Сюндю поднимается из проруби; спасают горшки
65
Enne piettih bes’odua. Yksi akku oli ku min"a toine da ainos pidi bes’odua. K"aydih kai brihat i neidizet. Siid"a tuldih sv"atk"at, hy"o kaksitostu neijisty l"ahtieh p"aretty kastamah l"ahtiez, dai kastetah l"ahtieh p"aried dai tullah kodih, sinne bes’odupertih pagoh, ku kuultih – rubei mi Henno joves suhizemah, moine rodih suhu joves. Siid hy"o ku tullah sinne pertih da kaikin menn"ah laucoin ual. Hy"o p"oll"astyt"ah… Akku bes’odupertis ovvostau i panou kaikil puad pi"ah. Kuulou h"ai akku, ga kohunkel tulou dai uksen avuau da neidizil kaikil lykki"ay puat pi"az dai akal, kuitengi pi"ad katkai, ga ku oli puat pi"az, ga siid puat pakuttih.
Sie oli yksi briha moine. H"ai tossuihan sanou: “L"ahten min"a l"ahtiez jallat kastan“. Dai men"oy dai kastau jallan, sid h"ai ei mene kodih, a nouzou kohti t"adih ly"o. H"ai ku men"oy sinne, ga rodih nece… kai uksed, ikkunad i truvad kai panou malitunkel salbah da viert"ah hy"o muata. Dai y"ol t"adilleh uniz ozuttahez, sanou, cto casliivoi olit, ku panid veri"ad malitunkel salbah, eig"a min"a h"andy dorogal tavannuzin, ku l"ahtenyz kodih, ga siid h"ai mustelluz, ice ei kastanuz en"ambi"a da ni muidu ei k"askenyz. Briha se oh minun tuatto.
Раньше беседы проводили. Одна женщина была, как я, все беседы проводила. Ходили все парни и девушки. Настали Святки. Они, двенадцать девушек, пошли лучину мочить в прорубь. Намочили в проруби лучину и пришли домой. Туда, где беседа шла, убежали, когда услышали, как что-то в реке зашуршало, такой шум поднялся в реке. Вот как они пришли в дом, все спрятались под лавку. Они испугались…. Женщина в избе смекнула и стала надевать каждой девушке по горшку. Слышит женщина – с шумом идёт, дверь открывает и девушкам всем сбрасывает горшки с голов. И женщине тоже. Будто бы головы свернула, но раз были горшки на головах, то только горшки сбросила.
Там был парень один. Следующим вечером он говорит: «Пойду я в проруби ногу помочу». И идёт, и мочит ногу. А он не пошёл домой, а поднимается прямо к дому тёти. Он как идёт туда, началось это… Все двери, окна, трубу – всё с молитвой закрывает, и ложатся они спать. И ночью тёте во сне привиделось. Говорит: «Счастливая ты, что закрыла двери с молитвой. А то я бы его на дороге поймал, если бы он домой пошёл. Тогда бы он попомнил: сам бы больше не мочил и другим бы запрещал». Парень этот был мой отец.
66
L"ahtiel da kylyl"ois, kuulluh olen, se on ylen opasnoi dielo. Se on ocen’ opasnoi dielo. Sinne pid"ay tiede"a mennes. Sen olen viegi mamas kuulluh: se on ylen opasnoi dielo. On k"avdy l"ahtiel, ga sinne k"avv"ah ylen julgiet rahvas. Da kylyh menn"ah. Da vie otetah Synnyn aigah kylyn p"acis kivie da kai. Se oh ylen opasnoi dielo… Engo tiije, mikse otetah kivie, min"a en tiije, engo teile k"aske tiede"a. "Alge"a tied"akke"a! Se eule igrusku dielo!
У проруби да в бане, слышала, это очень опасное дело. Это очень опасное дело. Туда когда идёшь, надо знать. Это ещё и от мамы слышала: это очень опасное дело. Ходили на прорубь, но туда ходят очень смелые люди. Да в баню. Да ещё во время Сюндю берут камни из печки в бане. Это было очень опасное дело… Не знаю, зачем берут камни. Я не знаю и вам не советую знать. Не надо знать! Это дело не игрушки!
Сюндю гонится следом
67
– Eigo l"ahtiel k"aydy kuundelemah?
– K"aydih er"ah"at. K"aydih. L"ahtiel kui sie, min"a nyg"oi en musta. Pe"a nyg"oi on paha. A Mit’an Mat’oi meni l"ahtiel, sit, sanou, l"ahties sie gu nouzi mitahto gu rovno sie. Min lienne sanonnuh: ristikanzu gu rovno, sanou olis nenga kaccuo, a vaigu ylen sangei, gu soatto rovno. Sit, sanou, rubei meihp"ai tulemah, sit, sanou, my"o hypp"aim"o pagoh sie, dorogazel. Sit sanou sie kudai j"ai j"allel, j"ai tulemah – se oli rambu tytt"o olluh. Toine se juoksi, ga yksi kai, sanou: “Raba, bokkah!“ Toine, sanou, pe"azi e"ares. Se, sanou, j"ai dostalin ij"an mugaleite kargoamah“. A mugai oli, sanou, ei puuttunuh miehel menem"ah, muga kargaili, sit lapsen loadi. “Muga sih roih kargoamahes“. A se kudai ei voinuh pajeta, sil sanoi: v"alikk"ah, raba, bokkah. A toine, sanou, muga je"ay kargoamah“.
Kierde"a pid"ay. Koiran haukuttajes, kaco. Ennen cuppoi pastettih, sit se siizmu on. Sit sil siizmal nenga kier"at, ice kieroksen syd"ames olet, ei vai umbeh, ver"aine pid"ay j"atte"a. My"ody p"aiv"ah, my"ody p"aiv"ah. Yksi hot kerdu puuttuu, ga ver"aine pid"ay j"atte"a. Eiga, sanou, pagoh et pe"aze.
– A pid"aygo mid"a sanuo?