up: (adv.) supre, supere; en l’aero; ye la supro; (cf. alte); (motion upwards) (to top) ad-supre, (higher) ad-supere; (in revolt) revolt-anta; sedici-anta; (on one’s legs) stac-anta; (well again) ri-san-ig-ita; (prices) augment-inta, -ita; plu-alta; up higher: supere; to speak up: parolar laute o plu klare; hold the head up: tenar la kapo; up to: (as far as, until) til; (capable of) kapabla por; up to here: til hike; up and down: supre ad infre; (forward and back) ad-avane e retro; lift up: levar (cf. elevar); to go up: acensar; up and doing: ri-san-ig-ita; labor-anta, okupata; hard up: povra, indij-anta pekunio; up in arms: arm-iz-ita, mobiliz-ita; (fig.) irac-oza; kombat-anta; it is all up: esas la fino; existas nula espero; omno esas perdita; to have someone up: sumnar ulu avan tribunalo; well up in: experta pri; erudita pri, habila pri; up there: (top) ibe supre; (higher) ibe supere; up! levez su! up to date: til nuna dato o tempo; ca-di-ala; (modern) moderna; (fashionable) segun moda; mond-um-ala; to get up: (from bed) levar su; his blood was up: ilua sango ebuliis, il-irac-eg-eskis; not up to the mark: ne stand-anta tote bone; ne-tote bona o fit-anta; ne-tote perfekta; what is up? quo eventas? quo esas? quo esas mala? up river, up stream: ad-monte; up hill and down dale: tra monti e vali; the ups and downs: la alt-aji e bas-aji; (of life) la chanji di fortuno.
upbraid: reprochar (ulo ad ulu); reprimandar (ulu); blamar (ulu).
upheaval: lev-o, -eso; (of established order) subverso.
uphill: acens-anta; (difficult) des-facila, pen-oza; fatig-anta.
uphold: (support by holding) sub-tenar; (prevent from falling) sustenar, suportar; (laws, rights) mantenar.
upholster: tapis-izar, tapet-izar; -er: tapis-(iz)isto.
upkeep: (of things) manten-(ad)o; (persons) entraten-(ad)o.
upland: alta tereno o plan-ajo; montaro.
uplift: (raise from below) levar; (raise on high) elevar.
upon: (above and in contact with) sur; (with motion) ad-sur; (on the side of) an; (concerning) pri; (by means of) per; (time, occasion) en, lor, pos; (immediately afterwards) quik; a ship u. the sea: navo sur la maro; to jump u. the bed: saltar ad-sur la lito; he lives u. this street: il lojas an ica strado; the window u. the street: la fenestro an la strado; a discourse u. Ido: diskurso pri Ido; to swear u. his hono(u)r: jurar per sua honoro; to live upon meat: vivar per karno; u. this: pos to; depend u. someone: fidar ad ulu; the effect depends u. the cause: la efekto dependas de la kauzo; u. his death: lor lua morto; (quik pos lua morto); I was u. a journey: me esis voyaj-anta; act u. instructions: agar segun instrucioni; u. the first of January: ye la un-esmo di januaro; u. pain of death: ye mortiso-puniso; u. the whole: sume, en sumo; egarde-ante (ad) omno; u. these terms: en, sub, segun ica kondicioni; u. my word: vere!
upper: (next above) sura; (all above) supera; (topmost) supra; (social, hierarchical) superiora; u. ten: aristokrat-aro; homi di alta rango; mond-umo eleganta od alta; u. air: supra aero, plu alta aero; u. deck: supra ferdeko; u. form: (top) supra klaso; u. jaw: maxilo; u. lip: supra labio; to keep a stiff u. lip: tacar; tac-ante suportar; u.most: supra; maxim alta (cf. superiora); to be u.most: (predominate) (intr.) pre-dominacar; to stand u.most: esar la un-esmo; to stand u.most in one’s thoughts: la pens-o, (-i) qua (qui) predominacas en mea mento; la precipua objekto di mea pensi; u. part: supr-ajo, super-ajo, supra parto; u.s: (of shoes) supra ledri o peci; down on one’s u.s: (esar) povr-(eg)a, tote sen pekunio; u. story: (next above) sura etajo; (topmost) supra etajo; (intermediate) supera etajo.
uppish: superba, arog-ema, -anta.
upraise: levar, elevar, erektar; (fig.) exaltar.
upright: (vertical) vertikala, aplomb-ala (straight) rekta; (fig.) honesta, sincera, yusta, loyala; to stand u.: stacar aplombe o rekte.
upright: (post) montanto; fosto (vertikala).
uprising: levo, su-levo; (rebellion) revolto, sedicio.
uproar: tumulto, bruis-ego, kri-ego; -ous: -oza, -ema.
uproot: (also fig.) extirpar.
upset: (vehicle, ink, etc.) (tr., intr.) renversar; (turn upside down) (intr.) kulbutar, (tr.) -igar; (subvert) subversar; (disorder) des-ordinar; (trouble) perturbar, des-quiet-igar.
upshot: rezulto, -ajo; fino, konkluzo.
upside down: kulbute; kun supro infre; (inverted) inversa; to turn u.: kulbut-igar (ulo).
upstairs: supre, (with motion) ad-supere; en supera etajo; to go u.: acensar l’eskalero.
upstart: parvent-in-(ach)o.
upstream: ad-monte.
upward(s): (ad-)supere; (more than) plu kam; (ascending) acens-ant-a, -e; u. and downwards: ad-supre ed ad-infre; baskul-ant-a, -e; to turn bottom u.: invers-igar.
ur(a)emia: uremio.
uranium: urano.
uranography: uranografio.
urate: urato.
urban: urb-ala.
urbane: afabl-a, polit-ega; -nity: -eso.
urchin: (gamin) bubo; (hedgehog) herisono; sea-u.: ekino.
urea: ureo.
ureter: uretero.
urethra: uretro.
urethritis: uretrito.
urethroscope: uretroskopo.
urethrotomy: uretrotomio.