Одо́й, кай татыпна́са пхурдыя́,
Сы гро́бо вашо ма́с миро́ ґара́.
Нэ ґалыя́н: э рат мэк пашэды́р,
Кама́са екх ваврэ́с зоралэды́р.
Сонэто 074
Дава́ джиндло́: коли́ ухты́лна ман,
Ивья́ тэ выкина́впэ, закэдэ́н,
Мэ ачява́в ваш тукэ го́жыма,
Со выкхарэ́ла куч рипирибэ́н.
Коли́ одо́ дыкхэ́с — сыр бы саро́,
Со тукэ мрэ илэ́стыр бичядём:
Мэк пхув тэ лэ́л о масоро́ миро́,
Мро ди́, о паш фэды́р, тукэ дыём.
Со нашавэ́са ма́ндыр, ка́млори,
Кирмэ́ залэ́нпэ — миро паш вави́р,
Сыр на лыя́ чёрэ́скири чюри́: –
Дава́ пхувья́кро паш ту забисты́р.
Куч мо́л дова́, дро ди́ со гарадо́,
Дова́ саро́ — сы тукэ ачядо́.
Сонэто 075
Вашо ило́ — маро́ сан, сыр джива́в,
Сыр вашэ пхув шуки́ брышы́нд явья́,
Ваш тыри́ бахт киркипэна́ мэ ха́в,
Сыр барвало́ саво, дара́в ивья́.
Дыкх — пхутькирдо́, сави́ бахт ваш амэ́нгэ!
Дыкх — трашано́ свэто́стыр: сы о чёр.
Кама́м тэ сыкава́в тут манушэ́нгэ,
Кама́м тэ гарава́в якхэ́ндыр хор.
Илэ́скэ дэ́са свэ́нко барвало́,
Нанэ́ чяло́, коли́ б тут тэ дыкха́в;
Коли́ ж на дорэсэ́ла бахт ило́,
Дара́в, буты́р, сыр ма́ндэ, нашава́в.
Тэ ка́жно парудо́ дывэ́с миро́:
Дыкх — барвало́ сом, дыкх — сом чёроро́.
Сонэто 076
Палсо́ мри глос пхарэ́с тэ парува́в,
Паруибна́стыр сом дура́л тэрдо́?
Палсо́ мро дром пхарэ́с тэ рискира́в,
Ко куч подгэибэ́н, нэвэ́с стходо́?
Палсо́ адава́ са́мо вса бага́в,
Якха́ прэ ада са́мо рикири́,
Со ка́жно лав сыр бы кхарэ́л мро
Катхы́р ёнэ́, кари́к — вса ракири́, —
Пал тутэ, камлыпэ́н гудло́, бага́в.
Ваш тукэ, мри камлы́, гиля́, савэ́,
Соб тут тэ урьява́в фэды́р дро лав,
Лав пурано́ дрэ и́дя дав нэвэ́:
Сыр дывэсэ́ о кхам нэво́ пхурьёла,
Мро камлыпэ́н про дром джиндло́ рисёла.
Сонэто 077
О го́жыма тыро́ настя́, — дыкхэ́с, –
Сыр куч дывэ́с пона́бут хасия́;
Сыр гаравэ́л о лыл годы́ миштэ́с,
Соб ёй кэ ту дрэ лэ́стэ рисия́.
Про муй о бры́нды дро тыро́ трюмо́[58]
На гаравэ́н тыро́ рипирибэ́н;
Бэрша́, со ачядэ́ пало́ думо́,
Дром сыкавэ́н ко вечно джиибэ́н.
Со ту рипирибна́стыр нашавэ́с,
Дрэ да лыла́ гара́в, соб ту латхья́н
Чявэ́н, савэ́н забистырдя́н локхэ́с,
Тэ акана́ илэ́са ґалыя́н.
Вса ж дэ́ла адава́ кирки́ годы́,
Со дрэ лыла́ про веки[59] ачяды́.
Сонэто 078
Мирья́ Муза́, бут мо́лы тут кхардём,
Ту дэ́сас да́сави мри зор бари́,
Со бутджинэ́ рисинэ́ про мро дром,
Чивэ́н гиля́ тэлэ́ паты́в тыри́.
Кэ ту и бичиба́кро забага́ла,
О бишэрэ́скро пхакорья́ латхэ́ла,
Конэ́стэ сыс — фэды́р ёв заурня́ла,
Кон го́жо сы — дрэва́н шука́р ячела.
Сом пхутькирдо́: бут мо́л лава́ мирэ́!
Нэ тутыр яг илэ́скири явья́,
Фэды́р паш тутэ мэк бага́н ваврэ́,
Дрэ лэ́ндэ тыри сла́ва бария́.
Саекх, гилы́ мири́, учес шэро́
Ґаздэ́с миро́ ту бигодя́киро.
