Срэх кистэлээ

Ыбыс-ыарахан ааны хара сорунан аан, биирдэ им балайга баар буола тсптэ. Хотон ньиксик сыта саба биэрбитэ. Суох, Костик куттаммат. Бтн биэс саастаах кии харааттан куттана сылдьыа дуо? Ханна эрэ тыастаахтык ынах тыынара, муннукка туох эрэ махайара. Уол илиитин иннин диэки ууммутунан, ийэтин улахан холуоатын ханаабаа хаалларан кэбиэ сыа-сыа, ол диэки барбыта.

Уп-улахан харахтаах маан ньирэй ырыган атахтарыгар ктэнэн салалыы турара. Сииктээх муннунан тбэиэх лйэн баран, уйуттуммакка умса баран тсптэ. Уолчаан кыракый срэин дьикти иэйии хам туппута, бэйэтиттэн млт, нарыны аыныах, кмскэиэх санаа, бэйэтигэр да биллибэтинэн, аан бастаан кинини толорбута…

Онтон ыла Оокко – Костик киэнэ. Аатын булуу уустуга суох этэ: «Мин киим Оокко курдук бухатыыр буолуо!». «Мин киим…». Оттон тртээх балта Катюшка киэнэ – былырыын трбт Хаарчаана. Кини диэн убайыгар эрэ ымсыыран баайданар-дуолланар буолуохтаах. Оолор ньирэйдэрин олус таптыыллар, килиэбинэн хатаалыы, имэрийэ-томоруйа сылдьаллар, сырсыакалаа оонньууллар.

* * *

Бу билигин Ооккото соотоун тымныыга баайыллан турар. «Маамаа этиэххэ» диэн санаа клмнээтин кытта дьиэтин диэки срдэ.

– Бу уол эмиэ тб сыгынньах срэ сылдьар! – ийэтэ м крстэ.

– Маама, ити тоо Ооккону соотохтуу баайдыгыт? Тоуо дии. Паапа умнан кэбиспит дуо?

– Умнан, умнан. ыллыый, билигин эиги эбэлээххэ оонньуу бараары, сп дуо?

– Оттон уруокпун хаан ааабын?

– Киээ, киээ, кэлэн баран, – ийэтэ туохтан эрэ хомойбут крнээх, туора крн олорор. Костик тугу эрэ ыйытыах курдук гынан иэн, аралдьыйан хаалла.

Онтон балтын кытта эбэлээхтэригэр бардылар. Эбээ минньигэс алаадьытын соо сылдьан сиэн-ааан, тасты бырааттара Андрейканы кытта оонньоон-крлээн, кн билбэккэ аардылар. Хараарыыта убай Миисэ дьиэлэригэр илдьэттээн биэрдэ.

Арай дьиэлэрэ ип-итии гына оттуллубут, ооххо кс буан будулуйа турар. Буспут эт минньигэс сыта дьиэ иин толорбут. Хаас диэки салапааа сууйуллубут ынах иэ тэлгэммит. Ийэлэрэ остуолга хаан кута турар.

– Хайа, ыллыыйдар, кэллигит дуо? Чэ сыгынньахтаны. Убаай Миисэ аалла дуо? Эбээ тугу гына олорор?

– Эбээ буоллаына, иистэнэй. Андйейкаа этэйбэс тигэй. Онтон миэхэ тигиэх буоллаа, – Катюшка чааарар. Кэм да кииргии оустаа.

– Маамуо, бу хантан бачча элбэх эт уонна хаан ыллыгыт? Хонооойдоох бэристилэр дуо? – диэн Костик оох диэки баран, р сыа-сыа ыйытта.

– Чэ-чэ, бу да оону, доор! Онон-манан кииримэ-тахсыма, бу кии солото суоар. Бар, уруоккун аах!

