Vortaro de Esperanto 1910

Telegramo.

Komunikaĵo, sendata per telegrafo.

Telepatio.

Kapablo vidi personojn, ricevi impresojn je interspaco supernatura, materie neebla.

Telero.

Plata, malprofunda vazo, ordi- nare porcelana aŭ fajenca, el kiuj oni manĝas:

suptelero.

Teleskopo.

Optika instrumento por observi la astrojn.

Teluro

(Ĥem.). Te. Ĥemia elemento, bluete blanka metalo, trovata kun la oro, arĝento kaj plumbo.

Temo.

Tio, pri kio oni parolas, skribas: temo de parolado, temo de disertacio.

Tempo. - 1.

Daŭro kaj sinsekvo de okazoj:

Ĉio okazas en la tempo kaj spaco.

-

2.

Difinita. mezurita daŭro:

Kiom da tempo vi restos en la urbo?

-

3.

Epoko, periodo, sezono:

en la tempo de la franca revolucio, en la tempo de la rikolto.

-

4.

Disponebla tempo:

Mi ne havas tempon hodiaŭ.

-

5.

Konvena, ĝusta tempo:

Jam venis la tempo komenci la laboron.

Intertempo.

Tempo inter du okazoj.

Libertempo.

Serio da tagoj, destinitaj por la ripozo de lernantoj, oficistoj.

Samtempa.

Okazanta en la sama tempo, en la sama momento:

du samtempaj pafoj.

Samtempe.

En la sama tempo.

Antaŭ- tempa.

Okazanta, farata antaŭ la konvena tempo, tio frua:

antaŭtempa akuŝo.

Antaŭ- tempe,

Antaŭ la konvena tempo, tro frue.

Temperamento.

Tutaĵo de la psikologiaj kaj fiziologiaj ecoj de individuo, de kiuj dependas ĝia reago je la impulsoj:

pasia temperamento.

Temperaturo.

Grado de la varmo:

alta temperaturo.

Tempio

(Anat.). Flanka parto de la kapo, inter la frunto, okulo, orelo kaj vango.

Templo.

Loko, konstruaĵo, kie oni adoras Dion, diojn.

Teni.

-

1.

Havi en la mano, en la manoj kaj ne ellasi:

teni bastonon, teni bovon je la kornoj.

-

2.

Havi en sia povo, ne ellasi:

teni krimulon en malliberejo.

-

3.

Konservi en senŝanĝa situacio:

teni rekte la kapon.

Tenilo.

Parto de instrumento, de vazo, je kiu oni ilin tenas:

tenilo de glavo tenilo de korbo.

Deteni.

Teni flanke de io, ne allasi, ne permesi fari ion:

deteni iun de krimo.

Subteni.

-

1.

Teni de sube por ke io ne falu:

subteni lamantan maljunulon.

-

2.

Helpi:

subteni ies agadon.

Tendo.

Ŝirmilo kontraŭ la pluvo, nego, malvarmo, konsistanta el partoj el dika tolo, fiksitaj sur stangoj.

Tendaro.

Aro de tendoj, en kiuj loĝas la soldatoj dum militiro.

Tendeno.

-

1.

Ekstremo de muskolo, kuniganta ĝin kun osto. -

2.

Ŝnuro, kun- iganta la ekstremojn de la pafarko.

Tendenco.

Emo al difinita celo, precipe emo popularigi iun ideon en literatura verko:

morala tendenco.

Tendenca.

Havanta tendencon:

tendenca romano.

Tendro.

Vagono, sekvanta la lokomo- tivon kaj portanta hejtaĵon kaj akvon.

Tenio

(Zool.). Rubanda vermo

(Taenia).

Tenoro.

Plej alta vira voĉo.

Tenoristo.

Kantisto, posedanta la tenoron.

Tenti.

Instigi, altiri al malbona faro:

la diablo tentanto.

Tento.

Instigo al malbona faro. Komparu:

Logi.

Teokratio.

Politika regado en la nomo de Dio, plenumata de pastroj.

Teologio.

Scienco pri Dio kaj pri la religio.

Teologia.

De teologio, koncernanta teologion.

Teologo.

Specialisto en la teologio.

Teoremo.

Scienca aserto, kiu devas esti pruvita:

geometria teoremo.

Teorio.

-

1.

Konoj spekulativaj, ne bazitaj sur la efektiva plenumo:

la teorio de la medicino.

-

2.

Tutaĵo de konoj, klarigantaj komplete grupon de fenomenoj, de faktoj:

la teorio de la magnetismo.

Teoria.

De teorio, bazita sur teorio.

Teorie.

En teoria maniero.

Teoriulo

Specialisto en teorio.

Tero.

-

1.

(Astr.). Planedo, sur kiu ni loĝas:

La tero rondiras cirkaŭ la suno

-

2.

Solida ekstera tavolo de ĉi tiu planedo:

kuŝi sur la tero; la tero kaj la maro.

-

3.

Substanco, el kiu konsistas ĉi tiu tavolo:

sabla argila tero.

Tera.

De tero, el tero, koncernanta teron:

tera globo tera poi .

Enterigi.

Ĵeti en la teron;

meti kadavron,

ĉerkon en la teron, entombigi.

Elterigi.

Eligi el la tero.

Teretaĝo.

Etaĝo sur la nivelo de la tero.

Terkolo.

Tera strio inter du maroj, kuniganta du kontinentojn:

Panama terkolo kunigas la du Amerikojn.

Terpomo.

(Bot.). Manĝebla tubero sur radikoj de vegetaĵo de la familio w solanacoj

(Sotanum tuberosum).

Terapeŭtiko