dkf_\Val]jgf]nT _dkffY \ gjf gk VYan. 4j bfJ _dk`bYVndg\J ]j^-
_jglJ GCD _nhdjhlaj bfkWn 3 900 ajhnb. !hn – _nPhl _nagnfhQJ _n-
KkdhbnbjglZ fj^lO ]jg`l`jhnb b `k_\hjhY.
+hnWl bYVndnb `bjK`Y nVf\K`jalfQ gj Xjfk`jglZO Cnalhfnbkhj
GCD f \Pjfhlk^ fk]dkhjdkT _kdblPgYO ndWjglXjIlT. Gj^l Il;dY l
lXVdjggYk `k_\hjhY bj^ bfk^ lXbkfhgY. 8fhjgnbaJfQ alHQ gj gk-
f]naQ]lO jf_k]hjO _dnHk`HlO bYVndnb f IkaQJ lf_naQXnbjglZ @hnWn
n_Yhj gj _dk`fhnZElO bYVndjO GkT^j Djhbll b n]hZVdk 2010 Wn`j.
4k n_djb`jan fkVZ falH]n^ bnaQgnk l Hldn]nk b]aJPkglk b
f_lf]l fhndnggl]nb _jdhll. j]hlPkf]l lX 26 fhndnggl]nb, b]aJ-
P>ggYO b f_lf]l, `k_\hjhj^l VYal lXVdjgY alHQ 5 Pkanbk].
Cdl b]aJPkgll b f_lf]l lXVldjk^YÒk_\hjhj^l fhndnggl]nb gk
VYan fhdnWnWn nhVndj, aJ`l gk VYal `nfhjhnPgn _dnbkdkgY gj _dj]-
hlPkf]lO _jdhlTgYO _nd\PkglZO, ]jg`l`jhY VYal ^janlXbkfhgY gj-
fkakglJ.
Cnfhdnkglk _dk`bYVndgnT ]j^_jgll b nfgnbgn^ gj fnVfhbkggYk
_nKkdhbnbjglZ ]jg`l`jhj b `k_\hjhY Xjfhjblan «nhdjVjhYbjhQ»
`kgQWl _\h>^ j]hlbgnT alPgnT _dk`bYVndgnT djVnhY ]jg`l`jhj.
108 GCD: +G(81+ B 28.*64(-
(j]l^ _dl^kdn^ ^nKkh fa\KlhQ djVnhj ]jg`l`jhj b `k_\hjhY hnb.
Ckhdnbj BjakdlZ, ]nhndYT, ]fhjhl, VYa fhndnggl]n^, j fkTPjf Wnhn-
blhfZ bfh\_jhQ b _jdhlJ, l VYa lXVdjg `k_\hjhn^ 1lKf]nT `\^Y.
1Z` _kdblPgYO ndWjglXjIlT bYfhjblal ]jg`l`jhnb b `k_\hjhY,
gn ;j]hlPkf]l glPk^ l^ gk _n^nWjal. d\__Y _n``kdK]l gk VYal
ndWjglXnbjgY, fj^l fk]dkhjdl b _dk`bYVndgnT ]j^_jgll gk \Pj-
fhbnbjal.
(k_kdQ, _n lfhkPkglJ 20 akh djXalPgYO bYVndnb l dk;kdkg`\-
^nb b \fanblZO _nfhfnbkhf]nT Djhbll, ^nKgn WnbndlhQ n hn^, Phn
^gnWlk _kdblPgYk ndWjglXjIll ]jg`l`jhnb b `k_\hjhY bYfhjbaZJh,
gn @hn n`gl l hk Kk aJ`l, nh bYVndnb ] bYVndj^ fkVZ gk _dnZblb-
Hlk, gk \Xgjbjk^Yk lXVldjhkaZ^l. + gkPkWn \`lbaZhQfZ, Phn dkX\aQ-
hjh b hj]lO fa\PjZO g\akbnT.
Bf> @hn gj`n \PkfhQ gk^kàkggn _dl _n`Wnhnb]k ] bYVndj^ 2010
Wn`j. 4knVOn`l^n \Kk fkTPjf gj^khlhQ bnX^nKgYO ]jg`l`jhnb b `k-
_\hjhY, `jbjhQ l^ _nd\PkglZ, _dnbkdZhQ gjbY]l l \^kglk djVnhjhQ
f aJ`Q^l, fnbkdHkgfhbnbjhQ @hl \^kglZ.
CjdhlZ b Ikan^ `naKgj \PlhYbjhQ, Phn b fnnhbkhfhbll f _n_djb-
]j^l, bgkf>ggY^l b lXVldjhkaQgYT Xj]ng, gj bYVndjO GkT^j 2010
Wn`j ]jK`YT ]jg`l`jh ^nKkh VYhQ b f_lf]k hnaQ]n _n n`gn^\ lXVl-
djhkaQgn^\ n]d\W\. (.k. \_djX`gkgj flfhk^j hj] gjXYbjk^YO «an]n-
^nhlbnb» f_lf]nb, ]nW`j n`lg OndnHn lXbkfhgYT ]jg`l`jh ^nW VYhQ
]jg`l`jhn^ b `k_\hjhY _n bfk^ _Zhl lXVldjhkaQgY^ n]d\Wj^. B fbZXl
f @hl^ CdjbakglJ GCD b^kfhk f fk]dkhjdZ^l _kdblPgYO ndWjglXjIlT
gknVOn`l^n ]j] ^nKgn djgQHk n_dk`kalhQ OnhZ VY bk`\Elk Wd\__Y
]jg`l`jhnb b `k_\hjhY _n ]jK`n^\ lXVldjhkaQgn^\ n]d\W\.
