Patroj kaj filoj

— Post kelke da minutoj via ĉambro estos preta por akcepti vin, — ekkriis li solene, — Arkadio … Nikolaiĉ, tia, ŝajnas, estas via honorinda nomo? Kaj jen via servanto, — aldonis li, montrante knabon, kiu eniris kun li; la knabo estis mallonge razita, portis bluan jakon, truitan ĉe la kubutoj kaj botojn, kiuj ne apartenis al li. — Oni nomas lin Fedka. Mi ree ripetas, kvankam mia filo malpermesas: ne estu postulema. Cetere, la pipon li scias plenigi. Vi ja fumas?

— Mi fumas ordinare cigarojn, — respondis Arkadio.

— Kaj vi agas tre prudente. Ankaŭ mi donas la preferon al la cigaroj, sed en nia regiono, malproksima de la ĉefurbo, estas tre malfacile ricevi ilin.

— Ĉesu kanti Lazaron,[77] — ree interrompis Bazarov. — Sidiĝu prefere jen ĉi tie sur la sofo kaj permesu, ke mi vin rigardu.

Vasilij Ivánoviĉ ekridis kaj sidiĝis. Li forte similis sian filon, nur lia frunto estis pli malalta kaj pli mallarĝa, la buŝo iom pli larĝa kaj li senĉese sin movis, levis la ŝultrojn, kvazaŭ la veŝto ĝenus lin sub la akseloj, palpebrumis, tusetis kaj movis la fingrojn, dum lia filo montris ĉiam senzorgan senmovecon.

— Kanti Lazaron! — ripetis Vasilij Ivánoviĉ. — Vi, Eŭgeno, ne pensu, ke mi volas veki kompaton de la gasto; jen en kia dezerto ni loĝas. Mi, kontraŭe, opinias, ke por pensanta homo ne ekzistas dezerto. Mi almenaŭ penas, kiel oni diras, ne esti kovrita de la musko, ne resti malantaŭe de la jarcento.

Vasilij Ivánoviĉ prenis el la poŝo novan flavan fulardon — li trovis tempon por kunpreni ĝin, kurante en la ĉambron de Arkadio — kaj daŭrigis, svingante ĝin en la aero:

— Mi ne parolos, ekzemple, pri tio, ke mi liberigis miajn kamparanojn kaj cedis al ili la duonon de mia tero, ne sen grandaj oferoj de mia flanko. Mi opinias tion mia devo, la prudento mem ordonas en ĉi tiu okazo, kvankam la aliaj bienuloj tute ne pensas pri tio: mi parolas pri la sciencoj, pri la sininstruo.

— Jes; jen mi vidas, ke vi havas la «Amikon de la sano»[78] por la jaro 1855, — rimarkis Bazarov.

— Malnova kamarado kompleze sendas ĝin al mi, — rapide respondis Vasilij Ivánoviĉ; — sed al ni, ekzemple, ankaŭ la frenologio ne estas fremda, — aldonis li, sin turnante, cetere, precipe al Arkadio kaj montrante sur la ŝranko malgrandan gipsan kapon, dividitan en numeritajn kvarangulojn, — ja nomoj de Schönlein,[79] de Rademacher ne estas nekonataj de ni.

— Ĉu oni kredas ankoraŭ je Rademacher en via gubernio? — demandis Bazarov.

Vasilij Ivánoviĉ ektusis.

— En nia gubernio? … Cetere, sinjoroj, vi konas pli bone la aferon ol ni; ni ne povas sekvi vin! Vi ja venis, por nin anstataŭi. Ankaŭ en mia tempo humoralisto[80] Hoffmann, Brown kun sia vitalismo, ŝajnis tre ridindaj, tamen ili iam faris grandan bruon en la mondo. Iu nova anstataŭis ĉe vi Rademacher’on kaj vi admiras lin, kaj post dudek kvin jaroj vi, eble, ridos ankaŭ tiun.

— Por vin konsoli, mi diros al vi, — interrompis Bazarov, — ke ni nun entute ridas la medicinon kaj akceptas neniun aŭtoritaton.

— Kiel? Vi ja volas esti kuracisto?

— Unu ne malhelpas la alion.

Vasilij Ivánoviĉ turnis sian mezan fingron en la pipo, kie restis ankoraŭ iom da varmega cindro.

— Eble, eble; mi ne disputos kun vi. Kiu mi estas? Ekskuracisto regimenta, volatou[81], kaj jen nun mi fariĝis agronomo. Mi servis en la brigado de via avo, — li sin ree turnis al Arkadio, — jes, jes, ne malmulte mi vidis dum mia vivo. Kaj en kiaj societoj mi estis, kiajn homojn mi renkontis! Mi, la sama mi, kiun nun vi vidas antaŭ vi, mi palpis la pulson de la princo Witgenstein kaj de Žukovski[82]! La virojn de la dek kvara de decembro, en la suda armeo (Vasilij Ivánoviĉ plensignife kunprenis la lipojn), mi konis ĉiujn.[83] Cetere, mi ne miksis min en la konspiron; mia afero estas la lanceto kaj nenio plu! Via avo estis respektinda homo, vera militista viro.

— Li estis vera ŝtipo, konfesu, — diris malrapide Bazarov.

— Ah, Eŭgeno, kiajn esprimojn vi uzas! Mi petas vin … Certe, generalo Kirsanov ne apartenis …

— Lasu lin! — interrompis, Bazarov. — Proksimiĝante ĉi tien, mi kun plezuro rigardis vian betulan arbaron, ĝi bele kreskis.

Vasilij Ivánoviĉ viviĝis.

— Kaj kiam vi vidos nian ĝardenon! Mi mem plantis ĉiun arbon. Ni havas fruktojn, berojn kaj diversajn medicinajn herbojn. Diru, junuloj, kion vi volas, tamen Paracelsus diris sanktan veron: in herbis verbis et lapidibus[84]. Kiel vi scias, mi forlasis la praktikon, tamen du, tri fojojn en semajno mi devas reveni al mia malnova metio. Oni venas por peti konsilon, mi ja ne povas forpeli ilin. Iafoje mizeruloj petas helpon. Cetere, estas neniu kuracisto en la tuta regiono. Mi havas najbaron, eks-majoron, kiu ankaŭ sin okupas per la kuracado. Mi demandis, ĉu li studis la medicinon? Oni respondis al mi: ne, li ne studis, li kuracas pro filantropio … Ha, ha, ha, pro filantropio! Kiel tio plaĉas al vi? Ha, ha, ha!

— Fedka, plenigu mian pipon, — severe diris Bazarov.