Казкі трапічнага лесу

І ягуар сапраўды скочыў. Ён скочыў вельмі высока, але папугай стралой узляцеў у паветра і не даў сябе зачапіць. А ў гэтае самае імгненне чалавек абапёрся руляю стрэльбы аб дрэва, каб ямчэй было цэліць, націснуў на курок, і дзевяць шрацінак велічынёю з гарошыну кожная маланкаю ўпіліся ў ягуарава сэрца. Ягуар зароў так, што ажно скалануліся горы, і потым упаў нежывы.

А папугай — як ён крычаў ад радасці! Ён быў страшна задаволены, што адпомсціў — дый як адпомсціў! — ненавіснаму зверу, які выдраў у яго пер'е.

І чалавек таксама застаўся задаволены, бо забіць ягуара цяжкая справа, дый апроч таго ў яго цяпер была шкура, якую ён мог павесіць над камінам у сталовай.

Калі яны вярнуліся дадому, усе нарэшце змаглі даведацца, чаму Пэдрыта так доўга хаваўся ў дупле. І ўсе павіншавалі яго з мужным учынкам.

З той пары яны зажылі вельмі шчасліва. Але папугай не забываў той гісторыі з ягуарам, і кожны дзень, надвячоркам, прыляцеўшы ў сталовую папіць чаю, ён падыходзіў да ягуаравай шкуры, што вісела над камінам, і запрашаў яе да стала.

— Смачная каша! — казаў ён. — Хочаш чаю з малаком?.. Каша для ягуара!..

І ўсе ажно заходзіліся ад смеху. І Пэдрыта разам з усімі.

Вайна кайманаў

У адной вельмі вялікай рацэ, у адным вельмі пустэльным краі, куды ніколі не пранікаў чалавек, жыло шмат кайманаў. Было іх болей за сто, а мо нават і тысячу. Яны елі рыб, часам падпільноўвалі жывёл, якія прыходзілі да ракі напіцца, але болей ім усё ж падабаліся рыбы. Пасля абеду яны спалі на пясчаным беразе, а ў месяцавыя ночы часам забаўляліся, бегаючы па вадзе.

Жылі яны спакойна й шчасліва. Але аднойчы надвячоркам, калі ўсе ўжо спалі на беразе, адзін кайман нечакана прачнуўся і прыўзняў галаву — яму падалося, што ён пачуў шум. Ён прыслухаўся і напраўду пачуў глыбокі і глухі гук. Тады ён клікнуў каймана, які спаў побач.

— Прачніся! — сказаў ён. — Ідзе небяспека.

— Што такое? — занепакоена спытаўся сусед.

— Не ведаю, — адказаў кайман, які прачнуўся першы. — Я чую нейкі незразумелы шум.

Другі кайман таксама пачуў шум, і яны зараз жа пабудзілі астатніх. Усе перапалохаліся, забегалі, задраўшы хвасты.

Іх неспакой быў недарэмны, бо шум усё мацнеў і мацнеў. І неўзабаве яны ўбачылі ўдалечыні нешта падобнае да воблачка дыму. Адтуль даносіўся гук, быццам нехта вельмі далёка пляскаў па вадзе: «плясь-плясь!»

Кайманы пераглянуліся: што гэта можа быць?

Тады адзін стары і мудры кайман, — найстарэйшы і наймудрэйшы з усіх, у якога ў роце засталося толькі два цэлыя зубы і які аднойчы хадзіў у вандроўку аж да самага мора, — раптам сказаў:

— Я ведаю, што гэта! Гэта кіт! Яны вельмі вялікія і выпускаюць белую ваду праз нос. А потым вада ападае ў іх ззаду.

Пачуўшы гэта, маленькія кайманчыкі так перапалохаліся, што ўзнялі страшны лямант і пахавалі галовы ў ваду. Яны крычалі:

— Гэта кіт! Сюды плыве кіт!

Але стары кайман наставіў хвост на бліжэйшага кайманчыка і крыкнуў:

— Не бойцеся! Я ведаю кіта! Ён сам нас баіцца! Яшчэ як баіцца!

Гэтыя словы супакоілі маленькіх кайманаў. Але неўзабаве яны зноў перапалохаліся, бо шэры дым раптам змяніўся на чорны і плясканне пачулася зусім блізка. Перапалоханыя кайманы нырнулі ў раку і высунулі з вады толькі вочы і кончыкі носа. І тут яны ўбачылі, як паўз іх, гучна пляскаючы па вадзе, праплывае нейкая дзіўная, ахутаная дымам аграмадзіна. Гэта быў колавы параход, які ўпершыню з'явіўся на іхняй рацэ.

Параход праплыў і знік удалечыні. Кайманы адразу павылазілі на бераг і былі вельмі незадаволеныя старым кайманам: ён жа ім схлусіў, сказаўшы, што гэта кіт.

— Гэта не кіт! — закрычалі яны старому ў самае вуха, бо кайман быў трошкі глухі. — Але што ж гэта такое?

Тады стары кайман патлумачыў ім, што гэта быў параход, напоўнены агнём, і што ўсе кайманы загінуць, калі гэты параход пачне плаваць тут увесь час.

Але кайманы толькі пасмяяліся, падумаўшы, што стары, напэўна, здурнеў. З чаго гэта ім паміраць, калі тут пачне хадзіць параход? У старога каймана, відаць, проста клёпкі ў галаве не хапае!

Нарэшце, адчуўшы голад, кайманы пачалі лавіць рыб.

Але ніякай рыбы ў рацэ не было: яны не спаймалі ніводнай! Усе рыбы паўцякалі, спалохаўшыся шумнага парахода, і іх зусім не засталося.

— А што я казаў? — прамовіў стары кайман. — Вось жа, нам цяпер няма чаго есці. Рыбы паўцякалі. Але пачакаем да заўтрага. Можа, параход болей не вернецца, і рыбы прыплывуць, перастаўшы баяцца.

Але назаўтра яны зноў пачулі шум у вадзе, і параход, нарабіўшы грукату, зноў напускаў столькі дыму, што аж неба ўсё пацямнела.

— Вось дык так, — сказалі кайманы. — Параход прайшоў учора, прайшоў сёння і пройдзе заўтра. І не будзе цяпер ні рыб, ні жывёл, якія прыходзілі напіцца вады. Мы памром з голаду! А давайце зробім плаціну!

— Так, плаціну! Плаціну! — закрычалі ўсе і што было моцы паплылі да берага. — Давайце зробім плаціну!