Vortaro de Esperanto 1910

rondforma, ondforma, pirforma, ŝipforma.

Aliformiĝi.

Ricevi alian formon, aliiĝi:

La socio ali- formiĝas evolucie kaj revolucie.

Reformi.

Aliformigi, plibonigi per ŝanĝoj:

reformi la ŝtaton.

Komparu:

Figuro.

Formacio.

Tavoloj de la tero, formitaj • en unu geologia epoko.

Formala.

Laŭforma, laŭleĝa, laŭregula; koncernanta nur la formon, ne la esencon de l' afero:

formala kontrakto; formala demando dum kunsido.

Formalaĵo.

Formala afero:

formalaĵoj de proceso.

Formato.

Formo kaj grandeco de presaĵo: formato de l'

«

Fundamenta Kresto- matio ».

Formiko

(Zool.). Insekto, vivanta en societoj, el la vico de la himenopteroj

(Formica).

Formulo. - 1.

Ĝenerale aplikebla, esprimita per signoj, rezultato de algebra kalkulo; scienca leĝo, mallonge esprimita per signoj: formulo de lafalado de l' korpoj.

-

Ĝenerale uzataj vortoj por akto, petskribo: formulo de ĵuro.

Formuli.

Mallonge, precize esprimi: Lerte formuli la decidotan demandon estas la plej bona maniero mallongigi la disputojn.

Forno.

Masonita aŭ metala fajrujo por kuiri, baki, por fandi metalojn kaj por aliaj industriaj celoj: forno de kuirejo, de metalfandejo. Komparu:

Kameno.

Forta. - 1.

Kapabla venki kontraŭstaron, levi pezan korpon:

forta luktisto, forta brako.

- 2.

Malfacile rompebla, fortika:

forta ŝtofo.

-

Energia:

forta volo. -

4.

Granda, de alta grado:

forta tuso, forta pluvo.

Forto.

-

1.

Kapablo venki kontraŭstaron, levi grandan pezon; aganta kaŭzo:

forto de homo; fortoj de la naturo:

elektro.

- 2.

Energio:

forto de volo.

- 3.

Grado: forto de febro.

Fortigi.

Fari ion forta:

fortiga dieto.

Fortulo.

Homo tre forta.

Perforto, superforto.

Devigo per forto.

Perforti, superforti.

Devigi per forto.

Fortepiano.

Granda muzika instrumento sur tri piedoj, kun kordoj kaj klavoj.

Fortika.

Malfacile disŝirebla, malfacile rompebla, malfacile difektebla:

fortika drapo, fortika muro.

Fortikigi.

Fari ion fortika.

Fortikaĵo.

Fortikigita loko, kun garnizono, por defendi la landon de invado de malamikoj:

La fortikaĵojn oni konstruas precipe proksime de la landlimoj.

Komparu:

Firma, masiva, solida.

Forumo. - 1.

Placo en la antikva Romo por diskutoj pri publikaj aferoj.

- 2.

Loko, kie oni traktas publikajn aferojn:

La afero, longe kaŝata, fine venis sur la publikan forumon.

Fosi.

Fari truojn en la tero, malfirmigi la teron per fera tranĉanta plato kun longa ligna tenilo:

fosi teron, fosi truon, fosi puton.

Fosilo.

Instrumento por fosi: fera tranĉanta plato kun longa ligna tenilo.

Fosforo

(Ĥem.). P. Ĥemia elemento, senkolora mola substanco, facile ekbrul- igebla, uzata por fabriki alumetojn.

Fosto.

Trabo, servanta kiel subteno.

Fotografi.

Fari bildojn de objektoj aŭ personoj per la ĥemia agado de la lumo sur impreseblan platon kun helpo de speciala aparato, nomata malluma kamero.

Foto- grafaĵo.

Bildo farita per fotografado.

Foto- grafisto.

Persono, kies profesio estas fotografi.

Frago

(Bot.). Frukto (bero) de l' fragujo.

Fragujo.

Herbo el la familio de l' rozacoj; ĝiaj fruktoj estas manĝataj kiel deserto kaj konfitaĵo. (

Fragaria vesca).

Fragmento. - 1.

Peco de rompita objekto: fragmento de poto.

- 2.

Eltiraĵo, parto de literatura verko:

Krestomatio ordinare enhavas multajn fragmentojn.

Frajo.

Ovoj de fiŝoj, de ranoj:

La kaviaro estas frajo de sturgoj.

Fraji.

Meti ovojn.

Frako.

Vira ceremonia vesto kun mallarĝaj baskoj

Frakulo.

Persono, portanta frakon:

Frakuloj estas malmultaj en niaj kongresoj.

Frakasi.

-

1.

Dispecigi, tute rompi kun bruo:

frakasi vitron.

- 2.

Venki, kaŭzante grandajn perdojn al malamikoj:

frakasi mal- amikan armeon.

Frakcio

-

1.

(Mat.). Parto de unuo, parto:

frakcio ordinara, decimala.

- 2.

Partio, precipe parlamenta.

Frakseno

(Bot.). Arbo el la familio de l' oleacoj; ĝia ligno estas uzata por mebloj (Fraxinus).

Framasono.

Ano de la religie-mistika societo, kies celo estas morala perfektiĝo sur la bazo de ĝenerala egaleco kaj frateco.

Frambo

(Bot.). Frukto (bero) de l' frambujo.

Frambujo.