Исландские королевские саги о Восточной Европе

En er þar var lokit kaupstefnu, þá heldu þeir út eptir ánni Vínu. Var þá sundr sagt friði við landsmenn. En er þeir koma til hafs út, þá eigu þeir skiparastefnu. Spyrr Þórir, ef mgnnum sé ngkkurr hugr á at ganga upp á land ok fá sér fjár. Menn svgruðu, at þess váru fúsir, ef féfgng lægi brýn við. Þórir segir, at fé myndi fásk, ef ferð sú tœkisk vel – «en eigi óvænt, at mannhætta gerisk í fgrinni.» Allir sggðu, at til vildu ráða, ef fjárván væri. Þórir segir, at þannug væri háttat, þá er auðgir menn gnduðusk, at lausafé skyldi skipta með inum dauða ok grfum hans. Skyldi hann hafa hálft eða þriðjung, en stundum minna. Þat fé skyldi bera út í skóga, stundum í hauga, ok ausa við moldu. Stundum váru hús at ggr. Hann segir, at þeir skyldi búask til ferðarinnar at kveldi dags. Svá var mælt, at engi skyldi renna frá gðrum, engi skyldi ok eptir vera, þá er stýrimenn segði, at í brot skyldi.

Þeir létu menn eptir at gæta skipa, en þeir gengu á land upp. Váru fyrst vellir sléttir, en þar næst mgrk mikil. Þórir gekk fyrr en þeir brœðr, Karli ok Gunnsteinn. Þórir bað menn fara hljóðsamliga – «ok hleypið af trjánum berki, svá at hvert tré sé frá gðru.» Þeir kómu fram í rjóðr eitt mikit, en í rjóðrinu var skíðgarðr hár, hurð fyrir ok læst. Sex menn af landsmgnnum skyldu vaka yfír skíðgarðinum hverja nótt, sinn þriðjung hverir tveir.

Þá er þeir Þórir kómu til skíðgarðsins, váru vgkumenn heim gengir, en þeir, er þar næst skyldu vaka, váru eigi komnir á vgrðinn. Þórir gekk at skíðgarðinum ok krœkði upp á oxinni, las sik upp eptir, fór svá inn um garðinn gðrum megin hliðsins. Hafði Karli þá ok komizk yfir garðinn gðrum megin hliðsins. Kómu þeir jafnsnim-ma til hurðarinnar, tóku þá frá slagbranda ok luku upp hurðina. Gengu menn þá inn í garðinn. Mælti Þórir: «í garði þessum er haugr, hrœrt allt saman gull ok silfr ok mold. Skulu menn þar til ráða. En í garðinum stendr goð Bjarma, er heitir Jómali. Verði engi svá djarfr, at hann ræni.» Síðan ganga þeir á hauginn ok tóku fé, sem mest máttu þeir, ok báru í klæði sín. Fylgði þar mold mikil, sem ván var. Síðan mælti Þórir, at menn skyldi í brot fara. Segir hann svá: «Nú skuluð þit brœðr, Karli ok Gunnsteinn, fyrstir fara, en ek mun síðast.» Snoru þeir þá allir út til hliðsins. Þórir veik aptr til Jornala ok tók silfrbolla, er stóð í knjám honum. Hann var fullr af silfrpenningum. Steypði hann silfrinu i kilting sina, en dm á hgnd sér hgddu, er yfir var bollanum, gekk þá út til hliðsins. Þeir fgrunautar váru þá komnir allir út ór skíðgarðinum, urðu þá varir við, at Þórir hafði eptir dvalizk. Karli hvarf aptr at leita hans, ok hittusk þeir fyrir innan hliðit. Sá Karli, at Þórir hafði þar silfrbollann. Síðan rann Karli at Jómalanum. Hann sá, at digrt men var á hálsi honum. Karli reiddi til oxina ok hjó í sundr tygilinn aptan á hálsinum, er menit var fest við. Varð hggg þat svá mikit, at hgfuðit hraut af Jómala. Varð þá brestr svá mikill, at gllum þeim þótti undr at. Tók Karli menit. Fóru þeir þá í brot. En jafnskjótt sem brestrinn hafði orðit, kómu fram í rjóðrit varðmenninir ok blésu þegar í hom sín. Því næst heyrðu þeir lúðragang alia vega frá sér. Sóttu þeir þá fram at skóginum ok í skóginn, en heyrðu til rjóðrsins aptr óp ok kall. Váru þar Bjarmar komnir.

Þórir hundr gekk síðast allra manna liðs sins. Tveir menn gengu fyrir honum ok báru fyrir honum sekk. Þar var í því likast sem aska. Þar tók Þórir i hendi sinni ok sori því eptir í slóðina, stundum kastaði hann því fram yfir liðit, fóru svá fram or skóginum á vglluna. Þeir heyrðu, at herr Bjarma for eptir þeim með kalli ok gaulun illiligri. Þustu þeir þá fram ór skóginum eptir þeim ok svá á tvær hliðar þeim, en hvergi kómu Bjarmar svá nær þeim eða vápn þeira, at mein yrði at. En þat kgnnuðu þeir af, at Bjarmar sæi þá eigi.

En er þeir kómu til skipanna, þá gengu þeir Karli fyrstir á skip, því at þeir váru fremstir áðr, en Þórir var lengst á landinu. Þegar er þeir Karli kómusk á skip sitt, kgstuðu þeir tjgldum af sér ok slógu festum. Síðan drógu þeir segl sitt upp. Gekk skip it brátt út á hafit. En þeim Þóri tóksk allt seinna. Var skip þeira óauðráðnara. En er þeir tóku til segls, þá váru þeir Karli komnir langt undan landi. Sigldu þá hvárirtveggju yfir Gandvík. Nótt var þá enn ljós. Sigldu þeir þá bæði nætr ok daga, allt til þess er þeir Karli lggðu aptan dags at eyjum ngkkurum, lggðu þar segl ok kgstuðu akkerum ok biðu þar straumfalls, því at rgst mikil var fyrir þeim. Þá koma þeir Þórir eptir. Leggjask þeir ok um akkeri. […] Síðan draga þeir upp strengi sína. En er Þórir sá þat, fór hann ofan í bátinn. Roru þeir til skips sins. Þeir Karli hǫfðu þá dregit segl sitt ok váru langt komnir, áðr þeir Þórir hefði upp komit sínu segli. Fóru þeir þá svá, at þeir Karli sigldu ávallt fremri, ok hǫfðu við hvárirtveggju allt slíkt, er máttu. Þeir fóru svá til þess, er þeir kómu í Geirsver. Þar er bryggjulægi fyrst, er norðan ferr. […]