Ах, Міхаліна, Міхаліна

Ап’янелыя ад вясны, бору, траскі і гэткіх віражоў, раўлі ад захаплення хлопцы. А мы, супакоіўшыся нарэшце, пачалі гутарыць проста, па-дамашняму, пра ўсялякія прыемныя дробязі: пра вучняў, пра настаўнікаў... Толькі двух чалавек не ўспаміналі: Генадзя і Любу. Мы без змовы забыліся на іх. Свет для нас дваіх існаваў без усяго таго, што магло быць перашкодай нашаму каханню, нашай душэўнай блізкасці.

Ніякага нафтавага фантана мы не ўбачылі. Шчыліну даўно заткнулі. Засталіся рэшткі буравога абсталявання, масляністыя плямы на пяску ды... заспаны і сярдзіты дзед-вартаўнік, які чамусьці трымаў у сакрэце, як ваенную тайну, куды перабраліся геолагі. Вучняў такая карціна засмуціла, але нас з Сашам ніколькі. Нам нават ад гэтага было весела, што фантана няма. Ды і ці быў ён? Ці было ўсё іншае да гэтага дня?

Каб паездка не была дарэмнай, Алег Барысавіч прапанаваў з’ездзіць на Прыпяць — паглядзець разліў. Мы падтрымалі з радасцю. Яшчэ б! Мы паехалі б хоць на край свету, бо ў кабіне былі двое, як у космасе, ніхто не замінаў нам, і ніхто нічога благога не мог падумаць.

Дабраліся да Прыпяці. Дарога была нялёгкая. Але нам, чым даўжэй, тым лепш. Выехалі на пясчаны пагорак, з якога адкрыўся абшар залітага вадой лугу. Вучні кінуліся па касагоры ўніз да вады. I Алег Барысавіч. А мы засталіся. Мы стаялі за машынай, нябачныя. I ён абняў і пачаў цалаваць мяне. Горача... Казаў ласкавыя, непатрэбныя словы. I я цалавала яго і казала такія ж словы. Аднак у нейкі міг мне зрабілася сорамна, што мы вось так цалуемся, хаваючыся за машынай. I, здаецца, упершыню я падумала пра Генадзя, пра майго маленькага Сашку. Вырваўшыся з абдымкаў, я пайшла за вучнямі. Твар гарэў, і, напэўна, ад пацалункаў прыпухлі вусны. Я баялася набліжацца да вучняў. Яны клікалі мяне, а я рабіла выгляд, што не чую, і ішла ўбок па сухім грудзе, што далёка, можа, да самай Прыпяці, жаўцеў пяском пасярод мора іскрыстай вады.

Назад мы ехалі моўчкі, як вінаватыя. I трэба сказаць, я была

ўдзячна яму за гэтае маўчанне. Яно таксама збліжала нас: аднолькавыя перажыванні, пачуцці... На паўдарозе Аляксандр Дзямідавіч даў весці машыну дзесяцікласніку Валодзю Багуну, а сам палез у кузаў. I гэта таксама было тактоўна і хораша. Размова з вучнем, простая, немнагаслоўная (хлопец трохі бянтэжыўся), неяк супакоіла, адвяла ад думак пра маё каханне, пра тое, чым яно можа скончыцца.

Але дома мне стала страшна. Антаніна Аркадзеўна была добрая, клапатлівая. Нагрэла вады, прыгатавала святочную вячэру. Генадзь кпіў. Ён яшчэ раней выказваўся скептычна пра гэтую нашу паездку і цяпер быў задаволены, што мы нічога не ўбачылі. Лашчыўся Сашка. I я сказала сабе: «Усё! Нічога не было і нічога не будзе! Усё застанецца ў маім сэрцы, назаўсёды пахаванае».

Але паклікаў ён — і я на ўсё забылася, на ўсе свае зарокі. Ён шапнуў мне ў школьным калідоры:

— Міхаська, я чакаю цябе сёння за рэчкай, у бярэзніку.

I я пабегла, як васьмікласніца на першае спатканне, — са страхам, з нецярплівым трапятаннем, з радасцю і болем.

Потым мы сустракаліся колькі разоў, вось так хаваючыся ў дальніх пералесках. Хованкі такія не абражалі — была ў іх рамантыка і рызыка. Навокал красавала вясна, лясы поўніліся каханнем. I мы адарваліся ад зямлі і ўзляцелі ў неба. Здарылася тое, што непазбежна павінна было здарыцца, калі двое, не юныя ўжо, вось так кахаюць. Пасля хвілін салодкага ап’янення прыйшла цвярозасць. Яшчэ лежачы на яго гарачай руцэ, я без страху, без панікі, без расчаравання і раскаяння, але вельмі сур’ёзна, як ніколі раней, падумала:

«Бясконца так прадаўжацца не можа. Раней ці пазней нас выкрыюць. I што тады?»

Я спытала ў яго:

— Саша, а што далей?

Ён не адказаў адразу. Маўчаў доўга. Я здагадалася, што ён думае пра тое ж самае і, можа, нават больш пакутліва, больш сур’ёзна. I мне чамусьці зрабілася сумна і балюча. Я сказала:

— Давай з’едзем куды-небудзь. Я вазьму свайго Сашку...

Ён устрапянуўся.

— А я?..

Не даказаў, не выказаў усяго... Але гэта і непатрэбна было. Хіба не зразумела, што ён гэтак жа думаў пра сваіх дзяцей? I як я не магла пакінуць свайго Сашку, так і ён не мог пакінуць сваіх Дзімку і Гальку. Не любіць жонку, пакахаў другую... Але для яго гэтае каханне — не радасць, а трагедыя. Не той ён чалавек, каб лёгка ўсё пакінуць, на ўсіх забыцца, дзеля дзяцей ён гатовы несці свой крыж да скону жыцця.

Другая жанчына магла б папракнуць: «Навошта ж ты спакусіў мяне?» Я не кінула ні слова папроку. Завошта? За тое, што даў мне хоць кароткую радасць? Наадварот, я, здаецца, пакахала Сашу за гэтую яго чалавечую слабасць яшчэ мацней. I сябе не ўпікала, не карала. Што адбылося — таго не вернеш. Але не думаць пра тое, што чакала і мяне і яго, не магла. Сказала:

— Тады нам не трэба сустракацца... Я не магу так. Саша, мілы, зразумей, не магу вось так хавацца, хлусіць. Я ўсё жыццё пражыла сумленна. Баюся я, што не вытрымаю і ва ўсім прызнаюся Генадзю. Што тады будзе?..

Ён зноў доўга не адказваў. Моўчкі глядзеў на неба, дзе загараліся зоркі.

«Няма яе, зоркі нашага шчасця»,— сумна думала я.