мегузаронад.Саридораи геология (Тоикгеология) хулосаоро барои об дар манбаои обои зеризамин медиад ва мониторинги обои зеризаминиро мегузаронад. Хадамоти назорати санитар – эпидемиологии назди Вазорати тандуруст ва ифзи итимоии аол мониторинги оби нушок ва обои шиновариро мебарад. Кумитаи олатои фавулодда ва мудофиаи граждан барои паст фаровардани хавфи офатои фавулодда, аз умла обхез авобгар аст. КВД «Хоагии манзилию коммунал» барои идоракунии шабакаои оби ошомидан ва канализатсион дар шаро ва деот авобгар аст, вале шабакаои обтаъминкун ва канализатсионии шарои калон ба монанди Душанбе, Хуанд, Норак, Роун, Файзобод дар тобеи маомоти мааллии окимияти давлат мебошад.
Ташкилотои маалл ва айриукумат дар таияи нашаои мааллии истифодабарии захираои об, пан намудани донишои дахлдор дар байни аол дар чорабиниои намоиш додани усулои замонав ва таизот барои обмон иштирок менамоянд. Иштироки корхонаои хусус дар идоракунии захираои об ва обтаъминкун на он адар фаъол аст.Дар соли 2010 Тоикистон ва Афонистон со-зишномаи байниукумат оид ба амкор дар истифодабарии захираои обии авзаи дарёои Пан ва Амударё ба имзо расониданд. Аз он давра амкории дутарафа дар асоси мулоото, экспедитсияо ва тадбии лоиаои об – эколог бо кумаки ташкилотои байналмилал амал шуда истодааст. Соли 2014 Тоикистон ва Афонистон «Меморандум дар бораи якдигарфам дар масъалаои мубодилоти маълумоти гидролог ва иттилоот вобаста ба авзаи дарёои Пан ва Амударё дар давраи то соли 2020» имзо карданд.
4. Таъсири антропоген ба литосфера
Таъсироти антропоген ба литосфера
Литосфера – ин абати болоии берунаи кураи Замин мебошад.
Сохти дохилии замин: ишри замин, мантия, ядро
ишри замин – то чуурии 35 км (5 – 15 км дар зери уёнусо, 35 – 70 км дар зери континенто).
Ба таркиби ишри замин амаи элементои химиявдохил мешаванд O – 49,1%, Si -26 %, Al – 7,4%, Fe – 4,2%, Ca – 3,3%, Na – 2,4%, K – 2,4%, Mg – 2,4%, – 97,2%;
Мантия – байни ишри замин ва ядро то чуурии 2900 км пан мешаванд. Бартар дорад:: O, Si, Fe, Mg, Ni. Дар дохили мантия аз чуурии 50-100 км дар зери уёнусо ва 100-250 км дар зери континенто абати моддае ооз меёбад, ки аз рўи олат ба гудозиш наздик мебошад, яъне астеносфера. ишри замин бо абати болоии мантия болотар аз астеносфера литосфера номида мешавад. Литосфера-абати сахти берунии замин мебошад.
Ядро – поёнтар аз мантия дар чуурии 2900 то 6371 км , аз Fe ва Ni иборат аст.
Литосфера (ё ин ки замин) – исми муимтарини муити атрофи таби мебошад, ки бо масоат, релеф, абати хок, наботот, сарватои зеризамин тавсиф меёбад.
олати литосфера бо мурури ват аз таъсироти омилои таби ва фаъолияти инсон тайир меёбад.
Омилои таби (уввао) ( гарм, намнок, бод, радиатсия ва .) ва зууроти геолог (вулоно, заминунб, обхез ва . куллан литосфераро дар минтааои алоида тайир медианд.
Яке аз хосияти муимтарини хок ин осилхезии он, яъне обилияти таъмин кардани изои органик ва минерал мебошад. осилхезии он аз хосияти физикав ва химиявии хок (почва) вобаста аст. Хок (почва) муити сефазаг мебошад, ки компонентои сахт, моеъ ва газмонандро дорад. Он дар натиаи таъсири мутаобилаи илим, наботот, айвонот, микроорганизмо ташаккул ёфта дар худ компонентои зинда ва айризиндаро дар бар мегирад.
имояи литосфера