Vortaro de Esperanto 1910

Fari nesentema, dormigi per medikamentoj:

sin narkoti per la morfino.

Narkotaĵo.

Narkotanta medikamento.

Narvalo

(Zool.). Mara mambesto el la familio de l' delfenoj, kun tre longa (2-3 m.) dento de la supera makzelo.

(Monodon monoceros).

Naso.

Ilo por fiŝkapto, konsistanta el konusforme kunplektitaj vergoj.

Naski.

-

1.

Produkti idon: La geedzoj naskis kvin infanojn. -

2.

Kaŭzi: naski disputojn, naski malpacon.

Naskiĝi.

Veni en la mondon (pri ido):

Zamenhof naskiĝis en la jaro 1859.

Natro

(Ĥem.). NaHO. Hidratode natrio, tre forta alkalio, multe uzata por industriaj celoj.

Natrio

(Ĥem.). Na. Ĥemia elemento, alkalia metalo; al ĝiaj saloj apartenas natriklorido.

Naturo.

-

1.

Tutaĵo de la objektoj, kiuj efektive ekzistas:

La tri regnoj de la naturo: la bestoj, la vegetaĵoj kaj la mineraloj.

-

2.

Kunnaslataj ecoj, esencaj ecoj de estaĵo:

la homa naturo.

Natura.

Kreita de la naturo, normala, ne artefarita:

natura floro.

Nature.

En natura maniero.

Naturalismo.

-

1.

Filozofia doktrino, atribuanta al la naturo la esencon de ĉia ekzisto. -

2.

Realismo en la arto kun prefero pentri la fizikan kaj moralan malbelon.

Naŭzo.

Malagrabla sento de l' vomonto.

Naŭzi.

Kaŭzi naŭzon.

Navo.

Meza parto de templo. Komparu:

Transepto.

Navigi.

Veturi, vojaĝi sur akvo.

Navigado.

Veturado, vojaĝado. sur akvo.

Navigacio.

Navigado.

Nazo

(Anat.). Superstaranta parto de la vizaĝo inter la buŝo kaj la frunto; flarorgano.

Naztuko.

Malgranda tuko por viŝi la nazon.

Nazumo.

Okulvitroj, kiujn risorto tenas sur la nazo.

Ne.

Partikulo, esprimanta foreston, mankon de ago, de eco:

ne ami, ne bona.

Nebulo.

Densaj, videblaj vaporoj super la Wo.

Necesa.

Kiun oni absolute bezonas:

La aero estas necesa por ĉiu vivanta estaĵo.

Neceso.

Absoluta bezono.

Necesejo.

Loko, kie oni kakas kaj pisas.

Negativa.

Prezentanta rezultaton, kiun oni ricevas, deprenante kvanton pli grandan de malpli granda:

5 - 7 = - 2;

-

2 estas nombro negativa.

Negliĝo.

Hejma vesto, kiun oni portas post la leviĝo kaj antaŭ kuŝiĝo.

Negoco.

Afero, entrepreno, kies celo estas mona profito. Komparu:

Komerco.

Neĝo.

Glaciiĝintaj akvaj vaporoj, falantaj teren.

Neĝi.

Fati (pri la neĝo):

La tutan nokton neĝis.

Nek.

Konjunkcio kun la senco: kaj ne:

Li ne kantas nek ludas.

Nekrologo.

Artikolo kun sciigo pri ĵus mortinta persono kaj mallonga priskribo de ĝia vivo.

Nektaro.

Trinkaĵo de l' dioj; tre bongusta trinkaĵo.

Nenia.

Nea adjektiva pronomo de l' kvalito: Kian vinon vi deziras: blankan aŭ ruĝan? Dankon, nenian.

Nenial.

Pro neniu kaŭzo.

Neniam.

En neniu tempo.

Nenie.

En neniu loko: Nenie oni matenmanĝas tiel abunde, kiel en Anglujo.

Neniel.

En nenia maniero.

Nenies.

De neniu, apartenanta al neniu:

nenies konsilojn.

Nenio.

Nea substantivo pronomo por objektoj, aferoj, ideoj: Li manĝis nenion. Nenio povas konsoli la patrinon post la morto de la filo.

Neniom.

Nenianombro, nenia kvanto; nenian nombron, nenian kvanton (malofte uzata).

Neniu.

-

1.

Nea pronomo persona substantiva: Kiu venis? Neniu venis.

-

2.

Nea adjektiva pronomo: Neniun helpanton plu mi deziras.

Neologismo.

Nova vorto aŭ esprimo.

Nepo.

Filo de filo aŭ de filino.

Nepino.

Filino de filo aŭ de filino.

Nepotismo.

Trouzo de sia povo, por doni oficojn al siaj samfamilianoj.

Nepre.

En maniero neevitebla, absolute necesa:

Por vivi oni nepre devas manĝi.

Nervo

(Anat.). Blanka fadenforma organo, servanta kiel kondukilo por la sentemo kaj movado de l' bestoj.

Nerva.

De nervo, koncernanta la nervojn:

nerva malsano.

Nesto.

Konstruaĵo, kiun faras la birdoj. kelkaj insektoj kaj fiŝoj, por tie loĝi, meti la ovojn kaj kovi la idojn.

Neto.

Definitive redaktita skribaĵo sen korektoj kaj makuloj.

Malneto.

Skribaĵo ne definitive redaktita kun korektoj kaj makuloj.

Neŭralgio.

Forta doloro de nervo.

Neŭtra

(Gram.).Nek aktiva, nek pasiva; nek vira, nek virina:

neŭtra verbo, neŭtra sekso.

Neŭtrala.

-

1.

Ne partoprenanta en batalo, en disputo de du partioj:

resti neŭtrala.

- 2.

(Ĥem.). Nek acida, nek alkalia:

neŭtrala solvaĵo.

Nevo.

Filo defrato aŭ de fratino.

Nevino.

Filino de frato aŭ de fratino.

Ni.

Pronomo de la unua persono de la multenombro.

Niĉo.

Kavaĵo en muro por statuo, por lito. Komparu:

Alkovo.

Nigra.

Havanta la plej malhelan koloron, la koloron de la fulgo.

Nigro.

La nigra koloro.

Nigreco.