Vortaro de Esperanto 1910

Aserto, ke oni havas rajton je io kaj postulo, bazita sur ĝi.

Preter. - 1.

Prepozicio esprimanta lokon, flanke de kiu, apud kiu io iras, moviĝas kaj ĝin forlasas:

pasi preter domo.

- 2.

Prefikso kun la sama signifo:

preterkuri, preterlasi.

Preterito.

Formo de verbo, esprimanta la tempon pasintan;

faris, estis faranta, estis farinta.

Prezo.

Monsumo, postulata aŭ proponata por vendata objekto: La kosto de la konstruo de l' maŝino estis

100

fr., la fabrikanto postulas por ĝi la prezon de

200

fr., sed ĝia vera valoro ne superas

50

fr.

Prezaro.

Listo de komercaĵoj kun ilia prezo. Komparu:

Kosto, valoro.

Prezenti. - 1.

Diri la nomon de nekonata persono al aliaj ĉeestantoj por ĝin konigi kun ili:

Permesu, ke mi prezentu al vi mian amikon N.

- 2.

Esti bildo de io, havi aspekton de io:

Kion prezentas la pentraĵo? La lando prezentas vastan ebenaĵon.

Prezidi.

Konduki la diskutojn en kunsido:

prezidi en parlamento.

Prezido.

Ago de tiu, kiu prezidas.

Prezidanto.

-

1.

Persono, kiu prezidas:

prezidanto de kongreso. -

2.

Ĉefo de societo, de respubliko.

Vicprezidanto.

Helpanto kaj anstataŭanto de prezidanto.

Pri.

Prepozicio esprimanta temon, objekton de parolado, de ago:

rakonti, skribi pri io; zorgi pri io.

Primadono.

Ĉefa kantistino de opera trupo.

Primitiva.

Apartenanta al komenca epoko, komenca stadio:

primitivaj moroj; primitiva instrumento.

Primitive.

En primitiva maniero.

Princo. - 1.

Regnestro de ŝtato ne plene sendependa aŭ malgranda:

la princo de Monako.

- 2.

Filo de reĝo.

- 3.

Persono, posedanta la plej altan nobelan titolon.

Princino.

Edzino de princo.

Princido.

Filo de princo.

Princidino.

Filino de princo.

Princlando.

Lando, regata de princo.

Kronprinco.

Reĝa filo, heredonto de la trono.

Principo.

Fundamenta, baza regulo, opinio: la principoj de la universala lingvo; homo sen principoj.

Principe.

En la principo; kio koncernas la principon: Principe mi konsentas kun vi.

Printempo.

La unua el la kvar sezonoj de

l'

jaro (21 marto -

21

junio).

Printempa.

De printempo:

printempa tago, printempa vetero.

Prioro.

Ĉefo de monaĥejo.

Prismo

(Geom.). Poliedro, kies du bazoj estas egalaj multanguloj, kuŝantaj sur paralelaj ebenoj, kaj kies flankoj estas paraleogramoj.

Prisma.

Havanta formon de prismo.

Privata.

Apartenanta al unu persono, koncernanta unu personon, hejma, nepublika, neoficiala:

privata loĝejo, privata vivo, privata oficisto.

Private.

En privata maniero.

Privilegio.

Speciala rajto, apartenanta al unu aŭ al malmultaj personoj.

Pro.

Prepozicio por esprimi kaŭzon, motivon:

proĵaluzo, pro grava kaŭzo.

Probabla.

Supozebla, verŝajna, versimila, kredebla.

Probable.

En probabla maniero.

Probableco.

Eco de tio, kio estas probabla.

Problemo.

-

1.

Demando, solvota per sciencaj procedoj:

fizika problemo, aritmetika problemo.

- 2.

Grava, malfacile solvebla demando:

La problemoj de la vivo.

Procedi.

Uzi specialajn rimedojn por atingi celon.

Procedo.

Speciala agmaniero, adaptita al celo:

ĥirurgia procedo.

Komparu:

Agi, fari, manipuli.

Proceduro.

Procedo en la juĝaj aferoj.

Procento. - 1.

Kvanto de monunuoj da profito, kiun donas 100 monunuoj dum unu jaro: La dividendo atingos en la nuna jaro

5

procentoĵn

(5 %).

-

2.

Centono da ajna kvanto: La armeo perdis en la batalo

40

procentojn de la soldatoj.

Proceso.

Tutaĵo de juraj procedoj, por juĝe solvi aferon inter akuzanto kaj akuzato.

Procesi.

Konduki proceson:

procesi iun pri kompenso de la perdoj.

Procesema.

Kiu amas procesi.

Procesio.

Solena marŝo de religia karaktero, akompanata per kantoj kaj preĝoj.

Produkti.

Liveri per sia laboro krudajn substancojn kaj fruktojn de la naturo aŭ fari el ili objektojn, utilajn por la homoj.

Ameriko produktas multe da greno. La fabriko produktas bonan tolon.

Produktaĵo.

Produktita substanco aŭ objekto.

Produktema.

Kiu multe produktas.

Reprodukti. - 1.

Ree produkti.

- 2.

Fari kopion, fari bildon de io:

reprodukti per la preso. La pentristo reproduktas la naturon.

Profani.