Нәниләр китабы

Кошларны салкын ел фасылында ашату нигә мөһим икәнен аңлатыгыз. Шулай итеп сез аның әйләнә-тирә якны күзаллавын киңәйтерсез, ягымлы булырга, табигатьне кайгыртырга өйрәтерсез һәм көшларның төрләре белән таныштырырсыз.

Дуслар белән ашатабыз Кулларны як-якка сузабыз һәм “канатларны” талпындырабыз.

Нәни кошларыбызны.

Күгәрченнәр, чыпчыклар, Имән бармак белән каршыдагы кошларны санаган кебек итәбез.

Сиртмә койрык, каргалар,

Безгә кунакка килегез! Кулларны, кошларны чакыргандай, хәрәкәт итәбез.

Сезгә без җим бирербез. Бер кулның бармакларын, кошларны ашаткан сыман, бергә җыябыз.

***

КЕМ НИЧЕК СӨЙЛӘШӘ?

Әлеге бармак уены балада сөйләмне

һәм вак моториканы үстерүгә юнәлтелгән.

Сыйпасаң син сарыкны, Бер кулны икенчесе белән сыйпыйбыз.

Ул сиңа “Бә-ә-ә!” – дияр.

Кәҗәгә су салып бир, Учларны тоташтырып, “көймә” ясыбыз. Имән бармакларны башка куеп, “мөгезләр” ясыйбыз.

Ул сиңа “Мә-ә-ә!” – дияр.

Бирсәң үрдәккә суалчан. Баш бармакны хәрәкәтләндерәбез, өстәл, аякта “шуышырга” мөмкин.

«Бак-бак-бак!» булыр рәхмәте. Башны чайкыйбыз.

Бәбигә бирсәң бүләк, – Өскә ачылган учны алга сузабыз.

Ишетерсең син «Рәхмәт!» Башны иябез.

Дуңгызның борынына бассаң, Имән бармак белән борын очына

кагылабыз.

“Мырык,” – дияр сиңа карап.

Күлдә чуртан тотсаң әгәр, Учларны тоташтырабыз һәм йөзгән балыкка охшатып хәрәкәтләндерәбез.

Аннан көтмә син җавап!

Ш-ш-ш! Имән бармакны иреннәргә куябыз һәм “ш-ш-ш!” – дип, тынлыкка өндибез.

***

БИШ ПЕСКӘЙ

Уен сөйләмне, вак моториканы һәм

команданы үтәргә өйрәнүне үстерүгә юнәлтелгән.

1нче ысул: чиратлашып һәр юл сан бармакларыбызны бегәбез.

2нче ысул: уенчык песи ярдәмендә уйныйбыз.

Бер кечкенә пескәй Учларны җитез чабабыз – “тычканны тотабыз”.

Нәни тычканны тоткан.

Бу кечкенә пескәй Тычканны тотарга теләгәндәй, кулларны алга сузабыз.

Сөт һәм каймакны эчкән.

Бу кечкенә пескәй. Бер кулның имән бармагы (“тел”)

белән икенче кулның йодырыгын сыйпый.

“Мияу-мияу,” – дип йөргән.

Бу кечкенә пескәй Песинең колакларын күрсәтәбез.

Көн буе шаярган,

Өй буйлап йөгереп йөргән. Учларны чабабыз. Бармаклар белән идән буйлап “йөгерәбез”.

һәм көчекне уяткан.

«Һау-һау-һау!» – дип өреп, Беләзекләрне тоташтырабыз, аннары учларны ачабыз-ябабыз – этнең авызын күрсәтәбез.

Көчек песи артыннан чапкан.

Ник торасыз?! Чабыгыз! Бер кулны сузабыз һәм икенче кулның бармаклары белән сузган

кулның җилкәсеннән

алып учына таба “йөгерәбез”.

Тизрәк, тизрәк! Качыгыз!

***

ӨЧ ДУҢГЫЗ

Әлеге бармак уены “Өч дуңгыз” әкиятен белгән балаларга кызыклы булачак. Ул күз алдына китерү, ике кулны хәрәкәтләндерү, вак моториканы, сөйләмне яхшырта (сүзлек составын “нык”, “ышанычлы”, “кирпеч” сүсләренә баета).

Өч дуңгыз, бүредән куркып, Өч бармакны күрсәтәбез. Учларны бер-берсенә куябыз. Бүренең "авызын" ачабыз.

Өйләренә таба чаба, Ике кулның да урта һәм имән бармаклары бергә «йөгерәләр".

Кирпеч йортның ишеген, Ике кул бармакларының очларын тоташтырабыз.

Баш очында "түбә" ясыйбыз.

Ныклы йозакка яба. Ике кулның да бармакларын йозакка җыябыз.

Бүрекәй тапмасын дип, Бармаклар идән буйлап "йөгерәләр"

Тиз итеп учларны йозакка

җыябыз – ачабыз – чучкаларны "тотабыз".

Аларны тотмасын дип,

Үткен тешле авызына. Имән бармакны як-якка йөртәбез.

Башны уңга-ясулга борабыз – "юк".

Бер кабып йотмасын дип.

***

КУЯННАР ГАИЛӘСЕ