Читаем Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы полностью

Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Электрычная плáта (circuit card) — здымная плата з ізаляцыйнага матэрыялу, на якой размешчаны кампаненты электроннай схемы. Лёгка ўстаўляюцца ў кампутар і дастаюцца з яго.

Электрычная схéма, лінія, кáнал (circuit) — з тэхнічнага пункту гледжання: гэта любая схема, па якой можа праходзіць электрычны ток. Камбінацыя ўзаемазвязаных электрычных кампанентаў, аб’яднаных для выканання канкрэтнай задачы.

Элéмент (element) — складовая частка зменнай; любы аб’ект, які можа быць апісаны як аўтаномны кампанент нейкага набору звестак. Непадзельная адзінка мноства.

Элемéнт звестак (data element, data item) — элементарная паймянованая адзінка інфармацыі (напрыклад поле), утрымлівае атрыбуты свайго апісання (памер, тып).

Элемéнт масіву (array element) — значэнне звестак, якія ўваходзяць у склад масіву як структурная адзінка. Складовая частка масіву, акрэсленая імем і індэксамі; зменная з індэксамі.

Эмулятар (emulator) — праграма, якая дазваляе кампутару альбо мікрапрацэсару выконваць эмуляцыю.

Эмуляцыя (emulation) — імітацыя функцыянавання ўсёй ці часткі адной сістэмы сродкамі іншай сістэмы без страты функцыйных магчымасцяў ці скажэння атрыманых вынікаў.

Энергазалéжная пáмяць (volatile memory) — памяць, змесціва якой разбураецца пры зняцці сілкавання.

Энэрганезалéжная пáмяць (nonvolatile memory альбо permanent memory) — любая памяць, якая захоўвае сваё змесціва пасля выключэння сілкавання.

Эрганóміка (ergonomics) — навуковая дысцыпліна, якая вывучае праблемы ўзаемадзеяння і прыстасавання машыны і чалавека. Мэта эрганомікі — забяспечыць камфорт, эфектыўнасць і бяспеку прадметаў рабочага асяродздзя. Задача эрганомікі — выяўленне сапраўдных магчымасцяў чалавека і машыны і рацыянальнае размеркаванне функцый у сістэме чалавек–машына.

Эталóн (benchmark) — пункт апоры, ад якога пачынаюцца вымярэнні.

Эталóнны тэст (benchmark) — кароткая праграма для тэставання праграм альбо абсталявання.

Эўрыстычны (heuristic) — пры навучанні: заснаваны на вопыце, пераважна, як вынік, метадам пробаў і памылак, гэтак званае развязанне задачы з выкарыстаннем працэдуры саманавучання. Метад альбо алгарытм выпрацоўкі правільнага рашэння задачы праграмавання з дапамогай нефармалізаваных альбо саманавучальных методык. Спачатку распрацоўваецца эўрыстычны метад рашэння задачы, а затым праводзіцца яе ўдасканаленне.

Ю

Юльянскі каляндáр (Julian calendar) — каляндар, уведзены рымскім імператарам Юліям Цэзарам у 46 г. да н.э. замест месяцовага календара. Быў уведзены высакóсны год праз кожныя чатыры гады. Папам рымскім Грыгорыем ХІІІ быў заменены ў Эўропе ў 1582 г. Грыгарыянскім календаром.

Я

Ядрó (kernel) — аснова АС, менавіта тая яе частка, якая кіруе памяццю, аперацыямі з файламі і перыферыйнымі прыладамі, адсочвае час і дату, запускае прыкладныя праграмы і размяркоўвае рэсурсы сістэмы.

Ядрó бяспéкі (security kernel) — ядро бяспекі аперацыйнай сістэмы, абароненае ад несанкцыяванага выкарыстання. Гл. ядро.

Ядрó прагрáмы (core program) — гл. рэзідэнтная праграма.

Яркасць (brightness) — успрымальная характарыстыка выпраменьвання альбо аб’екта. Яркасць — змесціва белага колеру ў гэтым колеры: 0% адпавядае чорнаму колеру, а 100% — беламу.

Ярлык (shortcut) — невялікі файл, які ўказвае на другі аб’ект (файл, праграму, каталог) значна большага памеру і які размешчаны ў другім месцы (на другім дыску, на другім кампутары). З дапамогай ярлыка можна хутка адчыніць аб’ект, на які ён ўказвае.

Ячэйка 1. (cell) — у таблічных працэсарах: адрасаваны абсяг аператыўнай памяці, якая акрэслена перасячэннем слупка і радка электроннай табліцы. Кожная ячэйка мае свой унікальны адрас. 2. (location, cell) — мінімальны абсяг памяці, які магчыма адрасаваць.

Ячэйка пáмяці (storage location) — мінімальны адрасавальны абсяг памяці для захоўвання асобнага элемента звестак (машыннага слова альбо яго часткі); мінімальны абсяг памяці, які магчыма адрасаваць.

Ячэйка сімвала (character cell) — прамавуглавы блок пікселяў, якія ўтвараюць абсяг адлюстравання сімвала на экране.

Ячэйка двайкóвая (binary cell) — двайковы элемент; элемент памяці для запамінання адной двайковай лічбы.

Ячэйка рабóчая (working cell) — ячэйка асноўнай памяці для размяшчэння прамежкавых звестак прыкладной праграмай.

Ячэйка магнітнай стýжкі (magnetic cell) — элемент памяці, у якім інфармацыя прадстаўляецца двума супрацьлеглымі станамі намагнічанасці, і які здольны запомніць інфармацыю і забяспечыць яе счытванне.

Ячэйка абарóненая (protected location) — ячэйка памяці для спецыяльных мэтаў. У яе інфармацыя запісваецца толькі пасля праверкі дапушчальнасці запісу.