Universala Metodo

2. De lor amaso de vildo existas en nia regiono. Or ne nur la oficala chasisti ma anke mult

urbani, mem rurani iras a la chaso (por chasar) pro quo olua amaso rapide diminutas.

3. Til lor, l’esperantisti opinionas povar posibligar konsento inter la du parti, la konservemi

e la reformani. Ma nek ante nek dum nek pos la kongreso la esperantisti esis inklina ad

ula konsento, sive li opinionas ke la tempo ne esas apta, sive li kredis la netushebleso

di la «Fundamento».

4. La penso a la puniso da Deo instigas kelki de nia civitani obediar l’impero dil rejo (rejal

impero). Pro to vu timez la perd(es)o di ta kredi di borgezaro a la nemortiveso dil anmo

e la venjo dil eterna Deo a la pekozi!

5. Por venar ad ibe vu sequez la voyo apud la lago til ke vu atingos ul albergo; pos ica (vu)

irez rekte adavan, nek sur la larja voyo segun la lago, nek sur la bela strado a la vilajo

ma sur la voyo qua duktas en la foresto!

6. Pos ke vu esos depozinta, sive che la chefa garsono, sive che la pordisto la precoza

lapidaro, hastez venar che ni!

7. Acendita lampo extingos sen ke on esos extinginta ol, dum ke brulanta sigareto ofte

kombustas til la lasta polveto, e do fumas sen ke on fumas olu.

8. La malado nun itere apetitas; ma ante posmorge donez ad il nek rostajo nek fritajo

mem se il tre apetitas ol!

9. La supres(es)o di ta paragrafi en la kodexo da la deputataro segun la deziro dil granda

plumulteso de la imperiani esis grand avantajo por la internaciona kombato a la

nihilisti.

10. Mem konocante nek l’antiqua nek plura prezenta lingui omnu kun nur poke bon

instrukteso lernos nia idiomo en kelka monati od admaxime en un yaro.

49

8ma Leciono

A 24. Tempo, mezuro, pezo, preco e simila vorti

Ta nocioni uzesas generale en la nominativo. Ma on povas uzar eventuale ula prepozicioni,

prefere de qua stacas inter ta vorto e l›adpozita vorto.

Exempli:

o Nia klubo konvenas omnasemane (ye, en) mardio en la restoriero Fürstenfelder Hof.

o Duadek pari (de) silka ganti esis komendata da la butikistino.

o Donez a me ok metri (de) drapo ek kotono!

o Ta ora horlojo kustas quaradek franki.

Notez: Se ta vorti esas la rekta komplemento, li recevas eventuale l’akuzativala finalo n.

Exempli:

o Glason (de) biro me komendas, ne vino. Adportez anke du pari (de) la mikra socisi kun

poka pano.

o Kande nia katolika pueri evas dek-e-du yari li unesmafoye komunias.

A 25. Uzeso dil infinitivo

1. Pro ke ni havas sis formi en nia linguo (prezento, pasinto, futuro, single aktiva o

pasiva), on usez ta formo qua montras maxim klare la tempo en qua ul ago o stando

eventas. En dubitebla kazi on formacez dependanta o mem chefa frazo ek l’infinitivo;

lor on trovos quik la justa formo dil infinitivo.

La chefa frazo en la prezento:

Exempli:

o Me opinionas vidar trupo (de) kavalisti malgre la lumozeso (me opinionas ke me

vidas la trupi).

o Me esperas vidor vu che me (me esperas ke me vidos vu).

o Me opinionas defensir juste nia afero (me opinionas ke me defensis juste).

La chefa frazo en la pasinto:

Exempli:

o Il asertis ne punisar la petuloza pueri (il asertis: me ne punisas la pueri).

o Il promisis tacor ta fato (il promisis: me tacos la fato).

o La akuzato kontestis asistir la kunveno (il kontestis, ke il asistis la kunveno).

La chefa frazo en la futuro:

Exempli:

o Il afirmos rikonocar ta viro quale la furtinto (il afirmos ke il rikonocas ta viro).

o Il propozos audesor duesmafoye da la tribunalo (il propozos ke il esos audata).

o Me dicos esir dum ta dio en la urbo (me dicos: me esis en la urbo).

2. Transitiva verbo quale infinitivo retenas olua rekta komplemento (akuzativo) en la

originala kazo, do en l’akuzativo.

Exempli:

o Apene altra linguo ofras tanta facileso di formacar kompozita vorti kam la

germana.

o Omnadie lektar ula jurnalo esas a multi tote necesa laboro.

3. Infinitivo povas anke havar la definita artiklo avan su. On uzas nur rare ica, e precipue

se l’infinitivo precize montras tote determinita speco di ago o stando.

Exempli:

o Certe me konsentas: obediar esas necesa; ma la obediar tala preskripti esus

senkurajigo.

50

o Explikar a vu pro quo ya ta experimento klarigas la fenomeno, ne esas facila.

o Voyajar en nia epoko per la fervoyo od automobilo esas agreablajo a (por) multi;

ma la voyajar pede o nur en simpla veturo quale on koaktigesis voyajar en la

komenco di l’antea yarcento, ne plezus a kelki de ni.

4. Infinitivo povas esar tam subjekto kam objekto en frazo, do anke dependar de

prepoziciono.

Exempli:

o Kavalkar e vehar sur ica voyo esas interdiktata.

o Ombroza laubo rekte apud la bordo invitas onu (onu esas hike rekta komplemento

a la verbo) a repozar e meditar.

o La instruktisto dicis a la urbestro ke lua filio ( sua uzesas se esus la filio dil