Нашты́, нэ сыр мэк на́бут бутэды́р
Тэ на́ дэс го́жыма, коли́ бага́са;
Екх одова́, кон сыкавэ́ла, сыр,
Хай, ту сан ту, барьёла трэ слава́са.
Мэк тэ кэрэ́л э чёрори́ патри́н,
Нэ на тховэ́ла хоханэ́ лава́,
Да́саво муршыпэ́н чячё исы́н,
Ачела, кай на лэ́, шардо́ дова́.
Коли́ ж тут гудлыпна́са бишарэ́н,
Ками́ дова́, прилэ́са кошыбэ́н.
Сонэто 085
Мри Муза чиб рики́рла тэ ило́,
Сыр бутджинэ́ бага́на шарибэ́н;
Совнакунэ́ порэ́са зачиндло́,
Со лэ́нгэ сарэ́ музы куч скэдэ́н.
Лачё ило́, машки́р лаче лава́,
Вса на́барэ годя́са тут камэ́ла,
Тэ пал шука́р гиля́ екх адава́:
«Аи́-аи́!» — нэ пэ́скиро, додэ́ла.
Шарэ́на тут, тэ мэ: «Аи́-аи́!»,
Мэк лаворо́ дода́ва бутэды́р;
О камлыпэ́н илэ́са ґаздэи́,
Лава́ — палэ́, ило́ сы англэды́р.
Чюв э тими́н лавэ́нгэ, сыр пхурдэ́н,
Тэ мрэ илэ́скэ пало чячипэ́н.
Сонэто 086
Барэ́ пхакэ́нца лэ́скири гилы́
Тро гожыпэ́н лыя́ тэ дорэсэ́л,
Дова́ кэрэ́л годы́ мри лангалы́,
Вашэ гилы́ миро́ ило́ мэрэ́л.
На-манушы́тка ль лэс сыклякирдэ́?
Лэ́скрэ гиля́тыр сом, ґалёв, муло́.
Нашты́, соб на́жужэ дова́ кэрдэ́?
Кай мри гилы́? Дынэ́ ман якхало́?
Нат! На дова́ кхэри́тко, кон годы́
Додэ́ла лэ́скэ дрэ гиля́ раты́,
На лэ́са мири чиб зарикирды́,
Нанэ́ мри дукх пал адая́ буты́.
Коли́ дживэ́с дрэ лэ́скиро шэро́,
Ничи́ — ваш ма́нгэ, мэ сом чёроро́.
Сонэто 087
Дэвлэ́са! Э тими́н тыри́ буты́р,
Сыр ма́ндэ. Ту джинэ́с, мэ плэскирдём,
Нэ мри кисы́к[61] илэ́стыр тыкнэды́р,
Со ма́ндэ сыс, дрэ тутэ нашадём.
Сыр мангипна́са тут тэ рикира́в?
Кай мрэ кучипэна́ пал адалэ́?
Пал да́савьятэ мо́л саро́ тэ дав,
Паладава́ прэ во́ля сан палэ́.
Ту ма́нгэ дэ́сас, на́мишто гинэ́сас,
Или джинэ́сас на́мишто ту ман:
Фэды́р — саро́ палэ́ бы закэдэ́сас,
Ваш ма́нгэ зоралэ́с лачи́ ту сан.
Мири́ ту са́нас, акана́ — нанэ́,
Таґа́ри со́мас на́бут дро сунэ́.
Сонэто 088
Коли́, мро Кхам, ваш ма́нгэ замурдёса,
Чюрдэ́са про сабэ́н миро́ ило́,
Подрикира́ва тут мэ сарэ дёса,
Мэк тэ явэ́л чячюныпэ́н кошло́.
Мро кирныпэ́н фэды́р ваврэ́ндыр мэ
Ангил сарэ якхэ́ндэ откэра́ва,
Ваш тукэ мрэ доша́ гарадымэ́
Прэ тыри́ бари́ сла́ва парува́ва:
Ваш пэ́скэ ачява́ва екхоро́:
Миро́ ило́ камло́ мэ хаськира́ва,
Коли́ дукх дэ́ла васт мро пэ́скиро,
Со дорэстя́н — дуй мо́лы дорэса́ва.
Ками́ тут, ваш тыри́ холы́ — нанго́,
Соб тэ явэ́с ту чячюны́ — банго́.
Сонэто 089
Пхэ́н, хай, палэ́ екх дош ман чюрдэя́н,
Тэ хачкирдэ́с мэ тут подрикира́ва,
Коли́ б, хай, лангало́ сом, ту пхэндя́н,
Мэ заланга́ва, лав на выпхэна́ва.
На дя́кэ дукхано́, со ту скэрдя́н,
Соб сыр бы чячюнэ́с ман тэ чюрдэ́с,
Мэ кокоро́ скэра́ва, сыр камья́н,
Соб тукэ ман локхэ́с тэ ачявэ́с.
