Адамдын Асыл ойлору

Көптөн бери жүрөгүмдүн асты чыдатпай ооруп келе жатат. Ал карылыкпы, же ал жерде бир балекет барбы? Эмне болоорун билбейм?

* * *

Жумуртканын ичинде ак менен сарысы бар, жакшы учкул сөздүн ичинде адамдарга арналган сонун асыл ойлор бар. Мүнөзү жайдары адамдын жүрөгүндө бизге арналган жакшы каалосу бар.

* * *

Өмүр жоготуудан жана таап алуудан турат. Күмүшүн жоготкон адам алтында таап алсамбы деп аттанат. Дайым эле жоготууга учураган, адам жолу болбогон адам. Өмүрүндө ийгиликке учурап жүргөн адам жолдуу адам.

* * *

Адамдар жарык кезде эмгекте жакшы жеңиштерди жараткан. Караңгыда ошол жеңишин эстеп, кубанып, түш көрүп, тынчтык менен эс алууну жараткан.

* * *

Дыйкан үчүн ар бир чыккан күн майрам. Ал ар бир күндү эмгек менен майрамдап, өзүнө бакыт алып келип, жашоонун ийгилигин көрөт. Көп адамдар ал майрамдын сырын билип, кубанып дүйнөдөн өтүп баратышат. Ал дагы майрам.

* * *

Бака баканы, жылан жыланды туугандай чындык чындыкты тууса, калп калпты тууп салыптыр. Биз билбеген турмуштун сыры эле ошол.

* * *

Чындык жана эмгек ишке ашып жаткан жерде сөзсүз бир жакшы нерсе төрөлөт. Демек адамдар үчүн бакыт төрөлөт.

* * *

Түнүндө тээтиги күйгөн оттун жанында аял-эркектер ичип-жеп эркелешип, мас болуп ырдап-бийлеп жатканын даана көрдүм. Алар түнкү жарыкта учуп жүргөн шайтан көпөлөктөргө окшошот. Бирок тигилердин жыргалы бир жөн. Шайтан көпөлөктөрдүн учуп жүргөнү бир жөн.

* * *

Чындык оңдогу, жалган солдогу жолдо болгон. Ошол үчүн байыркы замандан бери жомоктордо чындыктын иши оң, жалгандын иши сол болгон.

* * *

Жек көрүү, арам саноо, көрө албастыкты денеңден сырткары айдап салып, үмүт, жакшылыкты жана берешендикти жан дүйнөңө киргизип алсаң, ал жакшылыктын башталган жери болот.

* * *

Денеңе токтоолукту, үмүттү, ишеничти, тазалыкты бекем сактап жүрө көр! Ошондо сен адамдыкты жоготпогон болосуң.

* * *

Арман болгон жерде бакыт болбойт. Бакытты киргизиш үчүн арманды кууп чыккан оң болот. Арманды акыры, унутулчу маалы болот.

* * *

Жүзү каралык, жалган жана бийлик үчөө бир ишти иштеген жатат. Ал жерде кандай балакет болоорун эстегенден корком. Жыйынтыгын уккандан да корком.

* * *

Кээде чындык кой, калп карышкыр болот. Карышкыр койду жеп салган сыяктуу, калп көп эле жолу чындыкты жеп салган. Бирок акыры түбү алар өз жолун табат. Кой-кой бойдон, карышкыр-карышкыр бойдон калып жолун табат.

* * *

Тоо канчалык бийик болсо, ал ошончолук сүрдүү жана бараандуу болот. Убадаң канчалык бекем болсо, карааның опол тоодой улуу болот.

* * *

Кайыкчылар көлдүн тереңинен коркпой толкундан коркту. Калп толкун сыяктуу кебелбеген чындыктан коркту.

* * *

Талаада койду жеген карышкыр да бактысыз, кой да бактысыз. Малды жакшы кайтарбаган койчу да бактысыз. Кыскасы баары эле бактысыз.

* * *

Үйдө тамак аштын калдыгы арбыганда чымын-чиркей көбөйөт. Талаада жан-жаныбардын өлүгү арбыганда жору кузгундардын шаан-шөкөтү көбөйөт. Эл журттан тартип кеткенде жеп-ичкичтер көбөйөт. Жазында жаан-чачын көп жааганда, жаңы көлмөлөр

арбып,. туш-туштан бакалардын чардаганы көбөйөт.

* * *

Чымындын ыры угулду, жаз келаткан окшойт. Эл кубанып жатат, жакшы кабар келаткан окшойт.

* * *

Коом олку-солку болуп турат. Анын түбү чириген. Ал коомдо жашаган эл кантээр экен? Баарынан бийликтегилер элден коркуп турат. Эл башчысы, өкмөт эмне болоор экен.

Дарак куурап баратат, түбү чириптир, ал даракка уя салган куштар кантээр экен?

* * *

Күн караңгылыкты кубалайт. Караңгылык өзү деле, күн жок жерде жашап, өмүр сүрө берет.

* * *

Күн ар бир күнү жаңы төрөлүп жатат. Ал эми чындык жашоого бир эле төрөлүп, ошол бойдон өлбөс болуп, жашап жатат.

* * *

Жоомарттык. Ал алтынга да, малга да, акчага да аябай бай болот. Ошол үчүн ал берешен. Ошол үчүн ал жоомарттык.

* * *

Адамдын тынч уйкусун санаа алды. Санаадан кап-кара чач агарды.

* * *

Көзү өтүп кеткен кишини эскерип, жакшылык кылган эмгегиңди бирге өмүр сүргөн жары билеер. Ал билбесе, денесинен чыккан баласы билеер, ал дагы сезбесе, кандаш тууганы билеер, тууганы элес албаса, арбактын өзү билеер.

***

Оорулуунун акыркы керээз сөзүн угуп калалы. Ал сөздөр жакынына, туугандарына, жалпы эле тирүүлөргө айта турган акыркы ойлорунун жыйындысы. Ошон үчүн аны тыңшап калалы.

* * *

Тоо койнундагы түшө калыш жолдо алты атчан сапар келатат. Алты атчандын алдында ак бозчон узун бойлуу, салабаттуу киши келе жатат. Ошол узун бойлуу, салабаттуу адамды алты атчан ээрчитип келе жатат.

* * *

Боз үйдүн жанында үйүлгөн топ адамдар чабандестин келишин күтүп жатат. Тигинде келе жатат акбоз атчан чабандес элге эмне жаңылык айтаар экен? Адамдар бир жаңылыкты күтүп жатат.

* * *

Көз көрбөгөн азиз адамга күн алыс калат.

Баса албаган оорулуу адамга жол алыс калат.

Өлгөн маркумга баардыгы алыс калат.

* * *

Чоң жээрде атчан кирген сууну кечсемби, кечпесемби деп ойлонуп жатат. «Биз менен ойнобо, тагдырың жаман болуп калат», – деп дайра айтат. Жолочу жээкте эмне калаарын билбей жатат, а аркы өйүз туулган жери жолочуну «Бергелгин!» – деп чакырып жатат.

* * *