Чорны дзень

Ці ад таго, што выплакалася, ці ад святла новага дня, яна адчула палёгку. Падаткнула пад сябе край коўдры, сцялася, прытуліла Толіка і моцна заснула.

Разбудзіла маці, здзівіўшыся, чаму так разаспаліся.

— Звечара не магла заснуць доўга,— соладка пазяхнула Таццяна.

— Пра яго ўсё думаеш? Выкінь з галавы, дачушка, і адразу палягчэе... Есці бярыце самі. Я пайду на работу.

Маці выйшла, а Таццяна яшчэ некаторы час ляжала ў пасцелі і думала над яе парадай. Шукала спосабу паслухацца і не знаходзіла.

За якую толькі работу ні бралася яна ў той дзень! I чым толькі ні развейвала надакучлівых думак! А яны выплывалі адсюль-адтуль і напаміналі пра Аляксея. Прыгадваліся то цэлыя фразы, то асобныя яго словы. Зараз яны чамусьці набывалі зусім іншае значэнне.

3 дня на дзень Таццяна чакала абяцанай вестачкі. Ведала, калі прыносяць пошту ў Прудкі, і старалася сустрэць пісьманоску сама. Не хацелася, каб пісьмо трапіла ў рукі бацькам. Чытаць не стануць, вядома, а распытваць будуць,— ад каго. Прыйшло яно аж на чацвёрты дзень.

Таццяна па некалькі разоў перачытвала адно і тое месца і знаходзіла нешта новае для сябе.

«...Я Вам казаў ужо, Танечка, пры спатканні і яшчэ раз хачу запэўніць у гэтым пісьме, якія б нашы ўзаемаадносіны ні былі ў далейшым, Вы маеце ў маёй асобе свайго вечнага сябра. Магчыма, Вы станеце смяяцца з такога запэўнівання. Няхай сабе. Аднак маё каханне да Вас не мае межаў...»

Яна хадзіла цяпер, як сама не свая, думаючы, што адказаць: «Парадаваць ці азмрочыць? Абяцаць ці адмовіць?.. А што, калі, адмовіўшыся, я адцураюся свайго шчасця? Хто ведае, а можа гэта мімалётнае захапленне і ў яго і ў мяне? Як тады?..»

Так прайшло некалькі пакутных дзён. Не дачакаўшыся адказу, Аляксей зноў прыслаў пісьмо.

«Кахаеш, значыць, даражэнькі мой, калі трывожышся»,— зарадавалася Таццяна, беручы ад пісьманоскі блакітны канверт са знаёмым почыркам.

Аляксею сапраўды было чаго трывожыцца. Вяртаючыся з Прудкоў, ён яшчэ ў Мінску напісаў Таццяне пісьмо. Хацелася, каб хутчэй даведалася пра яго перажыванні. Да таго ж трэба было папрасіць прабачэння за раптоўны ад’езд.

Зацяжное маўчанне не на жарт устрывожыла Аляксея. То яго мучыла сумненне, ці не трапіла пісьмо ў матчыны рукі, то думаў яшчэ горшае,— ці не захварэла Таццяна. Разумеў: шмат непрыемнасцяў натварыў ён сваім прыездам.

Чытаючы, Таццяна ўсё больш адчувала віну перад Аляксеем за нядадзены адказ.

«Самі знаеце, паказацца ў Прудках на вочы Вашым бацькам я не магу больш, а расказаць пра ўсё тое, што на сэрцы, паперы не хопіць»,— учытваецца ў кожнае слова Таццяна і згаджаецца: «Вядома, любы мой, нельга табе больш прыязджаць сюды, на вочы маме».

«Наша спатканне, Таня, залежыць толькі ад Вас. Знайдзіце якую-небудзь прычыну і прыходзьце ці прыязджайце спадарожнай фурманкай на станцыю дваццатага ліпеня. Я прыбуду ў Бярэжу ў той жа час і тым жа цягніком, якім ехалі Вы з Мінска... Хочацца пабачыцца з Вамі, пагаварыць пра ўсё, усё. Цалую Вашы рукі і спадзяюся на сустрэчу. Аляксей».

I агарнулі думкі Таццяну: «Знайсці прычыну можна, канечне, але пра што гаварыць на тым спатканні? Схадзіць у Бярэжу ці не? Пабачыцца яшчэ раз ці махнуць рукою і паставіць на ўсё крыж?»

Было над чым падумаць жанчыне. Хто можа ведаць, як складзецца жыццё з новым чалавекам? А Таццяна была ўпэўнена, што гаворка пойдзе пра гэта, і палохалася.

I ўсё ж у назначаны Аляксеем дзень Таццяна за снеданнем сказала маці, што хоча схадзіць на станцыю, даць мужу тэлеграму.

— Абяцаў штодня пісаць, а тут прыслаў адно пісьмо і змоўк.

— Не канечне самой ногі хвастаць за блізкі свет, прыпаручы пісьманосцы. Што ёй, цяжка аднесці тваю дэпешу?

— Ай, сама прайдуся. Можа фурманка надарыцца. За адным заходам пагляджу, ці няма чаго людскага ў краме. Кажуць, тканіны бываюць там прыгожыя.

Пад’ехаць так і не ўдалося Таццяне. Са станцыі ішло шмат парожніх фурманак: адвозілі нарыхтоўку збожжа і цяпер вярталіся ў свае калгасы. Сёй-той з маладых вазакоў жартаўліва спачуваў, што не ў адну дарогу з імі такая маладзіца, а то можна было б падвезці.

Ішлося Таццяне лёгка з пустой сумкай ў руцэ і сандалях на нагах. Да прыходу цягніка аставаўся час, і Таццяна пайшла ў краму. Набрала сабе паркалю на сукенку, а матцы купіла квяцістую хустку. Падыходзячы да станцыі, бачыла, як цягнік рушыў у дарогу.

Здалёк заўважыла на невялікім апусцелым пероне Аляксея. Той разгублена паглядаў на бакі і трывожыўся: дзеля каго прыехаў — не было. Не ведаў і не здагадваўся нават чалавек, што жанчына наўмысна не спяшалася, каб не сустрэцца з кім з прыезджых, хто ведае яе. Пачнуць распытваць, чаго тут, ці скора дахаты?

Таццяна пайшла на перон не праз вароты, як рабілі гэта многія пасажыры, а праз вакзал. Аляксей, страціўшы надзею на сустрэчу, накіраваўся таксама туды, каб даведацца, калі праходзіць цягнік на Мінск.

Тут, у дзвярах, яны і сустрэліся. Праз шкляную шыбу Таццяна ўбачыла Аляксея, і яе працягнутая рука апусцілася, не дакрануўшыся да дзвярной ручкі.

— Прыйшлі ўсё ж? — не верыў Аляксей яшчэ сваім вачам.

— Не спадзяваліся ўбачыцца?

— I спадзяваўся, і сумняваўся...