam in Kijovia retinebat, is ad concilium Florentinum, quod celebratum est sub Eugenio Papa, venerat, ubi Ecclesias Ruthenicas abjectis Graecorum ritibus, cum Romana universali et orthodoxa Ecclesia univerat; tandem in Russiam reversus, cum propositum suum et rem jam conclusam Ruthenis proponeret, illosque ex verbo Dei ad unitatem et concordiam fidei instrueret; omnibusque bonis spoliatus in carceres conjectus est.

Doctores, quorum dogmata Rutheni sequuntur, sunt hi, Basilius Magnus, Gregorius Nazianzenus, et Joannes Chrysostomus, quem illi Zlotousti, id est, aurem os habentem, appellant. Gregorii etiam Pontificis Romani libros de moralibus scriptos habent.

Sacrum, sive Missa Sclavonica lingua apud illos peragitur, intermixtis etiam aliquando cantionibus Graecis, Epistola et Evangelium, quo magis a populo percipiantur, extra chorum in medio Ecclesiae astanti populo, clara voce recitantur. Concionatoribus carent, satis enim esse putant sacris interfuisse, ac Evangelii Epistolarumque verba, quae vernacula lingua recitat sacrificulus audivisse. Concionarique in suis Ecclesiis obstinatissime prohibent, dicunt enim, se hoc modo varias haereses et diversas de fide opiniones effugere, quae ex concionibus et subtilibus argumentis sophisticisque quaestionibus oriuntur.

Panem ad sacrificandum hoc modo sacrificant, unus eorum praeparatum panem ad sacrificandum in patena super capite, per minorem portam de sacrario egressus portat, alter vero coopertum calicem vino repletum, caeteris diaconis vel sacerdotibus imagines sanctorum, Petri, Pauli, Nicolai, vel Michaelis archangeli, magna populi circumstantis acclamatione et veneratione praeferunt, quidam ex circumstantibus acclamant vulgari oratione, Domine miserere, alii fronte terram gentili more percutiunt, quidam se signo crucis frequentius caput inclinando muniunt, varia denique veneratione ac cultu circumlata signa venerantur. Postea finito circuitu per mediam chori portam sacerdotes in sacrarium ingrediuntur, sacrumque peragunt.

Quoties se signo crucis muniunt, id manu dextra sic faciunt, ut frontem primum, deinde pectus, mox dextram, ac demum sinistram pectoris partem punctis in formam crucis tangant. Quod si quis aliter se signo crucis munierit, hunc velut haereticum objurgant.

Gloriantur Rutheni, se solos cum Graecis veros Christianos esse, Romanos vero et alios Christianos damnant et execrantur, tanquam primitivae Ecclesiae desertores, et septem sanctarum Synodorum praevaricatores.

Baptismi sacramento Rutheni hoc modo utuntur: nato infante, sacerdos statim accersitur, qui ante fores puerperae habitationis certas orationes dicere solent, infantique nomine imposito domum revertitur. Postae puer in templum defertur, hocque modo baptisatur: ter in aquam immersus, chrismate quod in hebdomada magna feria sexta pascham praecedente,

Перейти на страницу:

Похожие книги