– шаҳрвандон ва дигар шахсоне, ки тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷрои экспертизаи ҷамъиятии экологӣ ба ҳуқуқу манфиатҳои қонунии онҳо дахл мекунад ва инчунин ҳуқуқи таъини гузаронидани экспертизаи ҷамъиятии экологиро доранд;
– ташкилотҳои ҷамъиятӣ, ки соҳаи асосии фаъолияташон тибқи оинномаи онҳо ҳифзи муҳити зист мебошад;
– экспертҳо ва ё комиссияҳои экспертӣ, ки барои гузаронидани экспертизаи ҷамъиятии экологӣ аз тарафи ташкилкунандагони он ҷалб карда мешаванд;
– фармоишгарон ё таҳиягарони ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ва дигар ҳуҷҷатҳо;
– мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот.
Тартиби гузаронидани экспертизаи ҷамъиятии экологӣ
1. Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот ӯҳдадоранд аҳолиро аз фаъолияти ба нақшагирифташавандаи хоҷагидорӣ ва дигар намуди фаъолият дар ҳудуди тобеи худ тавассути воситаҳои ахбори омма ва дигар усулҳои дастрас сари вақт хабардор намоянд.
2. Экспертизаи ҷамъиятии экологӣ пеш аз экспертизаи давлатии экологӣ ё бо он якҷоя гузаронида мешавад.
3. Экспертизаи ҷамъиятии экологӣ бо шарти ба қайд гирифтани аризаи ташкилкунандаи экспертизаи ҷамъиятии экологӣ оид ба гузаронидани он аз ҷониби мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот амалӣ карда мешавад. Талабот оид ба шакл ва мундариҷаи ариза барои гузаронидани экспертизаи ҷамъиятии экологӣ тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.
4. Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот аризаро бояд дар рӯзи ворид шуданаш ба қайд гиранд. Ариза дар ҳолатҳои зерин ба қайд гирифта намешавад:
– дар оинномаи ташкилкунандаи экспертизаи ҷамъиятии экологӣ фаъолияти ташкилоти ҷамъиятии мазкур дар соҳаи ҳифзи муҳити зист пешбинӣ нашуда бошад;
– экспертизаи ҷамъиятии экологӣ нисбат ба объекти экспертиза пештар гузаронида шуда бошад;
– дигар асосҳое, ки тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар гардидаанд.
Маблағгузории экспертизаи давлатии экологӣ.
Экспертизаи давлатии экологӣ, аз ҷумла ҳангоми такроран ва иловатан гузаронидани он аз ҳисоби фармоишгар маблағгузорӣ карда мешавад, агар дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигар муқаррар нагардида бошад.
Маблағгузории экспертизаи ҷамъиятии экологӣ
Экспертизаи ҷамъиятии экологӣ аз ҳисоби манбаъҳои зерин маблағгузорӣ карда мешавад:
– маблағи худии ташкилкунандагони экспертизаи ҷамъиятии экологӣ;
– ҳаққи узвияти ихтиёрии шаҳрвандон ва ташкилотҳо;
– дигар манбаъҳое, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст.
12.4. Аудити экологӣ
Аудити экологӣ – таҳлили мутобиқати фаъолият ва ҳисоботи субъекти ҳоҷагидорӣ ба қонунгузории амалкунанда, ҳуҷҷатҳои меъёрию методӣ, дастурӣ ва танзимкунандаи соҳаи ҳифзи муҳити зист ва истифодаи захираҳои табиӣ.
Дарси амалӣ
ТАРТИБИ гузаронидани экспертизаи давлатии экологӣ
1. Тартиби ташкил ва гузаронидани экспертизаи давлатии экологӣ
1. Экспертизаи давлатии экологӣ дар асоси аризаи фармоишгар ва ё таҳиягари ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ва дигар ҳуҷҷатҳо бо замимаи мавод оид ба арзёбии таъсиррасонӣ ба муҳити зист аз ҷониби мутахассисони ваколатдори мақомоти экспертии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешавад. 2. Объектҳои экспертизаи давлатии экологӣ ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои фаъолияти хоҷагидорӣ ва дигари ба нақшагирифташуда ба
шумор мераванд.
3. Ба ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ дохил мешаванд:
– лоиҳаҳои шаҳрсозии тарҳи умумӣ, махсус ва ҷузъӣ, лоиҳаҳои меъмории иморатсозии маҳал;
– асосноккунии маблаҷгузориҳо дар сохтмон, ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ (меъморӣ, лоиҳаҳои сохтмонӣ ва ҷайраҳо) барои сохтмон, таҷдид, васеъкунӣ, азнавсозии техникӣ, такмил, таҷйирдиҳии самти истеҳсолот, барҳамдиҳии объект ва маҷмааҳо новобаста аз шакли моликият ва идоравӣ;
– лоиҳаҳои нақшаи комплексии ҳудудии истифодабарии захираҳои табиӣ ва ҳифзи муҳити зист;
– лоиҳаҳои ҳудудҳои ҳифзи об ва хати наздисоҳилии объектҳои обӣ.
4. Ба дигар ҳуҷҷатҳо дохил мешаванд:
– лоиҳаҳои консепсия, пешгўӣ, барнома ва нақшаи рушди соҳавӣ, ки татбиқи онҳо ба истифодаи сарватҳои табиӣ вобаста аст ва ё метавонанд ба муҳити зист таъсир расонанд;
– лоиҳаҳои пешбурди хоҷагиҳои шикорӣ;
– лоиҳаҳои бунёди ҷангалзор;
– лоиҳаҳои ҳуҷҷатҳои ҳуқуқии техникию меъёрӣ, ки дар онҳо талабот дар бахши ҳифзи муҳити зист ва (ё) истифодаи самараноки захираҳои табиӣ ба маҳсулот, раванди коркард, истеҳсолот, истифодабарӣ, нигоҳдорӣ, кашондан, амалисозии безараргардонии онҳо ва ё хизматрасонӣ муқаррар карда шудааст;
5. Объекти экспертизаи давлатии экологӣ метавонад дигар лоиҳаҳои фаъолияти хоҷагидорӣ ва фаъолиятҳое бошанд, ки татбиқи онҳо ба муҳити зист таъсир мерасонанд,.