Дур рикира́впэ, тэ прэ чиб мири́
Тро
Со́бы пирда́л годы́ мри на́бари,
Со ман джинэ́сас, мэ тэ на́ пхэна́в.
Ваш тукэ и прэ ма́ндэ мэ ушта́ва:
Конэ́с ту на камэ́с, и мэ на ла́ва.
Сонэто 090
Ман на́дыкх, сыр камэ́с, коли́ камэ́с,
Кана́ о свэ́то мрэ бутя́ пхаги́рла,
Хаськи́рна бибахтя́ ман локхорэ́с,
Мэк тыро васт буты́р на дужаки́рла.
Коли́ пхэрдо́ дукха́са мро ило́,
Ту на́ мар дро думо́ ман, камлыпэ́н,
Сыр ячявэ́л э рат брышы́нд кало́,
Соб тэ кэрэ́л пал ма́ндэ жужыпэ́н.
Чюрдэ́са ман, нэ на палатуны́,
Коли́ киркипэна́ выпьена зор,
Ту чюрдэ ман екха́тыр, хоханы́,
Соб мэ екха́тыр ґалыём да хор:
Да киркипэ́н на зоралэ́с баро́,
Коли́ б тэ на́ ачявпэ битыро́.
Сонэто 091
Кон сы пхурэ́ папэ́ндыр пхутькирдо́,
Годя́тыр — екх, ловэ́ндыр — сы вави́р,
Кон — пирэ и́дя, мэк ёв паш-джидо́,
Пирэ джюклэ́ндэ, грэ́ндэ, сыр шуки́р.
Кэ пэ́скиро сы ка́жно припхандло́
Машки́р сарэ́ кучипэна́ саекх;
Пал ма́ндэ адава́ на сы пхэндло́,
Илэ́са мэ сом отдымэ́ ко екх:
Тро камлыпэ́н сарэ́стыр кучеды́р, –
Со па́пы? Со годы́? Ловэ́ додэ́!
Грая́ тэ и́дя — ма́нгэ тыкнэды́р
Сы тутыр, мэк сы бутэды́р шардэ́.
Закэ́дэ ма́ндыр ту саро́ тыро́,
Нэ со́са ж мэ ачя́впэ, чёроро́?
Сонэто 092
Сыр ту чёрэ́са ма́ндыр тут аври́,
Екха́тыр лэ́са джиибэ́н миро́:
На дурэды́р дрэ ма́ндэ рикири́,
Жыка́й дживэ́ла камлыпэ́н тыро́.
На трэ́би тэ дара́в: чёра́, дукха́
Сыр дорэсэ́на ман бибахталэ́с?
Джива́в, жыка́й дыкха́в тырэ́ якха́,
Дрэ ма́ндэ раинэ́са, сыр камэ́с.
Ту ман чюрдэ́са? Со мэ тэ кэра́в:
Мро джиибэ́н про тхав ту рикирэ́с,
Э бахт йэ хась екха́тыр мэ латха́в:
Кама́м тут — и мэра́ва бахталэ́с.
Нанэ́ бахт бидара́кири — илэ́са
Мэ на джино́м: ту ман на хохавэ́са?
Сонэто 093
Сыр тэ джива́в, коли́ ту парудя́н?[62]
Тэ хав хохаибэ́н? Куч сыкавэ́са
Якхэ́нца камлыпэ́н, нэ вави́р сан:
Дыкхи́ прэ ма́ндэ, кэ вави́р — илэ́са!
Тырэ́ якха́ про бал[63] на парудэ́,
Одо́й мэ на латхав вави́р патри́н:
Сыр бы якха́ э ладж на гарадэ́,
Ёнэ́ чивэ́н — на киркипэ́н, ягви́н.
О болыбэ́н адя́кэ тут скэрдя́:
Саекх про муй дживэ́ла гудлыпэ́н;
Тыри́ годы́ кирнэ́с ман хоходя́,
Нэ камлыпна́са трэ якха́ дыкхэ́н.
Пхаба́й дыя́ Ева́кэ — гожыпэ́н,
Катхы́р джювля́тэ сы начячипэ́н?
Сонэто 094
Яви́ холы́, ёнэ́ ла пририки́рна,
На сыкавэ́на зор дро пхэрдыпэ́н;
Сыр о бара́, ваврэ́н жэ крэнцаки́рна,
Тэрдэ́ про штэ́то дро шылалыпэ́н.
Бахт болыбна́стыр дорэсэ́н ёнэ́,
Пхувья́тыр лэ́нгэ — барвалыпэна́;
Савэ́ муя́ прэ лэ́ндэ райканэ́:
Сарэ́ рики́рна откэрдэ́ кана́.
Сы лынаи́тко цвэ́то ваш лына́й,
Ваш пэ́скэ со́? Ёв сы́го зашутёла.
Нэ сыр кирмо́ ячья́ лэ́скро хула́й, –
Чяр дылыны́ шукарэды́р дыксёла.
Яви́ шука́р, кон кэ́рла мэлалэ́с,