Кайту

Тнзилне колагы зене анына тигн сзлрне ген элктер иде бугай. "…требовать от себя и от других дисциплины, организованности, самоотверженности…" Димк, кешелрне иреген чиклче чылбырлар тагы да ныграк кыскарачак. Сугышны сбп итеп, изне кчйтчклр. Ммкин булганны да, ммкин булмаганны да эшлрг мбр итчклр. Мен нрс турында сйли иде чит ил эшлре буенча халык комиссары.

– Правительство призывает вас, граждане и гражданки Советского Союза, ещё теснее сплотить свои ряды вокруг нашей славной большевистской партии, вокруг нашего Советского правительства, вокруг нашего великого вождя товарища Сталина.

Бу сзлрдн со халык арасында чыш-пыш китте:

–  иптш Сталин зе кайда икн?

– Ник ул чыгыш ясамый икн?

Кемдер мондый сорауларга чик куйды:

– Сугыш чыккан бит. Эше кптер.

Ул арада Молотовны бераз калтыраныбрак чыккан тавышы катты, дртлерк, ышанычлырак булып ягырады:

– Наше дело правое. Враг будет разбит. Победа будет за нами!

Бу сзлр сз ген тгел, хтта хыял, яки максат та тгел, чынбарлык, инде ирешелгн уыш булып ишетелде. Безне юлыбыз хак. Дошманны э т итми себереп тгбез. и безне кулда. Нич дист еллар буена з длтене зурлыгына, кчлелеген инанып яшгн кешелрг шушы ит калды. Алар инде Берлинны яулаган батырлар шикелле кул чабарга тотындылар. Тнзил д кул чапты. Сзлрне тэсире кчле иде.

Молотов чыгышыннан со, колохоз рисе сз алды. Тнзил аны сзлрен тылап тормады, Наташа янына китте. Сугыш чыгу шатлыгын кем белндер уртаклашасы кил иде. Наташаны да куанычы эчен сыймый иде бугай, ул Тнзилне итклп алды да:

– йд, Катя янына, – дип ары атлады. Аннан члшеп Ольганы эзлп киттелр.

Шул рвешле ахиртлр ыелышып елга буена тштелр. Авыл уртасыннан аккан сай гына елганы исеме булмаса да ярында таллар с, яшь-илкенчкк ыелышырга ямьле д, айлы да урын иде. Елга буйлап барып, кнслр буендагы кешелрдн ераклашкач, дртесе бер булып кычкырып ибрде:

– Урра! Урра! Урра!

Бераздан алар бер-берсене кулыннан алып сикереш-сикереш кычкырырга тотындылар:

– Урра!

Шулай сикерешеп беренче парны чыгаргач, лнг тгрп яттылар да клешерг тотындылар. Хллре беткнче клгч, ирг ятып тынып калдылар. Бераздан тынлыкны Наташа бозды:

– Мин сугышка китм! – диде ул кире каккысыз твккллек белн, – Ахиртлр, кем минем белн?

– Бераз ктрг кирк, – диде Ольга, – Кайда сугышулары да билгесез бит ле.

– Юк, ктмибез! – Наташа катгый иде, – Югыйс, сога калабыз. Немецларны куып чыгаргач, анда барды ни д бармады ни.

– Кайчан китрг ыенасы со? – дип елмайды Ольга, – Хет бер-ике кн зерлнерг кирк бит.

– Нрссен зерлнеп торасы? – Наташа яткан иреннн сикереп торды, – Юллык ашарга алабыз да всслам. Анда баргач, солдат киеме д, мылтык та бирлр. Бездн бары тик батырлык кына сорала. Ризасызмы? Иртгг?

– Риза, – Катя да торып утырды.

– Иртг тгел, берсекнг, – диде Ольга.

– Ярый, – дип килеште Наташа, – син Тнзил?

Тнзил инрен ген сикертеп куйды:

– Мин бармыйм. зегез ген иеп кайтыгыз.

– Ник? – Наташаны кзлре магаена менде, – Ник бармыйсы?

– Мин бит кечкен, – Тнзилне кзлренд очкыннар уйнаклап алды, – Барыбер файдам тимячк.

– Танкист булырсы, – диде Наташа шуны гына ктеп торгандай, – Яки разведчик.

– Разведчик! Разведчик! – Катя хтта кулларын чбклп алды, – Кечкен булгач, сине беркем д крмячк.

– Атсалар да тидер алмаячаклар, – дип стде Ольга, – Сиа тидер чен ашыкмыйча озак итеп тзрг кирк.

– Барыбер бармыйм, – диде Тнзил, – Сугышасым килми минем.

– Барырга кирк, – дип кистерде Наташа, – Батырлык эшлрг мондый ммкинлек бтн лл була лл юк. Булганын кулдан ычкындырырга ярамый. Иртгг кадр уйла ле син, Тнзил.

Сугыш турындагы сз шуны белн тмамланды да басудагы эшлр турында сйлшг кчтелр. Ул арада кнслр алдындагы халык таралыша башлады.

– Халык тарала, – диде Катя, – Безг д барырга вакыт. Юкса киркне бирчклр.

– Киттек! – Ольга йгерерг тотынды, – йд, кем беренче?

– Мин! – Наташа кинт кен тизлнде д Ольганы узып китте.

Кызлар шулай узыша-узыша кнслрг йгерделр. Бу аларны зара шаярышуы гына тгел иде. Эшк бер минут та соларга ярамый. Бригадир, яки рис сизеп калса, трудиннн колак кактым дигн сз. Азга гына соарса да кн озыны бушка эшлячксе. Хтта алар злре крмс д лклчелер табылып тора. Аннан кнслрг чакыртып сорау алалар: "Кайда йрде? Нишлп эш урынында тгел иде?" Мондый сорауларга бик исе китми торган усал хатыннар да бар. Наташаны нисе, н, ччрп чыгып талаша, барыбер зенекен ит. Район згенд ниндидер туганы зур урында утыра, дилр. Шуа сзе т. Тнзилне нисе алай итлми, зе д юаш, ире д "тегенд" ибрелгн. Тнзил зе д, аны ахиртлре д олы кешелр белн талашып, з дигнен иреш алырлык кешелр тгел. Шуа йгерерг, бер минут та соламаска туры кил.

– Кайда йрисе инде, тагын бушка эшлисе кил мени? – дип каршылады аны нисе, – йд, тизрк. Безнекелр, н, эшк д тотынган инде.

Тнзил дшми-тынмый гына нисен иярде. Аны эшлисе тгел, ашыйсы кил иде. Тик нишлисе… Кичк кадр тзрг кирк инде. ч иткндй, кне д озын ле аны.

2