Cdjbakglk l CnalhlPkf]lT fnbkh GCD lhnWl bYVndnb _dlXgjal
\`nbakhbndlhkaQgY^l l n`nVdlal bYHk_kdkPlfakggYk bYbn`Y, ]n-
hndYk ^Y fkWn`gZ `n]aj`Ybjk^ f#kX`\ _jdhll.
8`gl^ lX WajbgYO bYbn`nb ZbaZkhfZ hn, Phn gk_anOlk dkX\aQhjhY
gj _dnHk`HlO bYVndjO ]n ^gnWn^\ nVZXYbjJh _jdhlJ l `k_\hjhnb,
lXVdjggYO _n dk]n^kg`jIll _jdhll. G\hQ @hnWn hkXlfj Xj]aJPjkhfZ
b fak`\JEk^: lXVldjhkal gj^ `nbkdlal, gn l K`\h gjHkT j]hlbgnT
djVnhY _n bY_nagkglJ _dk`bYVndgYO nVkEjglT l bnnVEk dkHk-
glJ lO _dnVak^. B @hn^ f^Yfak _dk`fhnZEkk `n bYVndnb bdk^Z
V\`kh bdk^kgk^ n_djb`jglZ `nbkdlZ lXVldjhkakT, Phn bkfQ^j
fanKgn nf\EkfhblhQ, djVnhjZ b n__nXlIll. 8PkgQ VnaQHjZ nhbkh-
fhbkggnfhQ anKlhfZ gj `k_\hjhnb, lXVdjggYO b 1lKf]\J `\^\, h.].
ngl djVnhjJh b _nXlIll, h.k. ngl \ bajfhl b Wndn`k. Cdjb`j, gk n`gl,
j b ]njalIll f `k_\hjhj^l nh CkdbnT _jdhll l «DjhblZf IkaQH» -
XII G62 GCD 109
_jdhll, ]nhndjZ gkn`gnXgjPgn bnf_dlgl^jkhfZ b gjdn`k, nVnfgn-
bjggn fPlhjkhfZ fn\PjfhglIkT fnX`jglZ hkO PdkXbYPjTgYO ]dlXlf-
gYO ZbakglT, ]nhndYk _kdkKlbjkh DjhblZ. Bdk^Z _n]jKkh, ]j]
fdjVnhjk^. nPkhfZ bkdlhQ, Phn gk _n`bk`>^ gj`kK`Y lXVldjhkakT.
CdlPlgY @]ngn^lPkf]nWn,
fnIljaQgnWn l _nalhlPkf]nWn ]dlXlfj b Djhbll.
C\hl kWn _dkn`nakglZ
GnIljalfhlPkf]jZ _jdhlZ Djhbll gj nfgnbk ^jd]flfhf]nT hkn-
dll n ]j_lhjalfhlPkf]n^ f_nfnVk _dnlXbn`fhbj bfkW`j \hbkdK`jaj,
Phn ]j_lhjalX^j VkX ]dlXlfnb gk VYbjkh. *jd]f, !gWkaQf l Dkglg
hkndkhlPkf]l nVnfgnbjal gklXVkKgnfhQ ]dlXlfnb _dl ]j_lhjalX^k.
.ndkggjZ _dlPlgj @hlO ]dlXlfnb - b PjfhgnT fnVfhbkggnfhl gj fdk`-
fhbj _dnlXbn`fhbj l bf> \flalbjJEk^fZ nVEkfhbkggn^ Ojdj]hkdk
_dnlXbn`fhbj. +^kggn @hn b _kdb\J nPkdk`Q _dlbn`lh ] jgjdOlPk-
f]n^\ djXblhlJ _dnlXbn`fhbj l ]j_lhjalfhlPkf]l^ ]dlXlfj^. 4Y-
gkHglT ^ldnbnT ]dlXlf ]j_lhjalfhlPkf]nT flfhk^Y gk _dnfhn
nPkdk`gnk nVYPgnk _dnZbakglk _dnhlbndkPlbnWn Ojdj]hkdj ]j_lhj-
alfhlPkf]nT @]ngn^l]l. !hnh ]dlXlf l^kkh `d\WnT, Vnakk fkdQ>XgYT
Ojdj]hkd. Cn n_dk`kakglJ dnfflTf]nWn \P>gnWn kal]fj .anIbngWj:
« … ng _dk`fhjbaZkh fnVnT gnbnk nVnfhdkglk nVEkWn ]dlXlfj ]j_l-
hjalX^j, ]nhndYT, ]j] lXbkfhgn, gjPjafZ b n]hZVdk 1917 Wn`j». 8
hn^, Phn gYgkHglT ]dlXlf _ndjXla gk hnaQ]n f;kd\ _dnlXbn`fhbj,
gn l ;lgjgfnb\J l Vjg]nbf]\J flfhk^\ ]j_lhjalX^j, lXbkfhgn
bfk^. +Xbkfhgn hj]Kk, Phn ]j_lhjalX^ fkWn`gZ gjOn`lhfZ b fhj`ll