Читаем Описание Московии полностью

Почти все дома у московитов и в деревнях, и в городах стоят над построенными внизу погребами и кладовыми, и к ним поднимаются по ступеням. Хотя сени в домах обширны и высоки, двери делают очень habeant, fores tamen habitationum humillimas faciunt. Ita ut ingressurus quispiam inclinare et demittere se cogatur. In singulis habitationibus imagines Divorum in tabulis pictas loco honorificentiore sitas habent, praecipue autem divi Nicolai, passionis Christi, Mariae virginis, et sancti Petri: hasque maximo honore prosequuntur, et pro Penatibus venerantur, cum autem unus alium accedit, ingressus habitaculum non statim Dominum domus salutat, sed continuo caput aperiens, ubi imago sit diligenter circumspicit, qua visa cum magna reverentia, ter se crucis signe caput inclinando munit, dicens: Jesu Christe Fili Dei vivi miserere nostri, Postea porrectis sibi manibus alterutrum sese invicem salutantes deosculantur, capitaque more patrio frequentius inclinant, id autem tam viris quam mulieribus peculiare est, in congressu de omni consanguinitatis familia alterutrum percontari, an recte pater, mater, uxor, filii, fratres, etc. valeant, post unam quamque interrogationem, et responsionem caput multoties inclinantes, maximeque mutuo se inspicientes observant, uter magis se inclinaret, et ita frequentius caput alternatim inclinando de honore concertant, hospes tandem discessurus ter se signat cruce priora verba reverenter proferens, salute alterutrum data abit.

In honore captando venandoque mirabilibus et superstitiosis ceremoniis utuntur. Tenujoris etiam fortunae hominibus, intra portam alicujus prae-stantioris viri equitare non licet. Insigniores domini et consiliarii, vulgares etiam nobiles intra privatos parietes quotidie delitescunt, et in publicum rarius prodeunt, eo quo majorem auctoritatem suique observantiam, apud populum captarent, nullusque nobilium ad quartam vel quintam domum pedes progreditur (quod et Lithuani quidam assuescere coeperunt), nisi equus subsequatur, idque non propter usun, sed ostentationis causa faciunt. Nobilis quamvis egenus et pauper fuerit, tamen ignominiosum sibi putat, si manu laboraret.

Praefectorum pauci auctoritatem habent, ultimo supplicio reos plectendi, omnes enim causae et controversiae in Moscoviam ad magnum Ducem consiliariosque suos deferuntur. Ex subditis nemo aliquem torquere audet, cujusvis enim conditionis malefactores magnus Dux vel Consiliarii principales morti adjudicare solent. Pauperibus non semper patet ad magnum Ducem aditus, sed ad Consiliarios, isque difficillimus, unde omnis justitia magna ex parte tenujoribus venalis fit.

Consul sive Praetor, qui personam judicis obtinet, a magno Principe in unaquaque principali civitate ordinatur, gentiliter Ocolnik dictus.

Vestibus omnes oblongis absque plicis ad talos demissis utuntur, praecipue vero lazurini vel albi coloris. Pileos albos apicatos crustatosque ex lana coacta gestant, ocreis omnes fere rubeis, iisque brevioribus, quae genua non attingunt utuntur, quarum soleas in digitis pantulum erectas claviculis ferreis muniunt, indusia variis coloribus sericeis circa collum exornata apud, praecipuos, auro intertexta gestant, eaque monilibus, gemmis, unionibus seu globulis argenteis aut cupreis deauratis exornant. Cruces argenteas vel aureas lapidibus pretiosis exornatas praestantiores, vulgus vera ferreas, vel cupreas, pro sacramento quodam collo appensas gestant.

низкими, так что, входя, надо нагнуться. В каждом доме у них на почетном месте — нарисованные на досках изображения святых, преимущественно, святого Николая, страстей Христовых, девы Марии и апостола Петра: их они чрезвычайно почитают и поклоняются как пенатам. Когда один к другому приходит в гости, то, войдя в дом, хозяина приветствует не сразу, а сначала с непокрытой головой озирается — где находится икона, а когда увидит ее, то, с благоговением склонив голову, трижды осеняет себя крестным знамением и произносит: «Иисусе Христе, Сыне Бога живаго, помилуй нас!» После этого, протянув друг другу руки и обменявшись приветствиями, целуются; по обычаю предков, они часто наклоняют голову, что делают как мужчины, так и женщины. При встрече они расспрашивают друг друга обо всех родственниках: хорошо ли себя чувствует отец, мать, жена, сыновья, братья и т. д.; после каждого вопроса и ответа они многократно кивают головой и внимательно следят друг за другом, кто из них больше кланяется. И так, попеременно кивая, соревнуются в уважении. Наконец, гость, собираясь уходить, трижды осеняет себя крестом, благоговейно произнося те же слова, что и вначале, и уходит, обменявшись приветствиями с хозяином.

Перейти на страницу:

Похожие книги