Yksi briha tuli da ezm"aizikse vie raskazi: “Neicyk"at, l"ahtemm"o Syndyy kuundelemah“. Min"a duumaicen: min"a en l"ahte, min"a varoan. Illalla, jo coasun yhtentostu aigoa – enne ei kuulu, sanottih. En tiije, kuuluu vai ei kuulu. Ezm"aizekse roskazi seg"a. Mendih, – sanou, – neicyk"at Syndyy kuundelemah, istavuttih lehm"an nahkal. A se kiertih, stobi ei Syndy ottas heidy, a h"andy j"atettih kierd"am"att"ah, lehm"an. Syndy tuli, – sanou, – h"and"as gu shvafaldi, l"ahti heidy kyle"a my"o taskaimah! “Avoi-voi-voi! Min"a, kaco, en l"ahte!“ Ei niken ni l"ahdetty, ezm"akse gu strassaicci gu!.. A muga sanottih, sto kuuluu, ga min"a en tiije… Rostaniloil k"avyttih… Sanottih sto kuuluttih, sto kus svoad’bu libo kus, libo pokoiniekku, libo mid"a predves’ajet… En tiije, mi se oli…
Se ennen Rastavoa, t"an"ap"ai on Synnyn p"aivy, a huomei jo on Rastavu. Sit on, toine Synnyn p"aivy on – t"an"ap"ai on Synnyn p"aivy, huomei on Vieristy. Muga enne lugiettih… Pastettih, tulles pastettih kyrze"a. Min"a mustan: mama pastoi kyrz"at: Syndy tulou, pide"a kyrze"a pastoa. A konzu l"ahti, sit pastettih kokkoi, sanottih: pid"ay sukan n’okat pastoa Syndyl l"ahtijes, eiga jallat kylmet"ah, kunne l"aht"oy. Kokkoi! Se oli psenol libo hernehel, nenga kokkoi loaittih. Min"a mustan, mama sanoi: “Huomei pid"ay pastoa Synnyl sukann’okat“. A kyrze"a pastau ga se vroode gu tulou, ga ei jallat kylmet"a sit – hattarat, Synnyn hattarat…
Mama net kai obicait pidi: ligavetty Synnyn stobi sil promezutkal pihal ei koattu. Sanoi: “Ligoa pertisp"ai ne nosit’ pihal“. Tuhkat otettih ga sincois i piettih. A ligaveit tahnuoh koattih. Ei, ei! Sen min"a mustan ylen hyvin, mama meij"an ylen stroogo sen sobTudala, stobi ei viij"a ligoa pihal Synnynmoas.
Сюндю слушали, говорили, будто слышно, а не знаю, слышно или не слышно, я этого не испытала.
Один парень пришёл да сказал: «Девчонки, пойдёмте Сюндю слушать». Я думаю: я не пойду, я боюсь. Вечером, уже часов в одиннадцать – раньше не слышно, говорят. Не знаю, слышно или не слышно. Сначала он им рассказал: «Пошли, – говорит, – как-то девчонки Сюндю слушать, сели на коровью шкуру. А круг обвели, чтобы Сюндю их не забрал, а хвост оставили не обведённым. Сюндю пришёл, – говорит, – да хвост как схватил, пошёл их по деревне таскать!» «Ой-ой-ой! Я-то уж не пойду!» Никто и не пошёл, раз сначала настращал!.. А так говорили, что слышно, но я не знаю… На росстани ходили. Говорили, что слышалось: где свадьба, или где покойник, или что предвещает… Не знаю, что это.
Это до Рождества, сегодня – день Сюндю, а завтра – Рождество. Потом есть другой день Сюндю – сегодня день Сюндю, завтра Крещение. Так раньше говорили… Пекли, к приходу пекли блины. Я помню, мама испекла блины: Сюндю придет, надо блины испечь. А когда уходит, тогда пекли продолговатые пирожки, говорили: надо концы носков испечь для Сюндю перед уходом, а то ноги замерзнут, когда пойдет. Продолговатые пирожки! Их с пшеном или с горохом делали. Я помню, мама говорила: «Завтра надо для Сюндю концы носков испечь». А блины печёт, дак это вроде как придет, чтобы ноги не замерзли – портянки, портянки для Сюндю.
Мама все эти обычаи соблюдала: грязную воду в этом промежутке на улицу не выливали. Говорила: «Грязь из дома на улицу не носить!» Золу снимали, дак в сенях и держали. А грязную воду в хлев выливали. Нет, нет! Это я очень хорошо помню, мама наша очень строго это соблюдала, чтобы не выносили на улицу грязь во время земли Сюндю.
Собачка Сюндю лает
75
Enne Syndyy kuuneltih! Menin Syndyy kuundelemah Meccel"as, neicukkannu olles. Minul interesno, kunna miehel puutun. Menin kuundelemah Syndyy. Koiraine haukumah rubei te"ap"ai, Lahtesp"ai! Koiraizen sen cakkain: “Mid"a sin"a minul Lahtesp"ai haukumah rubeit! Min"a en tahto t"anne nizasto, Lahten curah!“ A h"amm"astyin!.. A yksikai vet’ t"anne puutuin, pravvan ozutti koiraine! Vai r"avskyy, vai r"avskyy! Riihen kynnyksel kuundelin. Yksin"ah k"avyin, huondeksel aijoi, kuni kai moatah.
Syndyy kuunellahgi l"ahtiel, k"avdih, k"avdih, ga ei pie menn"a – opasno on! Nouzou! Nouzou l"ahties! Villaine nouzou muzikku! Syndyy ei pie j"arvel kuunella. Riihen kynnyksel se ladno, ei muga varavuta. Dai tiesoaroil k"avv"ah toze, kus on "aijy dorogoa, l"aht"oy. Sit toze.
Syndy se nouzou gu heinysoatto l"ahties. Veis nouzou. Naverno vedehine gi on. A loadieteh gu heinysoatto.
Synnyl vai’Г oi pastetah. Ugos’aijah Syndyy. Pannah Jumaloilluo. Santah, tulou sy"om"ah, ga en tiije. Jumala tiet"ah! Enne kai opittih! A nyg"oi eigo tule Syndy, eigo tule ken t"anne. Vie varatah meidy, ei tulla.
Synnynmoan aigah soboa ei pesty, eigo lattieloi. Enne kai jo oldih pestyt.