Universala Metodo

6. Vua infanti vizitis nia ante du monati e nia venos tri o quar semani en lua vakanco por

vizitis vua.

7. Ka vu intencas en ica somero restar en nia urbo, o ka vu preferas voyajar a la maro?

Quon vi plu volunte facas? Certe me multe plu volunte restas kun mea spozino en nia

urbo kam irar sen el a voyajo.

8. Pos multa exkuzi la voyajanto klozis la pordo di la chambro, en qua yuna siorino

momente lavis su. Ma la spozo di ta siorino ne esis kontenta pri to; sen hezito il querigis

policisto por notar la nomo di la voyajanto.

9. La sentima viro liberigis la senkulpa siorino de la manui di ta senshama kanalio.

10. Mea gefrati e lia nutristo akompanos vua blinda fratino en l’instituto por blindi, od a

nia pastoro

11. Sufokiva tuso atakis la nesano, quo plu multe exhaustis lua resistiveso kam lua gardisto

kredis.

12. Seduciva okaziono esas ofte la periso di sensorga, vertuoza homo. Ni povas konstatar

multa kazi, en qui homi expozis su a tala danjero, ed anke perisis en ol. La maxim bona

impediva moyeno por to esas sencesa, atraktiva laboro, peniganta la korpo e mento.

13. Me patrono deziras blua o griza laci; ti quin vu donis a me plu frue ne plezas ad il,

quankam li kustas tri centimi plue kam ica laci.

14. La leono precipitis su a mea kavalo; ma en ita momento me audis pafo, e la bestio rulis

en lua sango.

15. Se vu donacas a ni vua krayono, ni donos ica duadek plumi a vi quankam ici plu multe

valoras kam ita.

21

4ma Leciono

A 1. (Adjuntado)

La primitiva litero w konservesis nur en poka vorti: wato, westo, wiskio, wisto. Ol havas pronunco quale Angla w e similesas u. La litero w esas tre rara en altra lingui, en en Germana pronuncesas v.

Altre, ni trovas la sono di w, ma ne la aktuala litero

1. pos g en anguilo, guardo, guatar, guidar, sanguina;

2. pos q en quar [kwar], questiono, quankam, quanto;

3. kande u trovesas avan a, e, o od i en plurisilaba vorti.

La u ne recevas acentizo. Do, tenua [TENwa], manue [MANwe], linguo [LINGwo], revuo

[REVwo], portui [PORTwi].

A 15. General adjektivi

Exempli:

altra, cetera, ipsa, irga, kelka, multa, poka, nula, omna, plura, quala, quanta, sama, singla, tala,

anta, ula.D

L’adverbo relatanta altra o sama esas kam.

Exempli

o De altra homo kam vu me ne aceptas ta reprocho sen venjar me pro ta.

o Lua filio studias segun la sama metodo kam vu.

1. Ta general adjektivi formacas analoge la pronomo (komparez B 3, Noto 1), la formi

kun o od i kande li esas substantivigata. Do la formo kun o relatas nur ne ja determinata

objekto o tota frazo, nultempe determinata kozo od individuo.

2. Tala e quala, e same tanta e quanta esas korespondata vorti

Exempli

o Anke en tala kazi qualin vu momente rakontis, ta kuracisto ja ofte sanigis lua kuracati.

o Ne tante bruisez, infanti, nam la patro dormas.

o La letro di la frato kontenas kelko bona e vera; ma multo esas certe ne segun l’opioniono

di il ipsa.

o Singla fakto ne ja pruvas ke ta principo esas justa. Prenez tam multo kam vu volas!

A 16. Literelimino

Pro la belsoneso on povas eliminar

1. la d en ad, ed, od, kad precipue avan konsonanti;

2. la i en ita, iti, ica, ici precipue dop vokali;

3. la finalo a en l’artiklo e generale en omna adjektivi, prefere en la general adjektivi ed

en l’adjektivi kun sufixi ed avan vokali

4. la finalo u en ilu, elu, olu, onu, generale.

Ma on ne eliminez la literi se povus divenar miskompreno de to!

Exemplo

Quante la ago di mea vicineso plezas a vu? (On ne devas dicar l’ago pro konfundeso kun lago.)

A 17. Nerekta frazo (raportata parolado)

Sub nerekta frazo, on komprenas yeno: ula enunco o parolo quan ulu facis, komunikesas da

altru en dependanta frazo, ne en chefa frazo. On uzas en nerekta frazo la sama tempo e modo

quan la parolinto uzis dicante ol.

22

Exempli

o Il dicis ne savar quale on povos facar chanjo. (Rekta frazo: me ne savas quale on povos

facar chanjo.)

o La instruktisto dicis ke ni ludez kun vi (Il dicis: Ludez kun ili!)

o La kuzo opinionis ke ne esis posibla presavar l’adveno di la voyojisto. (La kuzo enuncis:

Ne esis posibla presavar.)

A 18. Derivo di la substantivo

De adjektivo: De ti, divenas segun cirkonstanci personala o kozala nocioni. La sama

substantivigita adjektivo povas signifikar eventuale individuo o nur nepersona, senviva

objekto. Nur la frazo montras qua nocionon on intencas. Cetere on havas kelk altra posibleso

por dicernar la persono de la kozo ed inverse. Ma la maxim multi havas ja definita senco, t.e.

la sequanta: