Токол

– Жакпаса койсун, – Сырттан Сагынбек кирди:

– Турдукан, Тураттар Фрунзеге кетип калыптыр!

– Качан?

– Азыр эле тигил Садык айтты, автобуска тшкнн крптр.

– Жинди болушкан го, аны жанагы слдргн шмшг азгырды да.

– Кой Турдукан, уул-келинге мындай кылба, здн андан башка бала болбосо, бир балады кыйнап койбо, – деп Салкын туруп кетмек болуп сыртка чыкты, Турдукан мисирээ турган ордунда катты. Ошентип ал кн Сагынбек райондогу аэропорттон самолетко ктрлп калганда уулу менен келинин алып калды, Турат болбой кгрд, бирок ага ата болбоду, кеч кгмд аларды йн алып келди. Балким ошондо шаарга кетип калышса тирчилик кылып, эптеп жашап жр беришмек беле ким билет, кайра келгенине кубанбай Турдукан эми кз крн эле асыла баштады.

– Сен менин баламды тентитип каякка азгырып жнд ыя, ал сен эмес тарбиялуу бала, сага ата-эне жакшыраак тарбия бербептир да!

– Турдукан болбодубу эми, – Сагынбек ачуулу карады.

– Ушу сен келгени йбздн ырк кетти, сен чн уруш болот.

– Апа, мени бала катары крбс ачыгыды айт да, Жамийлада эмне кн? – деди Турат, Жамийла ыйлагандан башка н катпады.

– Кнсб, анын кнс ар кимден боозуп сенин башыды айлантып отурганы, сен ма баш ошого ишенип келесоо болуп отурасы.

– Сен кандай аялсы деги, дагы бир жолу сйлс сени менен мен ажырашамын, – деди Сагынбек ачуулу.

– Мейли ажыраш, бир кызалактын айынан тркнм кетир! – деп сз бербей ажылдаганда Турат сыртка чыгып кетти, анын эмнеге чыкканын эч кимиси деле баамдаган жок, Жамийла з блмсн кирсе дагы артынан кирип сйлй берди эле ал дагы сыртка чыкты, ары карап, бери карап Туратты таппады, анын оюна жамандык келбеди, тн бир оокумда тшгн кирип жатып алды. Туратты досторуна кеткен экен деп ойлоду ал, та эрте катуу уктап калган экен:

– Тур, Турат кайда кетти? – деп Турдукан бир тепкенде чоочуп бакырып тура калды.

– Апа-а!

– Ападан айлан, – Турат кана?

– Билбейм, кечинде чыккан бойдон…

– Билмексен болбой таап кел!

– Кайдан табам? – Кийине ордунан турду, анын дагы муундары калтырап жыгылганы турду, ошол убакта сырттан Сагынбектин боздогон н угулду.

– Оо жаратка-ан, бул эмне деген шумдугу эле, каралдым ай, жалгызым а-ай! – дегенин угуп Турдукан жгрп чыкты, анын артынан Жамийла эптеп басып бара жатып босогого жеткенде Сагынбектин Тураттын жансыз денесин ктрп келе жатканын бир билет, ошол бойдон кечке маал эсине келди. Апасы Тоту мадайында отуруптур. Ал кзн ачып эле:

– Апа, Турат келдиби? – деди алсыз.

– Кызым, шору каткырым ай, аны куураптыр го? – дегенде чачтары саксая туруп алып сыртты кздй жгрд:

– Турат, Турат кайда жрт, менден качпачы Турат! – деп чыгып келе жатканда алда качан й тигип лкт жайына алып жаткырып коюп боздоп ыйлап отурган Сагынбек менен башкалар жардана карап калышты, артынан чыккан Тоту кызын кучактап башына жоолук салды:

– Эсие кел кызым, Турат эми жок, ал муунуп алыптыр!

– Аа-ай! – деген Жамийла кайра эсин жоготуп койду, боз йдн чыга калып Турдукан:

– Кзм крстпй жоготкулачы, кара жолтойдун айынан баламдан айрылдым, – дегенде Сагынбек басып келди:

– Кир азыр, ал эмес сен лтрд баланы, кечээ алып келбей койсом болмок экен, аялы бар эркектин башында аялы турушу керек, боюнда барын дагы жарыя кылабыз, – деди акырын. Турдукан буркурап ыйлап кайра йг кирди, каргап шилеп жатты, эртеси эле Туратты жайына коюшту, андан со Турдукандын каргап шилегенинен улам Жамийланы ата-энеси алып кетти.

– Балам, барса барып тур, уулумдан калган туяк кызбы, уулбу бизге аман-эсен трп берсе болду, тагдыр экен, айла жок, – деп Сагынбек кз жашын клдт узатып кала берди. Жамийла кпт барып зн келди, кыркын бергенде аны абысындары келип алып кетти, Сагынбек жнткн эле. Турдукан баласынан кийин ар кайсыны сйлп зн билбей калды, Сагынбек кайгыдан тшкк жатып калган, бул кыйын оор тагдырга туш келген адам ким болсо дагы ктр алмак эмес эле…

Жети айдан кийин Жамийла кыз трд, Сагынбекке сйнч жиберишти, бирок трттн кийин ооло албай Жамийла дагы оо дйн кетти. Калы эл кайгылуу окуяны кеп кылып жатты, Турдукан эч ким менен иши жок эле знч сйлп, клп кээде басып кетип калганда тркн алып кетти, жалгыз сидиси бар болчу. Сагынбек сйнчг бир тай берип:

– Менин дагы крр кнм аз калды окшойт, уулум крбй кеткен перзентти мага алып келип крстсн, атын зм коеюн, – деди онтолоп.

– Макул аке, – деп келген бала барып айтты эле Жолдоштун кич кызы Замира ктрп келип крсткнд наристени чекесинен п:

– Мадайы жарык кыз бол айланайын, мр узун болсун, – деп Замиранын колуна кагаз карматты, – Бул документ кызым, артыбызда кыз болсо дагы туяк калды, ушунусуна шгр, бул й-жай, короодогу малдын баары кызыма калсын деген кат, бекем катып ал дагы мага жибер, – деди.

– Макул, кете берелиби?