Koinot oqimlari

U novvoyxonada ovqatlangandan beri tuz totmaganini esladi. Shu zahotiyoq unda ajoyib fikr uyg‘ondi: yaxta-kema joyida turibdi, egasi esa asfalasofilinga ketgan. Demak, yaxta o‘ziniki! 29-angar, 9-bekatda turar ekan. Juda soz…

Aytgaqday, 9-bekat qayerda ekan? Terens bu haqda umuman hech narsa bilmasdi.

U hovuz atrofidagi panjaraga boshini qo‘ydi. Nima qilsin? Nima qilish kerak?

Tepasida jaranglagan tovush uni seskantirib yubordi.

— Kechirasiz, — dedi kimdir, — mazangiz qochdimi?

Terens boshini ko‘tardi. Gapirayotgan qari Skvayr ekan. U ichiga xushbo‘y barglar o‘ralgan uzun papiros chekar, qo‘lidagi tilla bilaguzugidan esa yarq etib chaqnayotgan qandaydir katta yashil tosh osilib turardi.

— Men dam olyapman, — dedi Rezident. — Aylanib yurib, vaqt o‘tganini qam sezmay qolibman. Majlisga kechikmasam bo‘ldi qali,

U qo‘polroq qilib qo‘l silkidi. Terens sarkcha talaffuzda so‘zlashishni o‘rniga qo‘yardi — qar holda ular bilan juda ko‘p muloqotda bo‘lgan, biroq buni bo‘rttirmaslikka intilardi. Yetishmovchilikdan ko‘ra bo‘rttirish ko‘zga yaqqolroq tashlanadi.

U Terensga g‘alatiroq qaramayaptimi? Balki kiyimi yopishib turmayotibdimi? Rezident tezlikda gap ochdi:

— To‘xtang! Nazarimda adashib qolgandekman. Yordam berolmaysizmi? Menga 9-bekat kerak edi. Qaraylik-chi… U atrofga alangladi.

— Qarang. Bu Rekket ko‘chasi. Siz to‘gri Triffis ko‘chasiga tushib, chapga qayilsangaz, bekatgacha yurib borishingiz mumkin, — u beixtiyor qo‘li bilan yo‘nalishni ko‘rsatdi.

Terens jilmaydi.

— Juda to‘g‘ri. Men xayolparastlikni yig‘ishtirib, o‘y-fikrlarimni jamlab olishim lozim. Raqmat, janob.

— Siz mening xaritamni olishingiz mumkin.

— Katta rahmat, kerak emas, — dedi Terens qo‘l silkib undan uzoqlashar ekan.

Skvayr uning ortidan qarab qoldi.

Balki, ertaga, g‘ordagi kuydirilgan jasad qoldiqlari topilib, qidiruv boshlangatsda, Skvayr qozirgi uchrashuvni albatta eslaydi. U mana bunday deyishi mumkin: «U qandaydir g‘alatiroq edi. Gaplari poyintor-soyintor, qayerda yurganini o‘zi bilmasdi. Uning Triffis ko‘chasi qayerdaligini bilmasligiga ham kafil bo‘la olaman».

Bu ertaga bo‘ladigan gap.

U Skvayr ko‘rsatgan tarafga shaxdam qadamlar bilan yurib ketdi. «Triffis ko‘chasi» deb yozilgan yaltiroq, zarg‘aldoq rangda jilolanayotgan binoga yopishtirilgan belgiga yetgach, chapga qayrildi.

9-bekat sport kiyimidagi, uchli qalpoqcha va yuqorisi shishib turadigan ishton kiygan yosh-yalangga to‘lgan edi. Terensga qamma unga tikilib qarayotgandek tuyular, biroq aslida qech kimning u bilan ishi yo‘q edi. Atrofda esa unga noma’lum turli atamalarga to‘la gangur-gungur suqbatlar qukmron edi.

— U 26-angarni topib, unga yaqinlashishidan oldin bnr qancha daqiqa kutib turdi. Uning uchun, angar ichiga kirganda, qo‘shni angarda Alster Dimonni taniydigan biror kimsa bo‘lishi va uning Dimon yaxtasiga chiqib olgan Terensni ko‘rib qolib, qayratga tushishi aslo kerak emas edi,

Niqoyat, u uzun-uzun yaxtalar cho‘zilib turgan angarga kirdi.

Xo‘sh, endi nima qilsin?

Oxirgi 12 soat ichida u uch kishini o‘ldirdi. U avvaliga Florina rezidentligidan nazoratchilikka, so‘ngra Skvayrlikka ko‘tarildi. Pastki Shahardan Yuqoriga, Yuqoridan esa Fazo bekatiga bordi. Barcha belgilarga qaraganda, uning yaxtasi, Galaktikaning mana shu qismidagi har qanday sayyoraga bexavotir eltuvchi, ishonchli kemasi bor.

Biroq, boshqa muammo ham bor.

U yaxta boshqarishni bilmaydi.

U juda charchagan va o‘lguday och edi. Bu yerga kelishga keldi, lekin endi nima qilsin? U fazo chegarasida turibdn, biroq u yog‘iga qanday o‘tsin?

Hozirgi damda nazoratchilar Pastki Shaharni titi-piti qilib, Terensning u yerda yo‘q ekanligiga ishonch hossh qilishgandir. Florinalik qam jur’at etishi mumkin ekan, degan fikr ularning qovoq kallalariga kelgach, Yuqorini qidirishga tushishadi. Kuydirilgan jasadni topishgach esa, qidiruv yangi yo‘nalishga o‘tadi — nazoratchilar soxta Skvayrni izlashni boshlashadi. Va uni topadilar. U boshi berk ko‘chaning eng oxiriga borib, devorga orqasi bilan suyanib oladi-da, kuta boshlaydi. Uning qo‘lidan faqat shu keladi: kutish, kutish… to quvayotganlarningtovushlari balandroq, yana balandroq chiqquncha va iskovichlar oxir-oqibatda unga tashlangunlariga qadar kutish.

36 soat ilgari ixtiyorida uning butun qayotidagi eng buyuk imkoniyat mavjud edi. Endi bu imkoniyat yo‘q. Tez orada esa hayoti qam yo‘qlik girdobiga cho‘kadi.

KAPITAN

— Xonim, sizning ular bilan yolg‘iz qolishingiz, menimcha nojoiz.

— Ularda qurol bormi, kapitan?

— Yo‘q, albatta. Biroq, ular o‘zlarini yaxshi tutadilar deb o‘ylash qam to‘g‘ri emas.

— Yo‘qsa nega ularni qo‘rqityapsiz? Siz u bechoralarni to‘pponcha taqqan davangir fazogirlar orasiga tiqib qo‘yganingizni men aslo unutmayman.

— Agar otangiz, men sizni ikki ashaddiy jinoyatchi oldida qo‘riqchilarsiz qo‘yib qo‘yganimni bilib qolsalar, men nima degan odam bo‘laman, xonim?

— Ashaddiy jinoyatchi! Yo Buyuk Koinot!

O‘z sayyorasidan qochmoqchi bo‘lgan va kelib-kelib Sarkka uchayotgan kemaga berkinib olgan ikki bechora darvish ashaddiy jinoyatchi bo‘ldimi?!

Kapitan bo‘shashdi.