ылмысты процесте бизнесті орау

Экономикалы ылмыстар бойынша ылмысты істерді кім тергейді? Шынымды айтсам, брі Р ПК бойынша ылмысты ы бзушылытарды осы трлерін тергеуді атаулы ведомствосы – ауматы Экономикалы тергеу департаменттерімен (бдан рі – ЭТД) бірге Р аржы мониторингі агенттігі (бдан рі – Р МА) болып табылады. Біра азаматтара жне мемлекеттік емес йымдара атысты жасалан иемдену, жымыру, алаяты жніндегі ылмысты істер, сондай-а аржылы (инвестициялы) пирамидаларды йымдастыру жніндегі істер Ішкі істер органдарында тергеуде болады. Мемлекеттік ызметкерлерге атысты ылмысты істерді Р сыбайлас жеморлыа арсы іс-имыл агенттігі (сыбайлас жеморлыа арсы ызмет) тергейді. Тжірибемде экономикалы ылмыстарды тіпті Р арнайы прокуратурасы мен Р лтты ауіпсіздік комитетіні блімшелері де тергейтінін кездестіріп жрмін. Яни, істерді осы санатын зерттеп, тергегісі келетіндер кп. Бл жйелікті бзылуы емес екенін атап тейін, йткені прокурорда Р ПК 193-бабы 1-блігі 12-тармаында кзделген айрыша кілеттік бар, оан сйкес прокурор сота дейінгі тергеп-тексеруді задылыын адаалауды, сондай-а тергеп-тексеруді объективтілігі мен жеткіліктілігін амтамасыз ету ажеттігіне байланысты ерекше жадайларда ылмысты удалауды жзеге асыра отырып, ылмысты удалау органыны не ылмысты процеске атысушыны жазбаша тінішхаты бойынша істерді бір орган- нан екінші органа береді, не зіні іс жргізуіне абылдайды жне ПК-де белгіленген тергеулілігіне арамастан оларды тергеп-тексереді.

орау тапсырмасын абылдааннан кейін мен детте келесі рекеттер жасаймын. Клиентпен сйлескеннен, сра ойаннан кейін оны иелігіндегі процессуалды жаттармен танысаннан со хабарлама жазып, оны электронды кімет порталы арылы тергеушіге клиентімні мртебесі туралы апарат беруді, сондай-а Р ПК бойынша зіні мртебесіне сйкес оан жне оны адвокатына азірден бастап олжетімді болатын жаттармен танысу туралы тінішхат жолдаймын. Егер осыан дейін клиентімнен жауап алынса, біра хаттаманы кшірмесі болмаса, онда тергеушіден онымен танысуа жне одан ажетті мліметтерді жазып алуа ммкіндік беруін сраймын, йткені ораушыны бл ыы Р ПК 70-бабы 2-блігіні 5-тармаында бекітілген. Хабарлама мен тінішті тергеушіге оны WhatsApp осымшасындаы нміріне жіберемін. Сол кні Р Бас прокуратурасыны ыты статистика жне арнайы есепке алу жніндегі ірлік басар- масына ылмысты істі озалысы бойынша статистикалы мліметтерді, атап айтанда, СДТБТ-де тіркелген кнін, Р К сота дейінгі тергеп-тексеру басталан бабын, тергеп-тексеру мерзіміні зілуі, тергеп-тексеру мерзіміні зартылуы туралы мліметтерді, дерекорда крсетілген істі фабуласын, істерді бір ндіріске осылуы, тергеу сотында санкцияларды алу туралы апаратты (мазмнын ашпай, табии трде), жбірленушілер мен кдіктілер, алынан заттай длелдемелер туралы мліметтерге адвокатты срау саламын.

Р ПК 99-бабына сйкес процеске атысушы, оны ішінде адвокат, ылмысты процесс барысында маызы бар мн- жайларды анытау, тінішхатпен жгінген адамны немесе олар кілдік ететін адамны ытары мен зады мдделерін амтамасыз ету шін процестік рекеттерді жргізу немесе процестік шешімдер абылдау туралы тінішхаттармен тергеушіге жгінуге ылы. Осыан байланысты егер тергеуші мені тінішіме 3 тулік ішінде тиісті аулы шыару арылы жауап бермесе, ол мны Р ПК 99-бабы бойынша жасауа міндетті, онда мен Р ПК 105-бабыны тртібімен осы істі адаалайтын прокурора шаым жазамын, ал адаалау органы рекет етпеген жадайда, Р ПК 106-бабыны тртібімен тергеу сотына сас шаыммен жгінемін. Заны крсетілген нормасы тергеуді сота дейінгі сатысында задылыты саталуын сот баылауыны ыты тетігін бекітеді жне тергеушіні немесе прокурорды рекеті немесе рекетсіздігін тікелей озайтын кез келген адамны ытары мен бостандытарын орауа баытталан. детте шаым аралана дейін немесе ол аралан кні тергеуші адвокатпен белсенді трде байланыса шыады жне тсінбеушілікті шешу шін кездесу сынады. Жалпы тергеушімен болатын барлы арым-атынасты жаттандыруды сынамын. Мысалы, тергеу рекетіні сол хаттамасында жауап аланнан кейін тініш жазамын. Осылайша ол жоалмайды, тергеуші оан жауап беруге мжбр болады, біра бл оан намайды. Ол мені рекеттерімні хаттаманы бзанын айтады, біра іс жзінде олай емес, йткені бны брі замен рсат етілген. Мселен, Р ПК 123-бабы 4-блігіне сйкес, ауызша айтылан толытырулар, тзетулер, ескертулер, арсылытар, тінішхаттар мен шаымдар хаттамаа енгізіледі, ал жазбаша нысанда жазыландар хаттамаа оса беріледі. Бдан баса, Р ПК 199-бабы 6-блігіне сйкес хаттама тергеу рекетін жргізуге атысан барлы адамдара танысу шін сынылады. Олар хаттамаа енгізілуі тиіс ескертулер жасау ыы тсіндіріледі. Хаттамаа енгізілген барлы ескертулер, толытырулар, тзетулер ескертілуі жне осы адамдарды олымен куландырылуы тиіс.