Praeterea cum philosophi fuerunt dediti veritatibus et omni vitae bonitati, contemnentes divitias, delicias, et honores, aspirantes ad futuram felicitatem quantum potuit humana fragilitas, immo victores effecti humanae naturae, sicut Hieronymus scribit de Diogene in libro Contra Iovinianum
, non est mirum, si Deus, qui in his minoribus illuminavit, daret eis alia lumina veritatum maiorum. Et si non principaliter propter eos, tamen propter nos, ut eorum persuasionibus mundus disponeretur ad fidem. Et ad hoc facit quod Sibyllae multae inventae sunt, scilicet decern; sicut omnes sancti concordant, et Augustinus decimo octavo De civitate Dei, et Isidorus libro Etymologicorum septimo. Necnon historiae et philosophiae et poetae concordant universaliter in his Sibyllis. Sed certum est eas recitasse divina, et ea quae de Christo habentur et de iudicio futuro, et huiusmodi. Ergo multo magis probabile est quod philosophi sapientissimi et optimi a Deo receperunt huiusmodi veritates. Quod vero Sibyllae locutae sunt praeclare veritates divinas, manifestum est per sanctos et alios, et sufficit recitare quod Augustinus dicit decimo octavo De civitate Dei: "Dixerunt igitur istae mulieres huiusmodi sermones; dabunt Deo alapas manibus in cestis, imputato ore exspuent venenatos sputus; dabit vero ad verbera simpliciter suum dorsum, colaphos accipiens tacebit, et corona spinea coronabitur. Ad cibum autem fel, et ad potum acetum dederunt. Insipiens gens, Dominum tuum non intellexisti laudantem mortalium mentibus, sed spinis coronasti, et horridum fel miscuisti. Templi vero velum scinditur, et medio die nox erit tenebrosa tribus horis, et morte morietur tribus diebus, somno suscepto".Кроме того, поскольку философы были одарены истинами и всяческим благочестием жизни, избегали богатства, роскоши и почестей, стремясь к счастью будущей жизни, насколько это возможно для слабой человеческой природы, и даже побеждали влияние этой природы, как пишет Иероним о Диогене в книге Против Йовиниана
, то неудивительно, что Бог, просветивший их в этом малом, дал им другие просвещения — в отношении больших истин. И если Он сделал это, то прежде всего не ради них самих, но ради нас, чтобы благодаря их убеждениям мир был более расположен к принятию веры. И Он сделал для этого так, чтобы появилось несколько сивилл, а именно десять: в этом согласны все святые, и Августин в XVIII книге О Граде Божием, и Исидор в VII книге Этимологии. Впрочем, среди историков, философов и поэтов здесь нет всеобщего согласия, но определенно, что сивиллы воспроизводили Божественные [истины] — о Христе, грядущем Суде и т. п. Следовательно, куда более вероятно, что мудрейшие и лучшие философы получили эти истины от Бога. А то, что сивиллы провозглашали прекрасные Божественные истины, — это очевидно из [сочинений] святых и других [авторов]; достаточно привести то, что говорит Августин в XVIII книге О Граде Божием: «Эти девы [жрицы] говорили следующие слова: Будут бить Бога по лицу оскверненными руками, оплюют Его ядовитыми извержениями нечистых уст; Он смиренно подставит свою спину для бичевания, и будет молчать, принимая удары, и будет увенчан терновым венцом. В пищу дадут ему желчь, а в питье — уксус. Неразумный род, ты не узнал своего Бога, прославляющего умы смертных, но увенчал Его терновым венцом и примешал ужасную желчь. Завеса же храма разорвется, и среди дня в продолжении трех часов будет тьма. И Он умрет трехдневною смертью, охваченный сном» {79}.Et iterum metrice dixit Sibylla:
"Iudicii signum tellus sudore madescet.
Ex caelo rex adveniet per saecla futurus,
Scilicet ut carnem praesens, ut iudicet orbem.
Unde Deum cernent incredulus atque fidelis
Celsum cum sanctis eius iam termino in ipso.
Sic animae cum carne aderunt, quas iudicat ipse,
Exuret terras ignis pontumque polumque
Sanctorum sed enim cunctae lux libera carni
Tradetur, sontes aeternum flamma cremabit.
Occultos actus retegens tunc quisque loquetur
Secreta, atque Deus reserabit pectora luci.
Eripitur solis iubar et chorus intent astris.
Volvetur caelum, lunaris splendor obibit;
Dejiciet colles, valles extollet ab imo.
Sic pariter fontes torrentur fluminaque igni.
Tartareumque chaos monstrabit terra dehiscens.
Excidet e caelo ignisque et sulphuris amnis".
И так же сивилла сказала в стихотворной форме:
«Знак суда — увлажнится земля потом.
С неба придет Царь, имеющий царствовать вовеки,
Т.е. присутствующий во плоти, чтобы судить мир.
Тогда узрят Бога неверующий и верующий,
Превознесенного со святыми, в самом конце уже века.
На суд к Нему предстанут души с плотию: Он будет судить их.
Пожрет огонь землю и море до самого полюса,
Всякой плоти святых открыт будет свет,
Преступников будет жечь вечное пламя,
Открывая тайные деяния, каждый тогда будет говорить
Сокровенное, и Бог откроет свету помышления сердец.
Сияние Солнца померкнет и мерцание звезд прекратится,
Свернется небо и затмится свет луны,
Опустятся холмы и поднимутся долы,