Patroj kaj filoj

— Via filo estas unu el la plej rimarkindaj homoj, kiujn mi renkontis en mia vivo, — varmege respondis Arkadio.

La okuloj de Vasilij Ivánoviĉ subite malfermiĝis kaj liaj vangoj iom ekflamis. La fosilo falis el liaj manoj.

— Do, vi opinias, — komencis li …

— Mi estas certa, ke granda estonteco atendas vian filon, ke li famigos vian nomon. Mi estis konvinkita pri tio de nia unua renkonto.

— Kiel … kiel ĝi okazis? — malfacile elparolis Vasilij Ivánoviĉ.

Ekstaza rideto malfermis liajn larĝajn lipojn kaj ne forlasis ilin plu.

— Vi deziras scii, kiel ni renkontis unu la alian?

— Jes … kaj ĝenerale …

Arkadio komencis rakonti kaj paroli pri Bazarov kun ankoraŭ pli granda entuziasmo kaj admiro ol en la vespero, kiam li dancis mazurkon kun sinjorino Odincóv.

Vasilij Ivánoviĉ aŭskultis lin, aŭskultis, viŝis la nazon, volvis la naztukon en ambaŭ manoj, tusis, malordigis la harojn kaj fine ne povis sin deteni kaj kisis la ŝultron de Arkadio.

— Vi tute feliĉigis min, — diris li, ne ĉesante rideti, — mi devas diri al vi, ke mi … adoras mian filon; pri mia edzino mi diros nenion: konata afero — patrino! Sed mi ne kuraĝas esprimi al li miajn sentojn, ĉar li ne amas tion. Li estas malamiko de ĉiuj konfidencioj; multaj eĉ riproĉas al li la severecon de lia karaktero kaj vidas en ĝi signon de fiereco aŭ de sensenteco; sed tiajn homojn, kiel li, oni ne povas mezuri per la ordinara ulno, ĉu ne vere? Ekzemple, alia en lia loko ĉiam rigardus la gepatran monujon; kaj li, ĉu vi kredos? — neniam petis de ni troan kopekon, Dio scias tion.

— Li estas ne profitama, honesta homo, — diris Arkadio.

— Jes, ne profitama. Kaj mi, Arkadio Nikolaiĉ, ne sole adoras lin, mi estas fiera pri li, kaj mia tuta ambicio konsistas en tio, ke iam en lia biografio estu skribitaj la jenaj vortoj: «Filo de simpla regimenta kuracisto, kiu tamen frue divenis lin kaj ŝparis nenion por lia eduko»… — La voĉo de la maljunulo estingiĝis.

Arkadio premis lian manon.

— Kiel vi pensas, — demandis Vasilij Ivánoviĉ post mallonga silento, — ne sur la medicina kampo li ja atingos la famon, kiun vi profetas al li?

— Kompreneble, ne sur la medicina, kvankam ankaŭ tie li estos unu el la plej famaj scienculoj.

— Do sur kia kampo, Arkadio Nikolaiĉ?

— Malfacile estas diri tion nun, sed li estos fama.

— Li estos fama! — ripetis la maljunulo kaj dronis en medito.

— Arina Vlasievna ordonis peti, ke vi venu trinki teon, — diris Anfisuŝka, preterpasante kun grandega plado da maturaj framboj.

Vasilij Ivánoviĉ forskuis la mediton.

— Ĉu oni preparis malvarman kremon por la framboj?

— Jes.

— Malvarman, ne forgesu! Sen ceremonioj, Arkadio Nikolaiĉ, prenu pli multe. Kial Eŭgeno ne venas?

— Mi estas ĉi tie, — eksonis la voĉo de Bazarov el la ĉambro de Arkadio.

Vasilij Ivánoviĉ rapide sin turnis.

— Aĥ! Vi volis viziti vian amikon; sed vi venis tro malfrue, amice, mi jam havis kun li longan interparolon. Nun ni iru trinki teon; la patrino nin vokas. A propos, mi devas interparoli kun vi.

— Pri kio?

— Estas ĉi tie kamparano, kiu estas malsana je iktero…

— Tio estas je flavmalsano?

— Jes, kronika kaj tre obstina. Mi donis al li centaŭreon kaj hundodenton, mi konsilis al li manĝi karotojn, preni sodon; sed ĉio ĉi estas paliativaj rimedoj; necesa estas io pli energia. Kvankam vi ridas la medicinon, mi estas certa, ke vi povas doni al mi bonan konsilon. Ni reparolos pri tio poste. Kaj nun ni iru trinki teon.

Vasilij Ivánoviĉ salte leviĝis de la benko kaj ekkantis la versojn de «Roberto Diablo»:

«La vin’, la vin’, la lud’ kaj belulin’
Jen so … jen so … jen sola amo nia!»

— Rimarkinda viveco! — diris Bazarov, forirante de la fenestro.

Venis la tagmezo. La suno bruligis de post la maldika vualo de seninterrompaj, blanketaj nuboj. Ĉio silentis. Nur la kokoj bataleme kriis unu al alia en la vilaĝo, ekscitante en ĉiu aŭskultanto strangan senton de dormemo kaj enuo. Ie alte sur la supro de arbo sonis kvazaŭ plorema alvoko la nesilentiĝanta pepo de juna nizo. Arkadio kaj Bazarov kuŝis en la ombro de malgranda fojna amaso, sterninte sub sin kelke da plenbrakoj da brue seka, sed ankoraŭ verda kaj bonodora herbo.

— Tiu tremolo, — ekparolis Bazarov, — rememorigas al mi mian junecon. Ĝi kreskas ĉe la rando de kavo, kiu restis post iama brikejo. Mi estis tiam konvinkita, ke la kavo kaj tremolo posedas specialan talismanon: mi neniam enuis apud ili. Mi ne komprenis tiam, ke mi ne enuas tial, ke mi estas infano. Sed nun mi estas plenaĝa, la talismano ne efikas plu.

— Kiom da tempo vi pasigis ĉi tie entute? — demandis Arkadio.

— Du jarojn unu post la alia; poste ni venis ĉi tien de tempo al tempo. Ni vivis vivon de nomadoj; ni plejparte vagis de unu urbo al alia.

— Ĉi tiu domo ekzistas jam longe?

— Jes. Ĝin konstruis mia avo, la patro de mia patrino.

— Kiu li estis, via avo?

— La diablo scias! Submajoro, se mi ne eraras. Li servis sub Surorov, kaj ĉiam rakontis pri la transiro de Alpoj. Kredeble, li mensogis.