Сонэто 079
Жыка́й мэ тутыр мири зор мангьём,
Тыро́ шукарипэ́н сыс дрэ гилы́,
Нэ акана́ мри глос мэ нашадём,
Мри Муза насвалы́ сыс дур гэи́.
Пал го́жыма тыро́ уса́ бага́в,
Вави́р кэрэ́л фэды́р, мэ ґалыём,
Нэ со пал тутэ дрэ гилы́ пхэна́в,
Тутыр чёра́в, соб тукэ отдыём:
Лэём дро длуго и чёрдём лава́,
Тырэ́ шукарипна́са сыкадэ́,
Тэ тукэ ж да́ва лэн пал адава́,
Со тутыр сыс ада лава́ чёрдэ́.
Ивья́ ман пал мирэ́ гиля́ шарэ́са,
Со тутыр мэ лыём, — одо кинэ́са.
Сонэто 080
Пал тутэ мри гилы́ зор нашавэ́ла,
Рипири́, со вави́р фэды́р дро лав:
Бари́ годы́ тэ зор ёв сыкавэ́ла, –
Тэ чиб мири́ — спхандлы́. Сыр тэ кхара́в
Шукарипэ́н тыро́? — Паны́ баро́:
Тыкнэ́, пхарэ́ ли ба́рки — рикирэ́ла,
Ничи́ сы ангил лэ́скро мро «чяро́», –
Пирда́л тро лачипэ́н саекх дживэ́ла.
Тро васт ковло́ рики́рла ман опра́л,
Ёв кэ́рла дром пир тутэ, кай камэ́л,
Сыр — пхагирдо́ — дав, чёроро́, муя́л,
Ёв учипна́стыр лэ́ла тэ дыкхэ́л:
Мэк ёв опрэ́, мэ — чюрдыно́ аври́,
Кама́м, сыр камлыпэ́н сыс хась мири́.
Сонэто 081
Мэ ль ачява́в про гро́бо тыро
Или ту ман дро гро́бо удыкхэ́са,
Мэк дрэ сарэ́ годя́ тэ хасёва́в,
Ту адатхы́р про веки ачявэ́са.
Тро
Мэ екх рипирибэ́н на ачява́ва,
Ман лэ́ла пхув, сыр сарэ́ манушэ́н,
Тут дрэ якха́ джидэ́ мэ згарава́ва.
Дрэ мрэ гиля́ ту лэ́са тэ дживэ́с,
Якха́ чявэ́нгирэ тут удыкхэ́н,
Высыкляки́рна тут чиба́ миштэ́с,
Пиридживэ́с амэ́н сарэджинэ́н.
Джиды́ сан дрэ лава́ — мири́ гилы́
Ваш тукэ сы адя́кэ зоралы́.
Сонэто 082
Прэ бахт, нанэ́ мри Муза три ромны́,
Ничи́, мэк мрэ лава́ ту на шарэ́са,
Коли́ мири́ гилы́ на шукарны́, –
Ту да́савья латхэ́са, кай камэ́са.
Годя́са, сыр и пэ́са, сан шуки́р,
Латхэ́са дро мро лав чёрорипэ́н,
Ма́нгэс, соб тэ рода́в лава́ фэды́р,
Тэ сыкава́в екха́тыр гожыпэ́н.
Кэра́в адя́кэ: нэ коли́ ваврэ́
Вса дорэсэ́н дрэ на́ртыма[60] учё,
Ґалёса: дрэ чяче лава́ мирэ́
(Дава́ мо́л бут) сы мро ило́ чячё.
Мэк сыкавэ́н ваврэ́ патри́н фэды́р.
Со тукэ трэ́би? — О рат лолэды́р?
Сонэто 083
На трэ́би тукэ макхипэ́н, патя́в,
Тэ на дыкхтём прэ тутэ николи́,
Шукарэды́р сарэ́стыр да латха́в,
Со ковлыпэ́н кэрэ́ла дрэ гилы́.
Паладава́ лава́ мэ зрикирдём,
Соб ту пэс кокори́ сыкадэя́н,
Сыр дывэсэ́стыр упрэды́р тро дром,
Ивья́ шарэ́на тут, соб бария́н.
Сыр миро грэ́хо вытходя́н дова,
Со биглося́киро мро шарибэ́н;
Сыр тутыр тэлэды́р мирэ́ лава́,
Ваврэ́ ж кэрэ́н паты́в, сыр умарэ́н.
Ка́жно три якх буты́р дэл джиибэ́н,
Сыр дуй тырэ́ поэ́ты накхувэ́н.
Сонэто 084
Нико́н — саро́! Кон выпхэндя́ буты́р:
Хай, ту сан ту, гиля́са ракири́,
Дро миштыпэ́н ада́савья шуки́р,
Сыр тут, дрэ дар ваш пэ́скэ рикири́?