Костик с киирбэх остуолга кумааыларын тэлгэтэн, уруогун ааан барда. Катюшка саалаа киирэн, оонньуур муннукка куукулаларын мттн, эмиэ да ымманыйан, оонньоон айдаарда.

Костик уруок ааар: «УУС. САА. МАС. ААС. СУУ. УУ. УУС СААТА….». Букубаарын син ааан бтэрдэ. Онтон ахсааныгар киирдэ. «скэ эбэбит иккини…». Хаастарын трдэиннэрэн олорон, уруучукатын кирэ-кирэ, ааар илиитин саратан, суоттуур. «Биэс. Биэстэн биири крэтэбит… с. Венера Ивановна хайаан да бэйэит суоттаары диэбитэ ээ. Иккигэ эбэбит трд… Аа, аыс буолар эбит. Хата, бгн хаан сиэхпиит…».

Хантан эрэ аалара кэллэ.

«Эн тоо илиигин сууммакка аыыгын? Маама итинник диэн йэтэй дуо? Ээ? Ыл, тоо, тоо!.. Айакуу! Ыый-ыый… Чэ. Итиэннэ билэй буолаай, сп дуо? Сп-сп. Маама, аны хаан да гыныам суоа! Ыы, оом барахсан, чэ, маладьыас…» – н хостон Катюшка саата айманар.

Костик э тыынар уонна эмиэ тэтэрээтигэр бк тэр. «Алтаттан крэтэбит . Буолар… буолар – с. Биэскэ эбэбит … Уу, тоо ыараханай!».

– Катюшка, калькуляторбын ханна гынны? Манна сыппыта дии, булан биэр!

– Олох да мин ылбатаым! Остуолга сыппыта дии! – Катюшка эппиэтэ бэлэм.

Остуолга ыыллыбыт кумааылар трэ хаыллаллар. Киэ айдаан тардыллар. Тиээр, дьыбаан анныттан булуллан, куоскаларын оото балыллар. Костик уон таынан эбэри билбэт буоллаына, калькуляторынан хайдах туттары баас сатыыр. Компьютерынан оонньууга кылааын оолорун ырааынан хааллартыыр.

Аалара кэлэн, саалаа телевизор холбоото. Уолчаан кыаллан суоттуу сатыыр да, аралдьыйан хаалар. «И нежная бархатная пена… Камей-натюрель… и идеальная поверхность Лок-эвэй… Чэ байы кнтк туттан олойдубут эрэ! Билигин уйуокпутун саалыыбыт… Ментос – свежее решение! Мэниктээмэ! Оолоой, мин тугу эйэ кэпсиэм… Тайд – чистота, чисто – Тайд…».

Барыта булкуллар. Тиээр Костик сылайар, ситэри суоттаабакка, оскуола аан ньиргийэн олорор балтыгар оонньуу барар. Биирдэстэрэ учуутал, биирдэстэрэ дириэктэр буолан бэркэ оонньоотулар. Онтон сасыа оонньоон иирдьэнэн-таырдьанан сырсыакалаан ийэлэриттэн млннлэр.

Костик клээ то отон ыла таыста. Отоо сгэй, крчэх кутан баран, «мороженай» дии-дии балтынаан сблээн сиэччилэр. Клэ муннугар туох эрэ р сытарын крн аарда. Бастаан кыаммата, онтон дьиктиргээн, йн крн баран, отоннооун эрэ, туохтааын барытын умнан, дьиээ срэн киирдэ. Кн хоторо турар ийэтин иннигэр тиийэн хорус гынна.

– Тыый, бу туох буоллу, нохоо? Таырдьа мээнэ сыгынньах тахсыма диэн эппэтэим дуо?

Туох эрэ кытаанах кэлэн кмэйигэр турарга дылы гынна, ону ыйыста сатыы туран, хараын уута сарт тстэ.

– Маама… Ооккону… эиги дуо? Итиннэ… дуо?!!

– ыллыый, бээ, тохтоо. Хайдах…