Трава і камень

каб праз века гроба

усіх вас

бачыць я мог.

1978

ПСАЛОМ ДОМУ

Па сцежцы, што вядзе дамоў,

парог балюча прыбягае,

да сэрца туліцца,— пагладзь хоць,—

імя тваіх зямлі і дому.

А з вокан, многа дзе вачэй,

на сон твой ціха налягае

знаёмы твар зямлі і дому,

агню, вады спрадвечных святасць.

I цёплай пысаю жыцця

гасцінны стол вячэрай дыша.

У першародстве ў сэрцы зліты

імя тваіх зямлі і дому.

I болей, чым магу я, веру!

1978

ПАХАВАННЕ

Двор успамінаў засланяе цень.

Каму і на каго цябе пакіну?

На кім самкну абапал шыі рукі?

Дзіця зямлі ўбягае ў гэты свет,

як з лугу, вышчыпнуўшы ў ім званочак,

і ўсё, праменячыся, звоніць, звоніць.

Збяры яго, наш свет, з любві і працы —

і ўбачыш: людзі ж там. Чаму ў жалобе

яны з такою цяжкасцю выносяць

з быцця у небыццё сваю паклажу?

Ёсць недзе сэнс, камусьці так патрэбна.

Схіляецца над дзіцем ціха радасць,

і вусны, лоб пацалаваўшы, шэпчуць:

апроч зямлі ёсць і бясхмар’е неба,

куды імкнуцца з вечнай песняй птушка

і чалавек з акрыленаю марай.

1978

***

Са сцірты, як з крыл аблокаў,

ахапіць дасяжна воку

ўсё па самай крайняй мерцы —

ад стала да слоў ад сэрца.

Дзьмуць вятры, а спіны ў поце

на гары ў такой рабоце.

Сып, жаўрук, свой спеў з вышыняў,

як расу нябёс, за шыю.

I калі не хмарыць зрання,

стуль відно і да прызнання:

хтосьці там, дзе зжата ніва,

быццам кветку, беражліва

чалавека ўзняў. Далёка —

а, здаецца, ўзняў высока.

1978

***

То аддалялася, то зноў навісла...

I я гатоў бы сам абняць

квітнення разгайданую вяршыню.

Прашу цябе, грудочак дабраты,

расчуль мяне да ўздыху, спазмы ў горле,

да дрыжыкаў лістка мяне праймі!

Сашчэру зубы, выцерплю ўвесь боль,

бо знаю: ён жа мой і боль, і клопат.

Падтрымка міру — гэта груз гары,

але пасільны кожнаму, каб несці.

Ёсць шчасце міласэрнасці — не зможаш

падаць руку, нямым вярнуць дар мовы.

Але чаму засмужана ў трывозе

ўся гэта прыгажосць? Няўжо часова?..

У кроне росквіту два розных птахі —

Залюбавацца б, а на сэрцы цяжка.

1978

КАІН

Ноч беспрасветная, і ўсё ж

яна не хлус. Беспамылкова

пакажа з мірыядаў зор

яго адзіную і строга

спытае: дзе ж цяпер твой брат?

Ён адчуваў твае абдымкі

перад скананнем? Ну, кажы!

Каб мне дастаць яго — далёка.

Каб адштурхнуць — занадта блізка.

Ён неадхільны і прыгожы,

мой брат, сваёй бязмоўнай смерцю.

1978

ТРЫПЦІХ

1. РАНІЦА З ВАДОЙ

Пра радасць жыць крычыць світальна ранак.

Ружовацелы, кволіцца ў расе.

Яго нясуць праз поле птах і кветка,

каб паказаць вадзе спачатку ранак

і ўпасці кропляй даць дазвол пасля.

Прыйдзі хутчэй з зямлі і неба ў губы,

мне воблік бога нагадай, які

ў бясконцых водах колісь быў адбіты:

ўжо на святло глядзець магу я ўгору

і дасканаласць кроплі разумець.

