Patroj kaj filoj

— Ĉu ne vere, Nikolao, Féniĉka havas en si ion komunan kun Nelly?

— Kun kia Nelly, Paŭlo!

— Kiel vi povas demandi? Kun la princino P… Precipe en la supra parto de la vizaĝo. C’est de la méme famille[106].

Nikolao Petroviĉ respondis nenion kaj interne miris pri la viveco de la malnovaj sentoj de la homa koro.

«Jen kiam ĝi elnaĝis sur la supraĵon», pensis li.

— Ah, kiel mi amas ĉi tiun estaĵon tiel sensignifan! — ĝemis Paŭlo Petroviĉ, sopire metante la manojn sub la kapon. — Mi ne toleros, ke ĉi bravaĉulo kuraĝu tuŝi… — murmuretis li post kelke da minutoj.

Nikolao Petroviĉ nur eksopiris; li eĉ ne suspektis, kiun koncernis la vortoj.

Bazarov venis al li en la sekvinta tago je la oka horo. Li jam enpakis ĉion kaj liberigis ĉiujn siajn ranojn, insektojn kaj birdojn.

— Vi venis adiaŭi min? — diris Nikolao Petroviĉ, leviĝante renkonte al li.

— Jes.

— Mi komprenas vin kaj plene aprobas. Mia kompatinda frato, certe, estas kulpa: pro tio li estas punita. Li mem diris al mi, ke li metis vin en neeblecon agi alie. Mi kredas, ke vi ne povis eviti ĉi tiun duelon, kiu … kiu parte povas esti klarigita per la konstanta antagonismo de viaj reciprokaj opinioj. (Nikolao Petroviĉ implikiĝis en siaj vortoj.) Mia frato estas homo de la malnova tempo, li estas flamema kaj obstina … Ni danku Dion, ke la afero tiel finiĝis. Mi faris ĉion por malhelpi la disvastigon de la famo.

— Mi lasos al vi mian adreson por la okazo, se la fakto havos sekvojn, — diris Bazarov per indiferenta tono.

— Mi esperas, ke ĉio glate pasos, Eŭgeno Vasiliĉ … Mi tre bedaŭras, ke via gastado en mia domo havis … tian finon. Tio estas tiom pli malagrabla, ke Arkadio …

— Mi kredeble vidos lin, — interrompis Bazarov, kiun ĉiam malpaciencigis ĉiuj «klarigoj», kaj «deklaroj»; — se ne, mi petas, volu kompleze saluti lin en mia nomo kaj esprimi mian bedaŭron.

— Ankaŭ mi petas … — respondis Nikolao Petroviĉ kun saluto. Sed Bazarov ne atendis la finon de la frazo kaj foriris.

Eksciinte pri la baldaŭa forveturo de Bazarov, Paŭlo Petroviĉ esprimis la deziron vidi lin kaj premis lian manon. Sed Bazarov ankaŭ en tiu ĉi momento restis malvarma kiel glacio; li komprenis, ke Paŭlo Petroviĉ volis ludi la rolon de grandanima viro. Li ne sukcesis adiaŭi Féniĉkan: li povis nur interŝanĝi kun ŝi rigardon tra la fenestro. Ŝia vizaĝo ŝajnis al li malĝoja. «Kiu scias, ĉu ŝi ne tro serioze rigardas la aferon! — diris li al si mem. — Nu, ŝi iel konsolos sin!»[107] Petro estis tiel kortuŝita, ke li ploris sur lia ŝultro, ĝis Bazarov trankviligis lin per la demando: «Ĉu viaj okuloj ne estis plantitaj en malseka loko?» Dunjaŝa devis forkuri en la arbaron, por kaŝi sian emocion. La kulpulo de la tuta malĝojo suriris la veturilon kaj ekfumis cigaron. Kiam sur la kvara versto ĉe kurbigo de la vojo lastfoje sin etendis antaŭ liaj okuloj la linio de la konstruaĵoj de Marino kun la nova sinjora domo, li nur kraĉis kaj murmurante: «Malbenitaj sinjoraj idoj», pli forte sin ĉirkaŭvolvis per la mantelo.

La stato de Paŭlo Petroviĉ baldaŭ pliboniĝis; sed li devis resti en la lito ĉirkaŭ unu semajnon. Li suferis sian «malliberigon», kiel li nomis ĝin, sufiĉe pacience, sed oferis tro da zorgoj al la tualeto kaj senĉese ordonis bruligi odekolonon. Nikolao Petroviĉ legis al li la gazetojn; Féniĉka servis al li, kiel ordinare, alportis buljonon, limonadon, mole kuiritajn ovojn, teon; sed sekreta teruro ekregis ŝin ĉiufoje, kiam ŝi eniris en lian ĉambron. La neatendita ago de Paŭlo Petroviĉ timigis ĉiujn en la domo kaj ŝin pli ol la aliajn; sole Prokofiĉ ne konfuziĝis kaj vaste rakontis, ke ankaŭ en lia tempo la sinjoroj duelis, «sed noblaj sinjoroj unu kontraŭ alia, kaj tiajn vagulojn oni ordonus, pro ilia bravaĉo, vipi en la stalo.»

La konscienco preskaŭ nenion riproĉis al Féniĉka; sed la penso pri la vera kaŭzo de la konflikto iafoje turmentis ŝin; Paŭlo Petroviĉ rigardis ŝin iel strange … eĉ, turninte al li sian dorson, ŝi sentis sur si lian rigardon. Ŝi malgrasiĝis pro la konstanta interna maltrankvilo kaj, kiel tio ofte okazas, fariĝis ankoraŭ pli bela.

Foje matene Paŭlo Petroviĉ sin sentis multe pli bone kaj transiris de la lito sur la sofon, kaj Nikolao Petroviĉ, demandinte pri lia farto, foriris en la draŝejon. Féniĉka alportis tason da teo, kaj metinte ĝin sur la tablon, volis foriri. Paŭlo Petroviĉ haltigis ŝin.

— Kien vi tiel rapidas, Feodósia Nikolavna, — komencis li; — ĉu vi havas ion por fari?

— Ne … Mi devas tie verŝi teon.

— Dunjaŝa faros tion anstataŭ vi; sidu iom apud malsana homo. Cetere, mi devas interparoli kun vi.

Féniĉka silente sidiĝis sur la rando de seĝo.

— Aŭskultu, — komencis Paŭlo Petroviĉ kaj ektiris siajn lipharojn: — Jam antaŭ longe mi volis demandi vin: vi kvazaŭ timas min?

— Mi?

— Jes vi. Vi neniam rigardas min, kvazaŭ via konscienco ne estus pura.

Féniĉka paliĝis, sed ekrigardis Paŭlon Petroviĉ. Li ŝajnis al ŝi tiel stranga, ke ŝi nevole ektremis.

— Via konscienco ja estas pura? — murmuretis li.

— Kial ĝi ne estus pura? — murmuretis ŝi.