Гронкі гневу

Жанчына шлёпнула скрынку на зямлю.

— Жывая пухліна, — засмяялася яна, заквактала, як квактуха. — Каго б ты лепш хацела? — дапытвалася яна.

— Сама не ведаю… можа, хлопчыка… Ага, хлопчыка.

— Вы нядаўна прыехалі, га?

— Ноччу… позна ноччу.

— Застаяцеся тут?

— Не ведаю. Калі знойдзем працу, напэўна, застанемся.

Па твары жанчыны прабег цень, і яе маленькія чорныя вочкі наліліся злосцю.

— Калі знойдзецца праца… Так мы ўсе кажам.

— Брат мой сёння раненька ўжо ўладкаваўся.

— Ужо, га? Ну, магчыма, вам і пашчасціла. Толькі будзь асцеражней са шчасцем. Яму нельга давяраць. — Жанчына падышла да Ружы Сарона амаль ушчыльную. — Шчасця толькі ў адным шукай. Другога табе не трэба. Паводзь сябе прыстойна, — з нейкім шаленствам сказала яна. — І бездакорна. Учыніш грэх, глядзі, каб з дзіцем чаго не здарылася. — Жанчына прысела на кукішкі перад Ружай Сарона. — Ганебныя справы творацца ў нашым лагеры, — прамовіла яна злавесна. — Кожную суботу вечарамі ў нас тут танцы бываюць, і не толькі кадрылю тут скачуць. Некаторыя ў абнімку, у прыціск. Сама бачыла.

Ружа Сарона асцярожна сказала:

— Я люблю танцы… кадрылю. — І цнатліва дадала: — А іначай ніколі не танцую.

Жанчына роспачна пакруціла галавой:

— А вось некаторыя танцуюць. Але гасподзь гэтага не даруе, не. І не думай, не даруе.

— Ага, мэм, — ціха падтакнула Ружа Сарона.

Жанчына паклала загарэлую маршчыністую руку ёй на калена, і Ружа Сарона здрыганулася ад яе дотыку.

— А цяпер я хачу цябе папярэдзіць. Хто ў Хрысце жыве, такіх цяпер мала засталося. Кожны вечар у суботу ў нас пачынае гэты іхні струнны аркестр іграць, і, замест таго каб псалмы спяваць, усе пад яго скачуць, віхляюцца… так, так, любачка, віхляюцца. На свае вочы бачыла. Блізка я туды не падыходжу, ні сама, ні сваім не дазваляю. Танцуюць у абнімку, упрытык, так, упрытык. — Жанчына адкінулася назад і нахіліла галаву набок, каб паглядзець, як Ружа Сарона прарэагуе на такі абуральны факт.

— Акторы? — пацікавілася тая трапятліва.

— Не, любачка! Не акторы — тыя даўно ўжо богам праклятыя. Свае ж людзі, з лагера. І дзетак малых, яшчэ неразумных, уцягнулі ў гэта, прымусілі іх прыкідвацца, строіць з сябе немаведама каго. Я туды і блізка не падыходзіла. Але чула ўсё, што яны там гавораць. Сам д'ябал тады гуляе па лагеры.

Ружа Сарона слухала, раскрыўшы рот, шырока расплюшчыўшы вочы.

— У нас у школе аднойчы паказвалі спектакль пра Хрыста-дзіцятка… на Каляды.

— Ну, я не кажу, добра гэта ці дрэнна. Многія прыстойныя людзі лічаць, што пра Хрыста-дзіцятка можна. Толькі… толькі я так прама сказаць не бяруся. Але ў нас тут Хрыста-дзіцяткі не было. Тут грэх быў, падман і д'ябальскае насланнё. Так фанабэрыста расхаджваюць, манернічаюць, гавораць чужымі галасамі. І танцуюць у абнімку, упрытык.

Ружа Сарона ўздыхнула.

— І такіх не адна-дзве парачкі, а шмат, — не змаўкала жанчына. — А чыстых, як ягня, добрапрыстойных можна на пальцах пералічыць. Толькі не думай, што гэтым грэшнікам так усё бог і даруе, ні ў якім разе. Не, любачка! Ён іхнія грахі запісвае на дошку — грэх за грахом, потым падводзіць рысу і складае грэх за грахом. Гасподзь бог наш за ўсімі сочыць, і я таксама сачу. Дзвюх ён ужо з іх пакараў.

Ружа Сарона, ледзь не задыхнуўшыся, вымавіла:

— Пакараў?

Жанчына загаварыла з яшчэ большым жарам:

— Сама бачыла. Была тут адна маладзенькая такая, дзіця насіла, ну якраз, як ты. У п'есе іграла. І яшчэ скакала ў абнімку. І раптам… — голас жанчыны загучаў сурова і злавесна, — яна пачала худнець, сохнуць — скура ды косці… і выкінула дзіця, мёртвае.

— Ой, што вы! — Ружа Сарона збялела.