Нясуць праз поле птах і кветка кроплю.

Праз пальцы жудасна цячэ жыццё.

Сачу, схілёны, нібы для малітвы,

як цьмяніцца вада, дзе на паверхні

свой пасвятлелы раптам бачу твар.

2. ДЗЕНЬ З ТАБОЙ

Кажу: час — бескалёрная расліна.

I пад галінкай хісткаю яго

з тваіх дрыготкіх рук свой твар бяру я.

З цябе магу сябе я толькі ўбачыць,

нібы вужа, што мерыць цені дня.

Свет: тое, што душа мая кранае.

Яна ідзе ў аблоках, бы ў гарах,

яна цвіце ў кахання пад нагамі.

Я ціхі краявід паўдзённай згоды

з аблокамі, з квітненнем і з табой,

дзе сэнс мой пераносіць вецер часу

як семя дрэў, куды, калі, нашто.

Зямлю пячэ маё пустое цела,

як выпаўзень вужа, які зрабіўся

зацесным для кахання і жыцця.

3. ВЕЧАР З АГНЁМ

Агонь пусці ў сваё жытло пустое —

пагутары з ім, з богам залатым

(Цяпло, крыло, магчыма, гэта мова,

што полымя ў бясконцасці ўмяшчае?

Магчыма, помняць сцены воблік сну?).

Чуваць, як лес шуміць у семі дрэва.

У цемры затаіўся знак жыцця —

яшчэ ні рух, ні формы невядомы,

чым выявіць сябе жыццё. I толькі

глядзіш, як час гайдаецца ў агні.

I не жыццё яшчэ, але на твары

ўжо залатыя пальцы бога ўчуў.

Схіліўшыся паміж жыццём і сненнем,

крылу агню даверыўшыся, знаеш,

што ўжо нікому не належыш ты.

1977

РАДАСЦЬ З ТАБОЮ

Сонца ў ветраны вечар спускаецца.

Мой праменьчык, і ў нас канчаецца

наша лета. Кляваць сініцы

абмарожаныя брусніцы.

Паміж восенню і зімой —

             радасць з табой!

Кветкай рук уключыць спяшаешся

начнічок і вачыма пытаешся:

дзе паставіць? Заўжды ахвочы

ты, праменьчык, свяціць сабой.

Паміж днём і імглою ночы —

             радасць з табой!

Раптам слова ў цішы пачуецца,

як далонь да шчакі, прытуліцца

ў самым сэрцы, і ўжо з журбой

ты не знаешся, а з табой —

      толькі радасць, праменьчык мой!

1976

***

Дачакаюся цябе з дзянніцы.

Вось засінела вачам

акно раніцы,

яно расчыняе мяне

для твайго жыцця,

каханне!

I мора ва мне,

і яго спяваючы бераг.

Не аддзяляю таго,

што было,

ад таго, што будзе яшчэ,

нічога не хачу забываць,

цябе сустракаючы

вуснамі: тут.

Хто ідзе па мне,

як па сцяжыне?

Хто з мяне п’е,

нібы з крыніцы?

Быццам кветка

ці птушка.

Апярэнне яе

колеру бога.

1978

ВОСЬ Я — ТЫ!

Толькі не гавары,

што мы незнаёмы.

Рукі, рукі мы,

што стрэліся ў поціску.

Святло мы,

аб якім павінны

ўсім абвясціць.

Вусны раскрыў я табою —

і яны заспявалі.

За табой яны паспяшаюць —

ты маё бясконцае слова!

Бачу: праз цябе

мне бліжэй да сябе.

Вось я — ты!

Ты сцвярджаеш мяне ці не?

Можаш проста кіўнуць галавой.

Толькі не гавары,

што мяне не ведаеш.

Давай пабяромся за рукі,

каб не страшна было,

каб рука Чурлёніса ў нас,

не дасягнуўшы неба,

не высахла.