Vortaro de Esperanto 1910

Figuro, arte kunmetita el la komencaj literoj de l' nomo kaj antaŭnomo.

Monoklo.

Okulvitro por unu okulo.

Monologo.

Sceno, en kiu aktoro estas sola kaj parolas al si mem.

Monomanio.

Spirita malsano, en kiu unu ideo plene absorbas la intelekton.

Monopolo.

-

1.

Privilegio, donanta al unu persono aŭ kompanio ekskluzivan rajton vendi aŭ fabriki ion. -

2.

Ekskluziva rajto.

Monoteismo.

Kredo je unu sola Dio.

Monoteisto.

Kredanto je unu Dio.

Monstro.

Estaĵo,de la naskiĝo diferenca de la aliaj estaĵoj de la sama speco; estaĵo tre malbela.

Monstra.

De monstro, tre malbela.

Monto.

Natura altaĵo de la tero:

Everesto.

Monteto.

Natura malgranda altaĵo de l' tero.

Montano.

Loĝanto de montoj.

Montaro.

Aro de montoj, prezentanta unu tuton kaj havanta komunan nomon:

Alpoj.

Intermonto.

Mallarĝa kaj profunda valo inter montoj aŭ ŝtonegoj:

Termopiloj.

Montri.

Fari ion videbla por la okuloj: montri sian novan ĉapelon, montri al iu la vojon, montri kuraĝon.

Montriĝi.

Fariĝi videbla por la okuloj, fariĝi klara: Baldaŭ montriĝis, kiu estas prava.

Monumento.

Verko de la arĥitekturo aŭ skulptarto, por transdoni al la posteuloj memoron pri granda homo, pri glora ago.

Mopso

(Zool.). Speco de ĉambra hundo kun granda kapo kaj mallonga korpo.

Moro.

Ĝenerala maniero de popolo, lando, provinco agi kaj konduti en la societa vivo:

La civilizacio nobligas la morojn.

Moracoj

(Bot.). Familio de dukotiledonaj senpetalaj vegetaĵoj:

figarbo, moruso.

Morala.

Konforma, akordiĝanta kun la bonaj moroj, devoj kaj virtoj.

Morale.

En morala maniero.

Moraleco.

Eco de tio, kio estas morala. Komparu;

Etiko.

Morbilo(j)

(Med.). Infekta malsano de infanoj, karakterizata de febro kaj de ruĝaj makuloj de la haŭto, precipe de l' vizaĝo.

Mordi.

Siri, vundi per la dentoj: mordi panon. La hundo ne mordas sian sinjoron.

Mordema.

Kiu amas mordi: mordema hundo.

Morfino.

Alkaloido de l' opio, kvietiganta la dolorojn kaj dormiganta, uzata precipe por subhaŭtaj injektoj.

Morgaŭ.

En la plej proksima tago post la nuna.

Postmorgaŭ.

Post du tagoj.

Morĥelo

(Bot.). Manĝebla fungo el la familio de l' sakfungoj

(Morchella).

Morti.

Ĉesi vivi, perdi la vivon:

Ĉiuj homoj mortas.

Morto.

Perdo de la vivo.

Mortinto.

Homo, kiu mortis:

Pri la mortintoj diru bonon aŭ nenion

(latina proverbo).

Mortema.

Kiu devas morti pli aŭ malpli baldaŭ, kiu ne posedas la senmortecon:

La dioj kaj la mortemaj homoj.

Mortulo.

Mortema homo:

Ĉi tiu mondo de la mortuloj.

Mortigi.

Senigi iun je la vivo:

mortigi sovaĝan beston.

Senmorta.

Kiu neniam mortas:

senmorta Dio.

Senmorteco.

Eco de tio, kio estas senmorta.

Mortero.

Miksaĵo de kalko kun sablo, per kiu oni kunigas la brikojn. Komparu:

Cemento, stuko.

Moruo

(Zool.). Mara fiŝo el la familio de l' gadoj

(Gadus morrhua).

Moruso

(Bot.). Arbo el la familio de l' moracoj; la folioj de la blanka moruso estas uzataj por nutri la silkajn raŭpojn

(Morus alba).

Mosko.

Aroma substanco, ekstraktata el surventraj glandoj de duhufulo, vivanta en la Meza Azio.

Moskeo.

Mahometana templo.

Moskito

(Zool.). Malgranda duflugila insekto, turmentanta la homojn kaj bestojn per etaj pikoj.

Mosto.

Nefermentinta vino, suko elpremita el la vinberoj.

Moŝto.

Honora titolo, uzebla por ĉiuj rangoj:

Via sinjora moŝto, lia reĝa moŝto.

Moto.

Frazo, citita el ia aŭtoro kaj metita antaŭ verko aŭ artikolo por esprimi ĝian ĉefan ideon. Komparu:

Aforismo, maksimo, proverbo, sentenco.

Motivo.

Kaŭzo de ago, de konduto:

koleri sen motivo.

Motivi.

Prezenti motivojn, klarigi per motivoj:

nemotivita postulo.

Motoro.

Maŝino, per kiu iu ajn forto produktas meĥanikan laboron:

gasa motoro, elektra motoro.

Movi.

Transigi korpon en alian lokon ; ŝanĝi la lokon de korpo rilate al korpo fiksita:

movi veturilon.

Movo.

Ago de tiu, kiu movas.

Moviĝi.

Ŝangi la lokon de la propra korpo rilate al korpo fiksita.

Moviĝema.

Kiu volonte, facile moviĝas:

moviĝema besto.

Senmova.

Kiu tute ne moviĝas.

Mozaiko.

Speco de pentraĵo, farita el kunmetitaj diverskoloraj ŝtonoj, lignaj pecoj, k. t. p.

Mucida.

Havantala malagrablan guston kaj odoron, kiun la nutraĵoj ricevas en malseka aŭ neaerumata loko.

Mueli.

Pecetigi, pulvorigi la grenon fari farunon.

Muelejo.

Loko, kie oni muelas.

Muelisto.

Homo, kies profesio estas mueli.

Mufo.