Universala Metodo

o lasar su tushar

o vestizar su sorgeme

o laudar su pro audaceso

o vidar su en spegulo

D 2. Adverbo derivita de substantivo

Tala adverbi montras ne nur la manieri di agar, ma anke altra relati. Vice l’adverbo povas

formacesar prepozicionala expresuro; do ta adverbo, per un vorto, korespondas a prepoziciono

+ substantivo. Ta qualeson ni nomizas remplasajo di la prepoziciono.

Exempli

o Amase (en o ye amaso) venar

o ensemble (en o quale ensemblo) ludar

o exkluze (quale, kun) la poemi

o exemple (quale, ye) mencionar

o fine (ye) adportar

o force (per, kun) duktar

o geste (kun, ye) disputar

o inkluze (quale, kun, sub, ye) telegrami

o inkognite (sub, ye) voyajar

o interseque (kun, en, ye) departar

o itere (quale, kun, per) pregar

o komence (ye) dorlotar

o nokte (dum, en, ye la nokte) venis la furtanto

E 7. ante – relatas nur tempo od evento qua preiras altro.

Exempli

o Ante tri monati

o ante poka tempo

o ante la kongreso

o ante la fugo

16

o ante la levo di la suno

E 8. pos – relatas nur tempo od evento qua posiras altro.

Exempli

o Pos tri dii

o pos sat longa tempo

o pos dineo

o pos la morto

E 9. ad (o a avan konsonanto) – montras nur direkto (por).

Exempli

1. Lokale:

o departar a Francia

o sendar a norto

o acensar a monto

o kavalkar a chaso

o voyo a la teatro

o letri a stranjera lando

o ligar ad arboro

o irar a lago

2. Figurale:

o duktar a la skopo

o konvertar a la kristana kredo

o granda joyo a (por) me

o esar indulgema ad (por, kontre) servisto

o agrabla a (por) onklino

o pretendar a su la tota amaso

o puniso a (por) infamemo

o pensar a tristeso

o afeciono a (por) lua mastro

o edukilo a (por, di) mento ed anmo

E 10. en – quo esas interne di ulo.

Exempli

1. Lokale:

o docar en (ye) universitato

o raportar en (per) la sequonta numero

o adresi en jurnalo

o cirkular en (tra) l’urbo

o lojar en la vicinajo

o pluv-arko en estala firmamento

o en (sur) la ruro

o advenar en (che) hotelo

o celar en la domo

o vehar en (per, sur) veturo

o prenar en (per) manuo

17

o sonar en l’oreli

2. Tempale:

o parolar en (dum) la debato

o en (dum) voyaji en la exterlando

o expektar en (ye, pos) du semani

o en (dum) la krepuskala lumo

o la progreso en (dum) la lasta yaro

o en la fino di la yarcento

o jermifar en (dum) la monato aprilo

o furtar en (dum) la nokto (o furtar nokte)

o en (pos) momento (o momente)

3. Figurale:

o perfektigar su en (relate, pri) linguo

o en (kun, sub) plena prospero

o pensar en linguo patrala

o en (sub) la plena lumo di la publikeso

o la konvinkeso en (di) me

o redaktita en angla linguo

o joyar en su kordio

o habitar en (sub, kun) paco

o privata kontrato en (kun, sub) valida formo

o helpar ulu en (pri) ditreso

o kaptar en (per) sua propra paroli

o egalesar en (relate, pri, per) tota detali

o kanto en (de, ek) versi

o en quanta grado (quantagrade)

o en (sub) ita cirkonstanci

o esar en situeso

o kredar en (ad) ita doktrino

F 6. od (od o avan konsonanto) – juntas vorti o frazi quale ed. Dum ke ed juntas objekti qui apartenas l’un ad altro, od adjuntas objekti inter qui on povas selektar. (Videz anke F2 ed.)

Exempli

o Kad il preferas la granda o mola oranji?

o El savas certe la franca, (o) germana, (od) angla, (o) la lingua internaciona.

(Kun la konjunciono od el savas nur un ek la lingui, ma sen od el savas omna quar

lingui.) Ka vu vizitis la kuzo en Berlin, o (ka) vua kozo vizitos vu hike?

F 7. quankam (parenta: malgre ke) – introduktas dependanta frazo qua montras kauzo,

argumento o motivo en negativo sencom, do ne valoranta o suficanta por ula vorto en la

chefa frazo. (Komparez E 2. malgre.)

18

F 8. tamen (parenta: malgre) – havas la sama senco e signifiko kam quankam ma tamen ne

povas introduktar dependanta frazo. La konjunciono tamen ofte uzesas en la chefa frazo

quale korespondivo di quankam por plu forte acentizar la expresita ideo.

Exempli

o Quankam la butikisto havis sat grava motivo por ne komprar ta frukti, l’agento tamen

sucesis persuadar il ke il itere kompris li.

o La koquistino recevis reprochi de sua mastino quankam la gasti esis kontenta pri la

dineo.

o La mariajo di elua filiino esas granda joyo a la matro, e ca tamen ploris quankam el

savas ke sua filiino esas felica.

F 9. ma – montras speco de kontrajo o kontrasto ad ula ideo, ed esas poke parenta a tamen.

La konjunciono ma (sen altra konjunciono) ne povas introduktar dependanta frazo.

Exempli

o La kantisto recevis kinacent marki quale salario; ma il ne esas kontenta pro ta.

(Od en altra formo: Quankam la kantisto recevis kinacent marki quale salario, il

[tamen] ne esas kontenta pro ta, o:

La kantisto ne esas kontenta quankam il revecas ...)

o La kesto kontenas exploziva materio; ma la sendinto ne deklaris la kontenajo.