Мроi Багны (СИ)

- Ян, а ты каза, што горадзе працы не знойдзецца, - весела сказала дзячынка.

- Для мяне дакладна не знойдзецца, - адказа ён змрочна.

- А ты вершы м свае пачытай, - прапанава Памва.

- Здзекуешся?

- Памва, а ты моравай язвы зусм не башся? - спытала Нара.

Памва рагатну.

- Э, не. Мне аднойчы варажбтка на крмашы сказала, што кал мне спонцца пяцьдзесят гадо, мяне русалка лесе зацалуе да смерц. Так што чумнай ямы мне можна не баяцца. Мой час яшчэ не надышо!

Яны абмнул рог вулцы выйшл на скрыжаванне, кал да х данеслася:

- Стойце! Вы, вы трое! Стойце!

м насустрач бег нейк чалавек. Памва пачуха патылцу, ссунушы на лоб шапку-аблавушку.

- Так. А вось пра яго ты нчога не расказва, Ян. А ну, прызнавайся, чым ты пакрыдз ц абраз гэтага шанонага спадара, апранутага, як далакоп? Выгляд яго так, быццам ён збраецца закдаць нас каменнем.

- Першы раз яго бачу, - адказа Ян, не свядомшы абсурднасц сказанага.

Чалавек спынся. Ён зня з галавы чорны аксамтны берэт, якя звычайна носяць трунары, лхвяры альбо духоныя асобы, прыцсну яго да грудзей, не хаваючы крайняга хвалявання.

- Госпад Вышн... Дзця!.. Нарэшце я знайшо цябе! - сказа ён, задыхаючыся.

Памва прысвсну.

- Яшчэ адзн Пелягрыюс?

- Хто вы? - спытала дзячынка.

- Чакайце, я ж вас помню, - сказа раптам Памва. - Вы надоечы ля шлагбама з дзяжурным сварылся. Вы што, пралезл пад Цёрнам следам за мной?

Чалавек у чорным пахта галавой.

- Не, усё было прасцей. Вароты адчынл. Сюды дзе паветраны карабель.

- Як засёды, своечасова, - сказа Ян.

- А ад нас вам чаго трэба? - падазрона спыта Памва.

- мя маё Нартас, - сказа незнаёмец. - Менш, чым нхто. Першы з грэшнка найгоршы з сыно Госпада нашага...

- Добра, пра вас мы зразумел, - перапын яго Памва. - Вы на пытанне маё адкажыце, кал ласка.

- Дзёрзк юнак, - сказа чалавек у чорным, зрнушы на яго з усмешкай. Затым ён перавё позрк на Яна, як стая, учапшыся Памве плячо, важлва прыслуховася да х гутарк.

- О, Госпадзе!.. - сказа чалавек у чорным, трох змяншыся з твару. -Бацька гэтага дзцяц... Я прысутнча пры яго смерц.

Дзячынка ступла наперад.

- Вы ведаеце майго бацьку? - спытала яна.

Чалавек у чорным кну.

- Так, веда калсьц, - сказа ён трох адрывста. - Мройцы Багны паказал мне яго душу. На берагах Рудзцы, каля жалезных скал. Дванаццаць гадо... Але цяпер душа яго супакоцца пойдзе да Прадзеда. Алас. Алас было яго мя. Божа, даруй мне грах мае!

Пачатак легенды

На чацвёрты дзень каранцну Лемар прыбы паветраны карабель з грузам процчумнай сываратк. Ён шо нзка над горадам, ледзь не чапляючы падбрушшам чарапчныя дах, лопасц магутных внто мясл паветра, узнмаючы над вулцам вхры снегавога пылу. Цень яго верацёнападобнай тушы слзга па маставых сценах будынка, ад гуду рухавко пазвоньвал шыбы вокнах дамо. Нарэшце, абмнушы замчышча, карабель спынся завс над плошчай каля гарадской брамы. Там было стопатварэнне. Праз натоп, адчайна сгналячы, прабрался сантарныя машыны. Над круглым брызентавым намётам, разгорнутым на камянях бруку, лунал белыя сцяг на догх жэрдках. Каля намёта ужо стаял вялзныя чэрг. Салдаты сантарнага атрада - ва нформе, але жо без чумных масак - сачыл за парадкам, каб у натопе не здарылася цсканны альбо бойк.

- Спакойна, грамадзяне, спакойна, не стварайце таканны! - зычна крыча афцэр у палявым кцел. - Сываратк хопць на сх!..

Памва першы заважы каля гарадской брамы невысокую русавалосую дзячыну гадо дваццац пяц, апранутую мужчынск кажух, як бы ёй завялк.

- Ды вось яна! - крыкну Памва.

Ён прыняся падскокваць махаць рукам.

- Лта! Лта! Мы тут!

Яна спынлася, выглядаючы х у натопе народу.

- Ян! - цха выдыхнула яна. - Ян, маленьк мой!..

- Лта, - сказа ён, пацягнушыся да яе.

Яны абнялся знерухомел мачанн, не звяртаючы ваг на шум мтусню, якя панавал накол. Нара з Памвай цха перашэптвался, стоячы старонцы. Чалавек у чорным адзенн, як надоечы назва сябе найпершым з грэшнка, таксама памочва, не рызыкуючы парушыць гэты, як ён бы выказася, "дыялог без сло". Мачанне, зрэшты, было нядогм.

- Як маешся, старушэнцыя? - спыта Ян, дакранушыся да яе шчак. - Замуж яшчэ не выйшла?

- Можаш удакладнць, за каго? - у тон яму адказала Лта.

- Я заважы, табе падабаюцца кантрабандысты.

- Войцах Гарэза, ц што? - яна чмыхнула. - Ён жа пень стары.

- Тады Коган.

- Ён палясошчык. ён жанаты.

- Будзеш так пераборлвай, памрэш старой дзевай.

- Табе-то што?

- Я ж твой брат.

- Малодшы.

- А ты зануда!

- Ян, - Лта зрнула на яго з усмешкай. У лепшыя часы яны часцяком так гаманл. Жарталва, злёгку пацвельваючы адно аднаго. Тольк было гэта вельм дано. Яшчэ да Гарматнай плошчы. кал жывая была мац. Альбо нават раней, кал яны яшчэ не пакнул дзюны... А цяпер усё як быццам вярнулася. Няхай на кароткае мгненне, але вярнулася.

- Ян, у цябе снег у валасах. Дай атрасу, - сказала яна, правёшы далонню па яго зблытаных пасмах.

- Ай, Лта, ну я сам, - адказа ён, адмахваючыся.

- Рабяты, вы гэта чул? - спыта раптам Памва.

Ён стая, трох схлшы галаву, важлва да нечага прыслухвася.

- А што такое? Паветраны карабель гудзць? - спытала Нара.

Памва паматля галавой.