Koinot oqimlari

— Turli elementlar, — mavhum javob berdi Rik. U yaqinda bu narsani Valonaga tushuntirgandi. Yana qaytargisi kelmadi. U kelayotgan fikrlarni tez-tez, palapartish Q1shib tushuntirishga inpshdi:

— Men Sarkdagi mahalliy idoraga xabar yubordim. Bu mening aniq esimda. Florinaga katta xavf yo‘nalgandi. Ha. Faqat Florinaga emas, butun Galaktikaga. Juda ehtiyotkorlik zarur edi,

— Negadir, — davom etdi u, — mening xabarim Sarkdagi qandaydir bir xizmatchi qo‘liga tushibdi. Bilmadim, bu qanday ro‘y berdi ekan. Lekin katta anglashiimovchilik bo‘lgan… Men xabarni mahalliy Byuroga maxsus to‘lqin uzunligida yuborga* nimga ishonchim komil edi. Siz nima deb o‘ylaysiz, subradio to‘lqinlarini boshqalar tutishi mumkinmi? — Rik «subradno» degan so‘zni osongina eslaganiga ortiqcha ajablanmadi. — Har holda, men Sarkka qo‘nganimda, kutib turishgan ekan.

U uzoq va chuqur o‘yga cho‘mdi. Kapitan bu sukutni buzmadi.

— Kim kutib turgan ekan? Kim? — so‘radi chidolmay Samiya.

— Bil… bilmadim. Eslay olmayapman. Bu uchrashuv Byuroda ro‘y bermagandi. Sarkshshg boshqa bir yerida edi. U kishi bxshan so‘zlashganim esimda. Uning xavfdan xabari bor edi. U xuddi shu haqda gapirdi. Ishonchim komil. Biz stol atrofida o‘tirdik. Stol mening yodimda. U menga qarama-qarshi tomonda o‘tirardi. Bularning hammasi Koinot singari aniq-taniq esimda. Biz so‘zlashardik. Nazarimda, men mufassal javob berishni istamadim. Ishonchim komil. Men avval Byuroda gapirmoqchi bo‘lgandim. O‘shanda u…

— Nima qildi? — shoshirdi Rikni Samnya.

— U nimadir qildi. U… Yo‘q, bu yog‘i yodimda emas. Hech narsa eslolmayapman!

Rik oxirgi ifodani qichqirib aytdi va hamma sukutga cho‘mdi. Lekin sukunatni kapitanning qo‘lidagi aloqa qurilmasining g‘ing‘illashi buzdi.

— Kapitan uchun Sarkdan xabar bor. O‘ta maxfiy. Shaxsan qabul qilinsin.

Aloqa qurilmasidan qizil rangdagi harflar bitilgan yupqa va shaffof zarqog‘oz ohista chiqa boshladi. Samiya kapntanning qo‘liga engashdi.

«Ikki florinalik berkinib, noqonuniy ravishda kemangizga chiqib olishgan.

Ularni tezda ushlang. Ularning biri o‘zini florinalik bo‘lmagan koinot tadqiqotchisi deb tanishtiradi. Ularga nisbatan hech qanday chora ko‘rmang. Siz bu odamlarga boshingiz bilan javob berasiz. Ularni xavfsizlik xizmatiga topshnrishingiz lozim. O‘ta maxfiy. O‘ta shoshilinch».

IZQUVAR

To‘rt Buyuk Skvayr — hammalari Skvayr Fayfga turlicha nigoh bgshan qaradilar. Bort — jahl aralash, Rune — kulimsirab, Balle — afsuslanib, Stin — cho‘chinqiragan qolda.

Birinchi bo‘lib Rune gap boshladi:

— Davlatga xiyonat! Siz bizni bu ifoda bilan qo‘rqitmoqchimisiz? Aniqroq ayting! Kimga xiyonat qilinibdi? Bortgami? Mengami? Kim qanday xnyonatga yo‘l qo‘yibdi? Butun Sark haqqi, Fayf, bunday majlislar mening halovatimni, uyqumni buzyapti?

— Mendagi ma’lumotlar bir umrga sizni beuyqu qilib qo‘yishi mumkin, — javob berdi Fayf. — Men biror kimsaga nisbatan bo‘lgan xiyonatni emas, Rune, Sarkka qilingan xiyonatni ko‘zda tutyapman.

— Sarkka xiyonat? — dedi Bort. — Sark degani nima, u axir, — biz emasmi?

— Uni nima desangiz — deng. Odsiy sarkliklar ishonuvchi biror so‘z bilan atang.

— Men tushunolmayapman, — iqradi Stin. — Siz hammangiz bir-biringizga gap bermaslik payidasiz. Yetar, bas! Bu safsatabozlikni Gshg‘ishtiraylik.

— Men Stinning taklifiga qo‘shilaman, — dedi Balle.

Fayf so‘z qotdi:

— Men sizga bor gapni aytishni istayman. Siz Florinada ro‘y bergan tartibsizliklar to‘g‘risida eshitgan bo‘lsangiz kerak. Demak…

Kutilmaganda koinot tadqiqiga oid kitoblar talab qilingan. Keyin katta yoshli nazoratchiga hujum qilingan. Uning bosh suyagi pachoqlanib, ikki soat o‘tgach, vafot etgan. Jinoyatchilar iziga tushilgach, ular Trantor josusining xilvatgohi oldida g‘oyib bo‘lishgan. So‘ngra yana bir nazoratchi o‘ldirilgan, qotil uning kiyimini egallab qochgan, bir necha soat o‘tgach, o‘z navbatida Trantor josusi ham yo‘q qilingan.

— Agar eng oxirgi axborotni eshitmoqchi bo‘lsangiz, — dedi Fayf nutqini tugatishga taraddudlanar ekan, — bu arzimas xabarlarga mana buni qam qo‘shib qo‘ying: bir necha soat ilgari Florinadagi istirohat bog‘ida jasad, aniqrog‘i, jasad qoldiqlari topilgan.

Menda suyaklar tuzilishini tadqiq qilgan hakimlarning ilmiy xulosasi bor. Suyaklar nazoratchnning ham emas, florinalikniki ham emas. Ular sarklik kishiniki.

Stin qichqirib yubordi: «Balle!» Balle xiralashib qolgan ko‘zlarini katta-katta ochdi; Runening o‘z qiyofasi joylashgan to‘g‘ri to‘rt burchakli hajmga qandaydir jilva bag‘ishlab turgan tilla tishlari lablari ortiga berkindi. Bort esa qotib qolganga o‘xshardi.

— Davom etaman, — dedi Fayf. — Sarklikni o‘ldirgan odam, u yerda qolgan kulni o‘sha sarklikning yondirilgan kiyim-kechaklari qoddig‘i va qotillikni o‘z joniga qasd qshish yoxud qandaydir dushmanlik natijasi deb o‘ylashsin, degan umidda bo‘lgan. Kul tarkibini tadqiq qilish sarkliklarshshg kirtdan tikilgan kiyimini nazoratchtsharning sellyulitdan iborat maxsus kiyimidan farqlab berishi mumkinligini qotil bilmagan.