чытанне —
чтение, кармленне — кормежка, прасаванне — утюжка, каванне — ковка, нарміраванне — нормировка, прыманне — приемка, падбіранне — подборка, высяканне — рубка, падкормліванне — подкормка, забудоўванне — застройка, распілоўванне — распиловка, выбракоўванне — выбраковка.Наименование понятий о живых существах
Мужской род
Пясняр —
певец, разьбяр — резчик, друкар — печатник, гандляр — торговец, махляр — мошенник, чабатар — сапожник, цясляр — плотник, бляхар — жестянщик, пчаляр — пчеловод, шкляр — стеколыцик, млынар — мельник, паштар — почтальон, кухар — повар,слухач —
слушатель, дзеяч — деятель, чытач — читатель, глядач — зритель, уцякач — беглец,выхавальнік —
воспитатель, збіральнік — собиратель, апавядальнік — рассказчик, пачынальнік — зачинатель, парушальнік — нарушитель, стваральнік—создатель, шукальнік — искатель, натхняльнік — вдохновитель, складальнік — составитель,абаронца —
защитник, выканаўца — исполнитель, вынаходца — изобретатель, вытворца — производитель, дарадца — советчик, знаўца — знаток, пераможца — победитель, прамоўца — ораторЖенский род
Жыхарка —
жительница, кухарка — повариха, глядачка — зрительница, дзяячка — деятельница, каханка — любовница, сваячка — свояченица, жонка — жена, доктарка — доктор, кандуктарка — кондуктор, кантралёрка — контролер, партнёрка — партнер, касірка — кассир, сакратарка — секретарша, карэктарка — корректор, лектарка — лектор, лекарка — лекарь, акторка — актриса, дырэктарка — директор;майстрыха —
мастерица, д’ябаліха — дьяволица, доктарыха — жена доктора, дырэктарыха — жена директора, міністрыха — министерша, ваўчыха — волчица, весялуха — веселунья, рагатуха — хохотунья, балбатуха — болтунья, хітруха — хитрунья, скакуха — плясунья, ласуха— сластена, шаптуха — знахарка;маладзіца —
молодка, абранніца — избранница, захавальніца — хранительница, кветкаўніца — цветочница, забаўніца — затейница, пісьменніца — писательница, цырульніца — парикмахер, ласіца — лосиха, мядзведзіца — медведица, тыгрыца — тигрица.Средний род
Дзіця —
ребенок, цяля, цялё — теленок, парася, парасё — поросенок, кацяня, кацянё — котенок, шчаня, шчанё — щенок, кутенок, жарабя, жарабё — жеребенок, кураня, куранё — цыпленок, качаня, качанё — утенок, птушаня, птушанё — птенец, дзяучо — девочка, свінчо — подсвинок, курчо — курочка.Это примеры, иллюстрирующие наиболее значительные и характерные суффиксальные способы построения слов в белорусском литературном языке.
ПОСЛОВИЦЫ И ПОГОВОРКИ
Роднаязямелька — як зморанаму пасцелька. —
Самое дорогое и желанное — родной край.Няма смачнейшай вадзіцы, як з роднай крыніцы. —
Нет ничего на свете приятнее и лучше, чем родное.На ваўка памоўка, а мядзведзь нішкам. —
Виноват не тот, о ком говорят, а тот, кого не подозревают.За вочы і цара лаюць. —
О мнимой смелости.Смачная кашка, ды зарабіць цяжка. —
Всё хорошее достигается большим трудом.Залішняя хвала паваліць і вала. —
Неумеренное восхваление губит человека.Звер не звер, але чорт яму вер. —
Особой опасности вроде не представляет, но нужно быть осторожным с ним.Абы да душы, добра і ў шалашы. —
С милым рай и в шалаше.Для мышы і кот вялікі звер. —
У каждого свое представление об опасном противнике.Пра пчолы нічога не скажу, а мёд салодкі.—
О деле лучше не вспоминать, но результат приятный.Не ўздыхай: няма — і няхай. —
Не следует слишком переживать из-за отсутствия чего-либо.Душа мая не крывая: усё прымае. —
О нетребовательности.Загаварыўся, што й стагнаць забыўся. —
О беседе, которая отвлекла.ТЕКСТ
Раманс