6,1
Высказывалось и другое толкование внешних различий между Трэлем, Карлом и Ярлом. Как полагал П.А.Мунк, в основе сказания лежит идея о том, что древнее население Норвегии финского происхождения было покорено другим народом, в свою очередь принужденным позднее признать над собой власть более молодого и воинственного племени, из которого выделились ярлы и конунги (Munch Р.А. Det norske Folks Historie, I. Deel, lste Bd. Christiania, 1852, S. 112). Такое толкование выглядит очень натянутым. Рабы у скандинавов, действительно, нередко принадлежали к иноплеменным, но искать национальные различия между карлами и ярлами было бы неосновательно. О смысле, придаваемом в «Песни о Риге» различиям во внешности рабов, карлов и ярлов, см. ниже. Ср. также Much R. Zur Rigskula. — «Prager deutsche Studien», 8. Prag, 1908, S. 237 ff.61
См., в частности, Olrik A. Viking Civilization. New York, 1930, p. 112 ff., а также ряд работ, на которые я ссылаюсь ниже.62
Bugge А. Vikingerne. Kobenhavn-Kristiania, 1904, S. 94, 278 ff.; idem. Vesterlandcnes Indflydclse og Samfundsforhold: Vikingetidcn. — «Videnskabs-Selskabets Skriftcr», II. Hist. — Fi los. Klasse, 1904, № I (Christiania), 1905, S. Ill, 163, 212; Finnur Jonsson. Den islandske litteraturs historie tilligemcd den oldnorske. Kobenhavn, 1907, s. 58; Olrik A. Op. cit., p. 115; Nerman B. Rigs^ulas alder; Paasche Fr. Op. cit., s. 78—79; Mogk E. Op. cit., S. 602; Jones Gwyn. A History of the Vikings. Oxford, 1968, p. 67, 145; Foote P. and Wilson D.M. The Viking Achievement. London 1970, p. 65.63
Heusler A. Heimat und Alter der eddischen Gedichte — In: Heusler A. Kleine Schriften. Bd. 2. Berlin, 1969, S. 184 ff.; See K. v. Das Alter der Rigsl?ula. — «Acta philologica scandinavica», vol. 24, I, 1957, s. 6—7; Piekarczyk St. O spoteczefistwie i religii w Skandy-nawii VIII—XI w. Warszawa, 1963, s. 27; de Vries J. Uber die Datierung der Eddalieder. -«Germanisch-romanische Monatsschrift», 22, 1934; idem. Altnordische Literaturgeschichte, II, Bd., S. 125, ff. Отдельные авторы указывали на то, что употребление в «Песни о Риге» термина plogr (плуг) и некоторых других свидетельствует о сравнительно позднем ее возникновении. Но неизвестно, когда именно в древнескандинавский язык проникло это слово. Можно лишь констатировать, что в «Песни о Риге» оно встречается впервые (см. Helgason Jon. Norges og Islands digtning. — «Nordisk kultur», VIII: B. Stockholm — Oslo — Kobenhavn, 1953, s. 93).64
Neckel G. Beitrage zur Eddaforschung. Dortmund, 1908, S. 112 ff.; Meissner R. Rigr, — «Beitrage zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur», 57. Bd., 1933, S. 115-130; de Vries J. Altnordische Literaturgeschichte, II. Bd., 2. Aufl., S. 124 ff. Cp. Heusler A. Kleine Schriften, Bd. 2, S. 185, 186, 639: «...hier haben wir ein Stuck Kulturgeschichte und Poetik..; es ist in der Tat ein «mythus philosophicus», «ein durch und durch gelehrtes Werk...».65
Nordal Sigurdur. islcnzk menning, I. Bd. Reykjavik, 1942, bis. 207. Cp. Sveinsson Einar OI. islenzkar bokmenntir i fornold I. Reykjavik, 1962, bis. 228, 287.See К. V. Op. cit., S. 10.