Соль

Хазяінаў (весела рагоча). Арыгінальны ты ў нас старшыня. І мужыку молішся, і ў Гіпакрата веруеш…

Іван. Ну, а ты хоць у што-небудзь веруеш?

Хазяінаў. У прамфінплан, паважаны, у прамфінплан я верую. І ў святы запавет: хутчэй, больш і дзешавей.

Іван. Не будзе нам славы на вечныя часы, калі мы так бяздарна будзем весці сваю справу. Не будзе…

Хазяінаў. Зараз табе будзе такі Гіпакрат, што сваіх не пазнаеш…

Уваходзіць Ганна. У руках бутэлька гарэлкі.

Вось гэта дзела: зяць на парог — цешча за бутэльку. Бадай што, гульнём…

Ганна (з-за шырмы). Гуляй, мамо, гуляй, тату, развярнулі свінні хату.

Хазяінаў. А мамаша ўсё прытчамі сыпле…

Прыбягае ўсхваляваны Шашаль.

Шашаль (мітусліва). Ілья Міхалыч, яны, здаецца, ляцяць!!! Вітаю вас, Іван Ігнатыч! Вось так, ляцяць. А куды дзенешся?

Іван. Хто ляціць?

Шашаль (здзіўлена). Як хто?! Ці вы жартуеце?

Хазяінаў. Нам Гіпакрат перашкодзіў. Далажы кіраўніцтву.

Шашаль. Сяджу, значыцца, мазгую — а куды дзенешся, — раптам так, маўляў, і так, у апарата памочнік генеральнага дырэктара Шашаль. А ён: на сувязі верталёт Фёдара Максімавіча. На сувязі верталёт Фёдара Максімавіча… Маць часная!.. А куды дзенешся?

Хазяінаў. Карацей, ён зараз будзе тут. Я толькі зразумець не магу, якім чынам наш папаша на борт верталёта зацясаўся.

Выходзіць з-за шырмы Ганна.

Ганна. Гэта я табе, зяцёк, пасля скажу, калі сам не здагадаешся.

Чуваць рокат верталёта. Усе, апрача Ганны, выходзяць з хаты. Шашаль вяртаецца і хапае са століка, што стаіць пад галерэяй партрэтаў, букет васількоў. Ганна забірае ў яго кветкі і ставіць зноў у вазу.

Шашаль. Міленькая мая, гэта ж Фёдар Максімыч!!!

Ганна. Таму і не мітусіся.

Шашаль. Фёдар Максімыч, разумееце?!

Ганна. І не хадзі ты ходырам перад нашым Хвёдарам.

Шашаль. Як вы сказалі?..

Ганна. Прывыклі, сказала, чужымі кветкамі сваю сцежку высцілаць.

Шашаль. Кашмар!!! (Выбягае.)

Ганна ідзе за шырму. Чуваць голас Ігната: «Заходзьце смялей, заходзьце». Уваходзяць Фёдар Максімавіч, Xазяінаў, Шашаль, Арына, Іван, Ігнат. Увагу Фёдара Максімавіча прыцягвае галерэя фотаздымкаў.

Фёдар (Ігнату). Які ж ты малайчына, камандзір. Тут жа амаль увесь першы атрад! Як табе ўдалося?! (Разглядае здымкі.)

Ігнат. З жывымі перапісваюся, а хто не жывы, у тых дзеці, сваякі засталіся. А ў гэтых (паказвае на рамачкі без фотаздымкаў) нікога і нічога не засталося — нашы ў асноўным, з Крывічоў. (Паказвае на фотаздымак з дзецьмі.) А вось гэтых малявак, бадай што, не прызнаеш?

Фёдар (разглядае здымак). Гэтых?.. Гэтых не.

Ігнат. Тыя самыя сіроткі, у якіх немцы кроў для салдатні бралі. А вось гэты лапавухі — цяперашні генеральны дырэктар будзе. (Ківае на Хазяінава.)

Шашаль. Неверагодна! (Фатаграфуе Фёдара Максімавіча і Хазяінава.) Ігнат Кірылавіч, адхініцеся, вы перашкаджаеце…

Ігнат. А вось гэта склязнё — Зінка Мухіна — акадэмік па цяперашнім часе. Дачка ўзводнага Тараса Мухіна. Шкада — не прыехала.

Фёдар. Не бядуй, я табе з ёю сустрэчу наладжу.

Ігнат. Без цябе яна мне не ў модзе. А цяпер глянь сюды. (Пераходзіць да здымка трох жанчын.)

Фёдар (здзіўлена і ўзрушана). Мама?! Гэта ж мая мама!..

Ігнат. Яна. А па баках жонкі мае — першая і другая.

Фёдар. Я ніколі не бачыў гэтага здымка…

Ігнат. Мы табе перазнімем.

Фёдар Максімавіч доўга глядзіць на фотаздымак, неўзаметку змахвае слязу. Шашаль заўважае гэта і цікуе, каб зрабіць здымак, але Ігнат бярэ яго пад руку і адводзіць убок.

Шашаль. У чым справа?

Ігнат. Як цябе завуць?

Шашаль. Шашаль… Памочнік, так сказаць, пры вашым зяці… А куды дзенешся?..

Ігнат. Тое, што ты Шашаль пры зяці — многія ведаюць. Завуць як?..

Шашаль. Дапусцім, Ізяслаў Ізяславіч.

Ігнат (амаль на вуха). Ізяслаў Ізяславіч, даражэнькі, мы вайну выйгралі. Дасць бог і надалей без памочнікаў абыдземся…

Шашаль. Вы так фармулюеце, што нібыта я супраць…

Ігнат. Як жа ты можаш быць супраць? Ты, Ізяслаў Ізяславіч, будзь «за», але не блытайся пад нагамі.

Шашаль. Гэтым кадрам цаны не будзе…