Исландские королевские саги о Восточной Европе

Þegar á bak jólum helt Óláfr konungr á búnaði. Hann hafði þar nær tveimr hundruðum sinna manna. Fekk Jarizleifr konungr gllum þeim eyki ok þar reiða með, svá sem þurfti. En er hann var búinn, þá for hann. Leiddi Jarizleifr konungr hann ok Ingigerðr dróttning vegsamliga af hendi. En Magnús, son sinn, lét hann þar eptir með konungi. Þá for Óláfir konungr austan, fyrst at frorum allt til hafsins. En er váraði ok ísa leysti, þá bjoggu þeir skip sin, en er þeir váru búnir ok byrr kom, þá sigla þeir, ok greiddisk ferð sú vel. Kom Óláfr konungr skipum sínum við Gotland, spurði þar tíðendi bæði af Svíaveldi ok Danmǫrku ok allt ór Nóregi. Var þá spurt til sanns, at Hákon jarl var týndr, en land í Nóregi var hǫfðingjalaust. Þótti konungi og hans mgnnum þá vænt um sína ferð, sigldu þaðan, þá er byr gaf, ok heldu til Svíþjóðar. […] (Bis. 343–344)

CXCV. kapituli

Hgfðingjar í Nóregi heldu njósnum austr til Svíþjóðar ok suðr til Danmerkr, ef Óláfir konungr kvæmi austan ór Garðaríki. Fengu þeir þegar spurt, svá sem menn fengu skjótast farit, er Óláfir konungr var kominn til Svíþjóðar. En þegar er þat var sannspurt, þá for herboð um land allt. […] (Bis. 346)

CCXVI. kapituli

Frá því er nú at segja, er áðr var frá horfit, at lendir menn ok bœndr hǫfðu saman _{12 6} dregit her óvígjan, þegar er þeir spurðu, at konungr var austan farinn ór Garðaríki ok hann var kominn til Svíþjóðar. En er þeir spurðu, at konungr var austan kominn til Jamtalands ok hann ætlaði at fara austan um Kjgl til Veradals, þá stefndu þeir herinum inn í Þrándheim ok sgmnuðu þá saman þar allri alþýðu, þegn ok þræl, ok fóru svá inn til Veradals ok hǫfðu þar svá mikit lið, at engi maðr var sá þar, er í Nóregi hefði sét jafnmikinn her saman кота. […] (Bis. 370)

CCXLMI. kapituli

Eptir um sumarit gerðisk mikil rœða um helgi Óláfs konungs, ok snori gllum ₁₀₄ orðróm um konunginn. […] Síðan gerðu Þrœndir menn ok orðsendingar til Upplanda. at Grimkell byskup skyldi кота norðr til Þrándheims. Oláfr konungr hafði sent Grimkel byskup aptr til Nóregs, þá er konungr for austr í Garðaríki. Hafði Grimkell byskup síðan verit á Upplgndum. En er þessi orðsending kom til byskups, þá bjósk hann þegar til þeirar farar. Bar þat ok mjǫk til, er hann for, at byskup trúði, at þat myndi með sannendum, er sagt var frá jartegnagorð ok helgi Óláfs konungs. (Bis. 402–403)

CCXLV. kapítuli

[…] Byskup varðveitti helgan dóm Óláfs konungs, skar hár hans ok negl, því at hvárt tveggja óx svá sem þá, at hann væri lifandi maðr í þessum heimi. Svá segir Sigvatr skáld:

Lýgk, nema Ǫleifr eigi
ýs sem kykvir tívar,
gœðik helzt í hróðri,
hárvgxt, konungs ǫru.
Enn helzk, þeims sýn seldi,
svgrðr, þanns óx, í Gǫrðum
hann fekk læs, af ljósum,
lausn Valdamar, hausi. […]

(Bls. 405–406)

Перевод

Глава 7

[В гл. 4 Снорри сообщает, что Олаву Харальдссону было двенадцать лет, когда он впервые отправился в поход. Далее следует рассказ о военных действиях Олава в Дании и в Швеции.] Конунг Олав поплыл осенью на Готланд и начал там воевать. А готы собрались там и послали людей к конунгу и предложили ему дань с той земли. Конунг согласился на это и берет дань с земли, и остался там на зиму. Так говорит Оттар: «Предводитель людей, ты вынудил готландцев платить тебе дань. Люди не хотели отстаивать свою землю в битве против тебя. Войско Эйсюслы бежало, и многие люди уступили силе конунга; как я слышал, волки утолили свой голод на востоке».

Глава 8

Здесь говорится так, что конунг Олав отправился, когда настала весна, на восток к Эйсюсле и воевал, высадился на берег, а жители Эйсюслы подошли к побережью и дали ему бой. Там победил конунг Олав, преследовал бегущих, грабил и опустошал ту страну. Так говорят, что сначала, когда конунг Олав со своими людьми пришел на Эйсюслу, бонды предложили ему выкуп. И когда выкуп доставили, пошел он навстречу [бондам] с войском в полном вооружении; и вышло иначе, чем задумали бонды, так как они пришли к побережью не с выкупом, а с боевым оружием, и бились с конунгом, как было сказано раньше. Так говорит скальд Сигват: «Случилось там далее, что у конунга Олава была вторая большая битва на опустошенной Эйсюсле; не был сокрыт обман. Бонды, те, которые бежали, жизнью обязаны были своим ногам, конунг; никто не ждал ран там, где он находился».

Глава 54