La ĉashundo de la Baskerviloj

Kiam doktoro Mortimero finlegis tiun unikan rakonton li puŝis surfrunten siajn okulvitrojn kaj rigardadis al sinjoro Ŝerloko Holmso. Tiu lasta oscedis kaj ĵetis sian cigaredstumpon en la fajron.

— Nu? — li diris.

— Ĉu vi trovas tion interesa?

— Al kolektanto de fabeloj.

Doktoro Mortimero tiris el sia poŝo falditan tagĵurnalon.

— Nun sinjoro Holmso, mi konigos al vi ion iomete pli lastatempan. Jen estas la Devona Graflanda Kroniko de la 14a de junio ĉi-jara. Ĝi estas mallonga raporto pri la faktoj eltrovitaj pri la morto de kavaliro Karlo Baskervilo, kiu okazis kelkajn tagojn antaŭ tiu dato.

Mia amiko iomete klinis sin antaŭen kaj lia mieno iĝis atenta. Nia vizitanto reĝustigis siajn okulvitrojn kaj komencis:

— “La lastatempa subita morto de kavaliro Karlo Baskervilo, kies nomo estis menciita kiel probabla liberala kandidato en la venonta balotado, superombras la graflandon. Kvankam kavaliro Karlo loĝis en Baskervila Halo dum kompare mallonga periodo, lia amikeca karaktero kaj ekstrema malavaro akiris la amon kaj respekton de ĉiuj, kiuj kontaktiĝis kun li. En la nuna tempo de novaj riĉecoj, estas freŝige trovi kazon, kie la estro de malnova graflanda familio trafinta malprosperajn tagojn povis riĉigi sin kaj reveni kun sia riĉeco por restarigi la iaman grandiozon de sia linio. Kavaliro Karlo, kiel bone estas konate, perlaboris grandajn monsumojn per sud-afrika spekulado. Pli saĝa ol tiuj, kiuj daŭrigas ĝis la rado turniĝas kontraŭ ili, li realigis siajn gajnojn kaj revenis al Anglujo kun ili. Antaŭ nur du jaroj li ekloĝis en Baskervila Halo, kaj komune priparolita estas la grandiozo de la planoj por rekonstruado kaj plibonigo, kiujn interrompis lia morto. Estante mem seninfana, li malkaŝe esprimis deziron, ke la tuta graflando profitu, ene de lia vivotempo, de lia bonfortuno, kaj multaj havos personajn motivojn funebri lian tro fruan pereon. Liaj malavaraj donacoj al lokaj kaj graflandaj bonfaraĵoj estas ofte notitaj en niaj kolumnoj.

Oni ne rajtas pretendi, ke la cirkonstancoj ligitaj al la morto de kavaliro Karlo estas tute klarigitaj per la mortenketo, sed almenaŭ farita estas sufiĉo por silentigi tiujn onidirojn, kiujn estigis lokaj superstiĉoj. Tute ne ekzistas kialo por suspekti misagadon, aŭ ke la morton kaŭzis io alia ol naturaj cirkonstancoj. Kavaliro Karlo estis vidvo, kaj homo pri kiu oni povas diri, ke lia mensa sinteno estis kelkrilate nekutima. Malgraŭ la konsiderinda riĉeco, liaj personaj gustoj estis simplaj, kaj liaj endomaj servistoj ĉe Baskervila Halo konsistis el la geedza paro Barimoro: la edzo rolis kiel la ĉefservisto kaj la edzino kiel dommastrino. Ilia atestaĵo, subtenita de la atestaĵo de pluraj amikoj, emas montri, ke la sano de kavaliro Karlo estis dum kelka tempo nekontentiga kaj aparte indikas iun malfortecon de la koro, kiu vidigis sin per kolorŝanĝiĝoj, spirmanko kaj akutaj deprim-atakoj. Doktoro Jakobo Mortimero, amiko kaj kuracisto de la mortinto, atestis samsence.

La faktoj pri la okazo estas simplaj. Kavaliro Karlo Baskervilo kutimis ĉiunokte antaŭ la enlitiĝo promeni tra la fama taksusa aleo de Baskervila Halo. La atestaĵo de la Barimoroj pruvas, ke tio estis lia kutimo. La 4an de junio kavaliro Karlo deklaris sian intencon ekvojaĝi morgaŭ al Londono, kaj li ordonis, ke Barimoro pretigu lian valizaron. Tiunokte li eliris laŭkutime por sia vespera promeno, dum kiu li kutimis fumi cigaron. Li neniam revenis. Je la noktomezo Barimoro, trovinte ke la dompordo estas ankoraŭ malfermita, alarmiĝis kaj, fajriginte lanternon, iris serĉi sian mastron. La tago estis pluva, kaj la piedsignoj de kavaliro Karlo estis facile spureblaj tra la aleo. Duonvoje laŭ tiu pado troviĝas pordeto, kiu ellasas sur la erikejon. Indikoj estis, ke kavaliro Karlo staris tie kelkan tempon. Li poste pluiris tra la aleo, kaj ĉe ties ekstremo estis trovita lia kadavro.