Vortaro de Esperanto 1910

La pentristo ofte idealigas sian modelon.

Idealismo.

-

1.

Celado al la perfekteco sen zorgoj pri la reala vivo.

- 2.

Filozofia doktrino, laŭ kiu la objektoj de la mondo ekzistas nur en niaj sentoj.

Idealisto.

-

1.

Homo, kiu celas al la perfekteco, ne zorgante pri la reala vivo. -

2.

Adepto de la filozofia doktrino de la idealismo.

Identa.

Tute sama:

identa projekto.

Idente.

En identa maniero.

Identeco.

Eco de tio, kio estas identa.

Identigi.

Fari ion

Ĥoro.

Aro de personoj kunkantantaj.

Ĥorejo.

Loko en la preĝejo, kie estas la orgeno kaj kie kantas la preĝeja ĥoro.

Ĥoristo.

Ano de ĥoro.

Ĥromotipio.

Presado per koloroj.

identa, opinii identa, prezenti kiel identa: Eĉ en la demokrataj regnoj oni ne devas identigi la registaron kun la popolo.

Ideografio.

Skribo, uzanta anstataŭ literoj signojn, prezentantajn la ideojn kaj objektojn:

la ĥina skribo.

Idilio.

-

1.

Versaĵo prezentanta la vivon en la kamparo, la vivon kaj amon de la paŝtistoj. -

2.

Naiva amo:

La idilio de Paŭlo kaj Virginio.

Idiomo.

Lingvo, dialekto.

Idioto.

-

1.

Homo ne posedanta inteligentecon kaŭze de cerbaj lezoj. -

2.

Homo tute neinteligenta, tre malsaĝa.

Idiotismo.

Nelogika esprimo, uzata en unu lingvo kaj ne ekzistanta en aliaj: En Esperanto oni devas eviti idiotismojn, kiuj ne estas internacie kompreneblaj.

Idolo.

-

1.

Statuo, prezentanta estaĵon aŭ objekton, honoratan kiel dio. -

2.

Objekto de adoro:

Ŝi estas lia idolo.

Idolano, idolisto.

Adepto de iu ajn religio, ekster la kristana, hebrea kaj mahometana.

Ie.

En iu loko: Mi jam vidis vin ie, sed kie, mi ne memoras.

Iel.

Iamaniere: Peni iel klarigi la aferon.

Ies.

De iu, apartenanta al iu:

En la

antaŭĉambro restis ies ĉapelo.

Ig.

Sufiksu, por derivi vortojn kun la senco: fari ion ia; kaŭzi, ke io estu ia:

blankigi, pendigi, edzigi.

Ignamo

(Bot.). Grimpanta vegetaĵo el la familio de l' dioskoreacoj, kies radiko estas uzata por nutraĵo en la tropikaj landoj

(Dioscorea).

Ignori.

Ne scii: Li ignoras, kio okazis.

Ignoranto.

Homo neldera: Kiom da ignorantoj diskutas pri la internacia lingvo!

Iĝ,

Sufikso, por derivi vortojn kun la neŭtra senco: esti farata io, esti farata iu:

blankiĝi, turniĝi, edziĝi.

iĥtiokolo.

Gluo, fabrikata el la naĝveziko de kelkaj fiŝoj (sturgo).

-Il.

Sufikso por derivi nomojn de objektoj, kiuj estas uzataj por plenumi agon, esprimitan de la radiko:

tondilo, hakilo.

Ilo.

Instrumento, aparato, maŝino.

Ili.

Pronomo de la tria persono de l' multenombro.

Ilumini.

Lumigi per simetrie dismetitaj lumoj okaze de festo, de soleno:

ilumini urbon.

Ilumino.

lluminanta lumigo.

Iluminacio. Ilumino.

Ilustri.

Klarigi, ornami tekston per desegnaĵoj:

ilustrita revuo.

Iluatraĵo.

Ilus- tranta desegnaĵo.

Ilustristo.

Desegnisto, faranta ilustraĵojn.

Iluzio.

-

1.

Senttrompo, konsistanta en vidado aŭ aŭdado de objektoj alie, ol ili estas efektive. -

2.

Io nereala, ĥimero.

Iluzia.

Bazita sur senttrompo, sur eraro.

Imagi.

Spirite vidi ion:

Imagu nian ĝojon!

Imago.

Spirita vido.

Imaga.

Kiu rilatas imagon.

Imiti.

Fari aŭ peni fari same, kiel faras iu alia: imiti sian instruiston, imiti verkiston,

Imitaĵo.

Objekto imitita: imitaĵo de poemo, imitaĵo de oro.

Imperfekto

(Gram.). Formo de la pasinta tempo, esprimanta agon aŭ staton longedaŭran, ripetatan aŭ samtempan kun alia pasinta tempo.

Imperio.

Granda, grava regno, regata de estro, posedanta la plej altan titolon:

la Roma imperio, la Germana imperio.

Imperia.

Apartenanta al imperio:

imperia krono.

Imperiestro.

Regnestro de imperio:

la imperiestro Francisko Jozefo.

Imperialo.

Loko por veturantoj sur la tegmento de vagono.

Imperialismo.

Emo al la fondo de imperio kaj al la regado de la mondo.

Imperialisto.

Adepto de la imperialismo.

Impertinenta.

Parolanta aŭ kondutanta malrespekte, malĝentile:

impertinenta persono, impertinenta tono.

Impertinente.

En impertinenta maniero.

Impertinenteco.

Eco de tio, kio estas impertinenta.

Impliki.

-

1.

Malliberigi, malhelpi la movojn de io, senorde volvante ĉirkaŭ ĝi fadenojn:

La kato implikis siajn piedojn en volvaĵo de kotono.-

2.

Malfaciligi, kompliki ia solvon per senordaj procedoj:

impliki la kalkulojn; impliki iun en malagrablan aferon.

Imponi.

Kaŭzi respekton, admiron: Lia persisto imponas al ĉiuj.

Importi.