Паром празь Ля-Манш

паветраных сілаў Яе Вялікасьці.

Ты раптам успамінаеш,

колькі табе споўнілася летась.

Доўгае разьвітаньне

Усё жыцьцё — разьвітаньне з табой,

што пачалося

яшчэ да маіх нарадзінаў

на полацкім Верхнім замку,

доўжылася ў лёхах

сабору сьвятога Стэфана,

дзе чалавечы чэрап

быў самай ардынарнаю знаходкай,

у першым мужчынскім досьведзе,

набытым з палахлівай аднагодкаю

ў вясковай лазьні,

у самалёце,

які ня мог выпусьціць шасі,

і мне здалося, што

нехта адмераў мне

ўсяго дваццаць адзін год...

I ты, незнаёмая,

ужо разьвітвалася са мной

у дзіцячых гульнях,

у чужых абдымках,

у начных таксоўках,

пакуль два разьвітаньні

не перасекліся у тым імгненьні,

калі перад нашымі тварамі

любілася на галінцы крушыны

пара лясных пэрлямутравак

і дрыяды

зь сінімі ад чарніцаў вуснамі

заціхлі ў падлеску,

не адводзячы бессаромных вачэй,

а пылок з матыльковых крылцаў

аказаўся салодкі на смак,

і вада ў нашым возеры

назаўсёды засталася сьвежаю

ад твайго

навекі маладога цела,

якое будзе разьвітвацца з маім

у чабаровых уладаньнях

знаёмай мядзянкі,

у прыцемных успамінах

замшэлых азёрных шчупакоў,

у снах нашых сыноў, якім

у сярэдзіне наступнага стагодзьдзя

прысьніцца далёкае возера

і салодкі пылок

матыльковых крылцаў,

ва ўзоры якіх

зашыфраваная

наша вечная прыналежнасьць

гэтай бясконцасьці

разьвітаньня.

Мой табар

Колы,

стамлёныя яшчэ ў мінулым стагодзьдзі,

наракаюць на лёс

срэбнай ад пылу кібітцы

з трыма нажавымі ранамі.

Вецер

прыносіць зь зялёных яроў

насьцярожаныя пахі чужога жыцьця,

узброеныя адглянсаванымі кіпцюрамі.

Агонь

згаладала смажыць мяса,

узятае ў бестэрміновы крэдыт

у вечаровай вёсцы

зь ненадзейнай аховаю зь сініх мальваў.

Віно

хвалюецца ў біклазе,

альтруістычна дакляруючы цёплую ноч.

Жанчыны

бязважка заміраюць

у карункавых пярынах папараці,

што да першых прымаразкаў памятае

іх салодкія стогны.

Матылькі-аднадзёнкі

лянуюцца падымацца з красак,

якія я зьбіраю

сваім аднадзёнкам-абраньніцам.

Мужчыны

сноўдаюць па ўзьлеску з стрэльбамі,

упэўненыя, што мае жанчыны

належаць ім.

Няхай у табары застаўся я адзін,

але

ластаўкі

яшчэ садзяцца

мне на плечы.

Манэта

Гэтую манэту

знайшоў я ў маленстве

на дзьвінскім беразе

пасьля паводкі.

Вызвалялася манэта ад паціны

і зноў пакрывалася ёю.

Сьціраліся на манэце

цьмяныя надпісы —

выступалі новыя.

Зьнікалі на ёй

старыя гербы й партрэты —

узьнікалі новыя гербы і профілі.

Купляў я за гэтую манэту

нянавісьць.

Купляў за яе

славу.

Нават каханьне

купляў я за яе.

Ды кожны раз

вярталася да мяне мая манэта...

Прыйду на дзьвінскі бераг

пасьля паводкі,

запытаюся ў сябе самога:

дзеля чаго знайшоў ты ў маленстве

гэтую манэту?

Эпітафія маёй котцы

Цябе звалі Бася,

а цалкам — Басота

(1992—1995),

і я магу прызнацца,

што любіў цябе значна больш,

чым абсалютную большасьць

вядомых мне дзьвюхногіх істотаў.

(Тлумачэньні прагучаць пераканаўча,

але банальна.)

Я складаў табе

пацьверджаныя сумнеўнымі пячаткамі

радаводы —

ад стрыечнай сястры

коткі бэльгійскае каралевы

і ад бабулі ўлюбёнага ката

далай-ламы.

Я выдумляў табе

экзатычныя пароды —

ад тыбэцкай барсістай

да радзівілаўскай белагрудкі,

якою ты афіцыйна лічылася

апошнім часам,

хоць была ўсяго толькі

дачкою вясковае рыскі,

якая падгуляла

з тутэйшым сібірскім эмігрантам.

Ты церлася аб ногі маіх таямніцаў

і даверліва ўладкоўвалася

ў іх на каленях.

Нажлукціўшыся віна,

я чытаў табе свае вершы,

абзываючы знаёмых творцаў

графаманамі і ананістамі,

а ты,

круцячы вавёрчыным хвастом,

глядзела на мяне дакорліва,

як жонка.

Рыжы дваровы кот

залазіў на таполю

да вышыні чацьвертага паверху,

ты ўскоквала на парэнчы гаўбца,

і вы маглі гадзінамі

неадрыўна глядзець адно на аднаго

лімонавымі вачыма.

Гэта быў твой першы раман.

Ты любіла сядзець паміж кніжак

на маім пісьмовым стале,

беспамылкова займаючы сваю нішу

ў паставе вусатага сьфінкса,

пільна ўглядаючыся

ў мае сінія герогліфы і

старанна прыціскаючы

трохкалёрнаю лапкай

кожны сьпісаны аркуш.

Ты памерла

на пыльным гарышчы

сярод польскіх падручнікаў

і заходнебеларускіх календароў.

(Маючы ахвоту,

у тваім сконе лёгка знайсьці

нешта сымбалічнае.)

Магчыма, у астатняе імгненьне

ты ўспомніла

пра мяне.

Згадка пра мора

Калі зрастуцца

нашы нэрвовыя валаконцы,

калі мае леўкацыты

пабягуць па тваіх хрызалітавых жылках,

калі салёныя рукі

ператворацца ў плаўнікі

і

мы сьлізганём

у аквамарынавыя глыбіні,

з тэрасы ўвойдзе

паважная чайка і,

нахіліўшы набок галаву,

строга прамовіць:

запомніце гэты дзень,

сёньня —

сьвята найкарацейшага ценю.

Оксфард

Ад пэргамінавай готыкі

і ад завеі

над зьдзіўленымі нарцысамі

кружыцца галава,

і ёсьць рызыка

небясьпечна адхіліцца ад курсу,

пагатоў

глуха маўчаць пра Беларусь

навігацыйныя мапы

Бадлэйнскай бібліятэкі,

дзе зь сёньняшняга дня

будуць пыліцца

дзьве мае кніжкі пра Полацак.

Арыенцірам можа стаць

тваё імя,

напісанае вярбовым дубчыкам

на белым ходніку, —

толькі яго

імгненна схрумстае

памаранчавы сьнегаўборачны вусень.

Дзеля пэўнасьці

гэты арыенцір

лепей надрапаць

на стальніцы,

высьлізганай лакцямі

дзесяці студэнцкіх пакаленьняў,

што пасьля гулкіх аўдыторыяў

спасьцігалі горкую мудрасьць

пад нізкай стольлю

піўніцы «White Horse»,

а па-нашаму проста «Белы Конь»,

дзе кірыліца

ўжо адваявала сабе пляцдарм

у выглядзе

папулярнага расейскага слова

з трох літар.

Па галерэях Крайстчорч-каледжу,