Цытадэль неба

Тут, у каюце, ён знайшоў не толькі святло, цеплыню, паветра, адпачынак. Яго тут як-бы загадзя чакалі. Нават падрыхтаваны яблыкі, малако. А калі пашукаць, дык тут яшчэ што-небудзь знойдзецца...

I раптам — што гэта? Аварыя, катастрофа? Балючы ўдар па галаве збіў Макса з ног, i ён, як падкошаны, зваліўся іна падлогу. Рукі інстынктыўна ўчапіліся за нейкую металічную скабу.

Не паварочваючы галавы, Макс прыслухаўся. Чаму-ж нічога не валіцца на яго, не трашчыць, не грукоча? Калі-б адбылося сутыкненне з метэарытам, у адно імлненне знікла-б з каюты і паветра. Але-ж ён жывы, дыхае і навокал пануе ранейшая цішыня.

Значыць, нешта адбылося іншае? Ен хацеў быў павярнуцца, каб паглядзець на каюту, але тут-жа прыціх, затаіў дыханне. За яго спіной выразна пачуліся нейчыя крокі.

Маці родная! Няўжо ён тут не адзін?

У прадчуванні наступнага ўдару Макс напружыў мускулы, падцягнуў да трудзей ногі. Але, мабыць, яго больш не збіраліся біць. Наадварот, нехта стаў над ім, нагнуўся i цяжка засоп над вухам.

I што за праява? Яго цалуюць? Не, гэта не памылка! Ен выразна адчуў на сваёй шчацэ дотык мокрых губ.

Сэрца яго забілася весялей, калі ён уявіў, што тут можа быць жаночая асоба. «Гняўлівая, але-ж i ласкавая», — прыйшла першая думка, ён падрыхтаваў усмешку, смела пазярнуўся ў бок.

Божа літасцівы, як ты дазваляеш сабе гэтак жартаваць! Усмешка Макса ў момант знікла з твару, замянілася на грымасу агіды: перад ім стаяла малпа!

Нейкі час яны глядзелі адзін на аднаго, уражаныя нечаканасцю сустрэчы.

Макс адсунуўся ў бок, са злосцю вылаяўся. Малпа таксама заверашчала нешта сваё, закруціла галавою. Не інакш, яна выказвала сваю крыўду за тое, што парушылі яе супакой, забралі яе сняданак.

Макс нейкі момант глядзеў на крыўлянні малпы, потым раптам зарагатаў.

Калі разважыць, не такая ўжо і дрэнная кампанія. Клапоцячыся аб ёй, людзі, вядома, падрыхтавалі ў ракеце нямала розных прыпасаў. Значыць, тут можна будзе жыць без трывогі і асаблівых клопатаў нейкі час.

Макс устаў, падышоў да століка, агледзеў яго. Гэта быў спецыяльны аўтамат, які ў пэўныя гадзіны выстаўляў для малпы неабходную страву. Як ён дзейнічае, няцяжка было здагадацца.

Макс націснуў на перламутравы гузік, і адразу-ж на стале з’явілася бутэлька і банан. Малпа, убачыўшы такі пачастунак, радасна завішчала, спрытна схапіла ўсё ў лапы і, адскочыўшы ў кут, пачала прагна піць і есці.

— Ну, цяпер задаволена? — добрадушна прамовіў новы жыхар каюты.

Яна маўчала, дзелавіта распраўляючыся са сваім сняданкам.

Макса зацікавіў пульт кіравання. Ён падышоў да яго, звычна апусціўся ў крэсла, пацягнуўся рукою да адной з прылад. Вокліч здзіўлення вырваўся з яго вуснаў. Пульт кіравання знаходзіўся за празрыстым тоўстым шклом. Мільганула думка — і ўсё стала зразумельпм. Вядома, нельга-ж было прадаставіць малпе кіраванне ракетай.

Праз момант справа на сцяне нешта загуло. Макс жвава павярнуўся. Высока перад ім свяціўся тэлевізійны экран. Адтуль на яго глядзелі светлыя немігаючыя вочы дзяўчыны.

— Як адчуваеце сябе? — запыталася яна па-англійску.

— О, міс, дзякую. Я абавязаны вам сваім жыццём. Дазвольце расказаць вам, як я сюды трапіў.

— Калі ласка! — адказала дзяўчына. — Я запішу магнітафонам ваш расказ.

Макс у знак згоды кіўнуў галавою, зручней усеўся ў крэсле, рыхтуючыся пачаць расказ пра дзіўнае сваё падарожжа.

Раздзел дваццаць першы

Дзівосная вестка абляцела ўвесь свет. Усюды толькі i было размовы пра Макса, пра яго незвычайную прыгоду. Чалавек у космасе перасеў на другую ракету, выратаваўся ад немінучай смерці! Гэта было неверагодна! У газетах усіх краін друкаваліся інтэрв’ю Макса Вэла, якія ён даваў з борта аўтаматычнай совецкай ракеты «Алмаз».

Шмат выказвалася розных здагадак аб лёсе яго калег — Поля Арноля i Роба Дэвіса.

Як ніколі, сёння было шумна і ажыўлена ў гарадку астранамічных інстытутаў, абсерваторый і спецыяльных школ па касманавігацыі— Галактыцы. Усе хадзілі ўзрушаныя, усхваляваныя, падоўгу тоўпіліся ля выстаўленых на вуліцы тэлеэкранаў, чакалі новых падзей і навін. Што такія навіны і падзеі будуць, ніхто не сумняваўся.

Алег і Віктар таксама былі ўзрушаны.

Пасярэдзіне пакоя стаяў вялікі круглы стол. Віктар разаслаў карту, паклаў цыркуль, рознакаляровыя алоўкі. Алег разгарнуў тоўстую ў калянкоравай вокладцы кнігу, сеў побач з Віктарам і пачаў перагортваць старонкі.

Правесці карабель у бязмежным акіяне сусветнай прасторы — не простая справа. Гэта не плаванне на звычайным моры: глядзі на карту i компас, ведай, якая хуткасць, i ты дакладна вылічыш, калі, у які час дасягнеш патрэбнай прыстані.

У космасе нічога не стаіць на месцы. Усё там — і Зямля, і Сонца, і ўсе планеты, і мільёны метэораў, ад мізэрных пылінак да аграмадных скалістых абломкаў — ляціць, кружыцца, пракладае сабе шлях. Імі кіруюць складаныя законы нябеснай механікі.